Solana: NAVO klaar voor optreden in Kosovo

V-raad besluiteloos
inzake militaire actie

NEW YORK – De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft gisteren (plaatselijke tijd) de jongste slachtingen van etnisch Albanese burgers in Kosovo „scherp veroordeeld”. Achter de gesloten deuren in New York bleef een beslissing over een mogelijke militaire actie in de Servische provincie uit.

In een persverklaring, het zwakste middel waarmee de VN zich kan uiten, riep de raad de Joegoslavische president Slobodan Milosevic op de misdaden te onderzoeken en de daders te straffen.

De raad wil dat VN-secretaris-generaal Kofi Annan maandag al verslag doet over Kosovo. Als uit zijn rapport blijkt dat Milosevic de resolutie van de V-raad van vorige week aan zijn laars lapt, kan de NAVO tot actie besluiten. De Serviërs moeten zich terugtrekken uit Kosovo en de terugkomst van vluchtelingen bevorderen. Rusland, van oudsher bondgenoot van Servië, is sterk tegen NAVO-aanvallen.

NAVO-secretaris-generaal Javier Solana zei vandaag tijdens zijn bezoek aan Armenië dat de NAVO klaar is om op te treden in Kosovo. Ook de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Albright zei gisteren dat het bondgenootschap „klaar” is om op te treden. De NAVO werkt aan een verklaring voor de Veiligheidsraad, die nog voor het weekeinde in New York moet zijn. Het Witte Huis gaf Milosevic eerder op de dag te verstaan dat hij zijn strijdkrachten onmiddellijk uit Kosovo moet terugtrekken. Anders kan hij militaire acties verwachten tegen zijn troepen. Washington riep Amerikaanse burgers op niet naar Joegoslavië te gaan. Degenen die zich in Servië en Montenegro bevinden, krijgen het advies te vertrekken, met het oog op een mogelijke interventie.

Voor veel westerse landen lijdt het geen twijfel dat de Serviërs schuldig zijn aan de gruweldaden in Kosovo. De berichten over massaslachtingen, waarbij het afgelopen weekeinde tientallen etnische Albanezen zijn verminkt en vermoord, hebben tot heftige reacties geleid. Na maanden aarzelen over hoe te reageren op het geweld in Kosovo, lijkt ingrijpen opeens een serieuze optie.

Behalve de VS verklaarden ook Nederland, Groot-Brittannië en Canada zich bereid deel te nemen aan een operatie tegen Joegoslavië. „Het is duidelijk dat een diplomatieke oplossing alleen niet werkt. Wij moeten de sterkst mogelijke boodschap sturen aan Milosevic dat wij deze Servische gruweldaden niet meer tolereren”, zei de Britse premier Tony Blair. Eerder hadden Duitsland, Noorwegen, Spanje, Denemarken en Portugal al gevechtsvliegtuigen toegezegd voor een eventuele NAVO-actie tegen Belgrado.

Represailles
Belgrado ontkent iets met de massamoorden te maken te hebben en zou hebben toegestemd in een internationaal onderzoek naar de mogelijke slachtingen door Servische soldaten. Minister van buitenlandse zaken Zivadin Jovanovic riep in Washington op tot een dialoog om geweld te voorkomen. Maar de nationalistische vice-premier Vojislav Seselj reageerde met krachtigere taal op de voornemens van het Westen. Als de NAVO aanvalt, zullen NAVO-soldaten in de hele wereld blootstaan aan Servische en Joegoslavische acties. Ook buitenlanders in Servië kunnen represailles verwachten, zei hij.

Seselj deed een beroep op Rusland en China om te helpen NAVO-luchtaanvallen te voorkomen. Volgens hem voeren Washington, Londen en Parijs een psychologische oorlog tegen het Servische volk.

Etnische Albanezen in Kosovo hebben gisteren lijken getoond van mannen die door Joegoslavische troepen zouden zijn vermoord. De Kosovaren vertelden te midden van hun verbrande bezittingen aan journalisten dat honderden mannen uit Vranic en dorpen in de omgeving maandag en dinsdag door de Serviërs waren meegenomen en niet zijn teruggekeerd. De nieuwste slachtingen hadden plaats op ongeveer twintig kilometer ten noordoosten van de stad Prizren. De Servische troepen trokken er plunderend, brandstichtend en moordend rond, aldus de Kosovaren.