„Miljoenen doden door
honger Noord-Korea”
PEKING – De al drie jaar aanhoudende hongersnood in Noord-Korea heeft mogelijk twee miljoen mensen –bijna 10 procent van de bevolking– het leven gekost. Dat hebben medewerkers van Amerikaanse Congresleden gisteren gezegd.
Op videobeelden die de delegatie maakte in de gesloten communistische staat zijn ziekelijke, uitgemergelde kinderen te zien. Een kind in een tehuis was te zwak om rechtop te zitten en moest in de hoek van de kamer tegen de muur worden gezet. Oudere kinderen die werden gefilmd tijdens het zevendaagse bezoek, leken in hun groei geremd door jarenlange ondervoeding.
Om te kunnen overleven eten de Noord-Koreanen tot poeder gestampt gedroogd gras, onkruid en graanstengels. Soms wordt er meel doorheen gemengd om er noedels of cake van te maken. De delegatie bracht een aantal bruine, muf ruikende staafjes van het alternatieve voedsel mee, die eruitzagen als oude stukken leer. „Het voedseltekort houdt aan”, aldus Mark Kirk, een van de vier leden van de delegatie van Congresmedewerkers van beide Amerikaanse partijen. „Ze hebben geen eten meer, dat is duidelijk”.
Ziekten
In de afgelopen drie jaar zijn er jaarlijks naar schatting tussen de 300.000 en 800.000 mensen omgekomen, met de meeste slachtoffers in 1997, zei Kirk. Hij zei dat de cijfers afkomstig waren van de Amerikaanse regering, vluchtelingen en Noord-Koreaanse ballingen. „Twee miljoen is de hoogste schatting”, aldus Kirk. Hij voegde eraan toe dat het dodental waarschijnlijk niet echt zo hoog is, „maar het behoort tot de mogelijkheden”.
De meeste doden vallen niet direct door voedselgebrek, maar door ziekten die met de hongersnood samenhangen, zoals longontsteking, tuberculose en diarree, stelde Kirk. De voedseltekorten worden veroorzaakt door twee jaar van overstromingen, gevolgd door een droogte vorig jaar. Daardoor stortte het collectieve landbouwsysteem geheel in. De 23 miljoen inwoners zijn grotendeels afhankelijk geworden van buitenlandse hulp.
Het is duidelijk dat de buitenlandse hulp veel mensen in leven houdt. Elk kind onder de zeven is ervan afhankelijk, meldde de delegatie. De sterfte is het grootst onder mensen die geen hulp ontvangen en onder kinderen boven de zeven en bejaarden.
De VS, die tegen het Noorden vochten in de Koreaanse oorlog en Zuid-Korea altijd hebben gesteund, zijn nu met een jaarbijdrage van zo'n 200 miljoen ton voedingsmiddelen de grootste donor van het communistische land.
Compensatie
In een duidelijke poging meer Amerikaanse hulp te krijgen, zeiden Noord-Koreaanse functionarissen dat hun land zou ophouden met de export van raketten als het wordt gecompenseerd voor de verliezen. Het zou gaan om 500 miljoen dollar (een miljard gulden), aldus de delegatie.
Kirk zei dat het aanbod werd gedaan door onderminister van buitenlandse zaken Kim Gye Gwan, die ook de Noord-Koreaanse delegatie aanvoert bij de gesprekken tussen China, de VS, Zuid- en Noord-Korea.
De oogst van dit jaar ziet er beter uit dan die van vorig jaar, maar Noord-Korea heeft nog steeds voedselhulp nodig, meldde de delegatie. De regering van leider Kim Jong Il heeft bovendien geen zichtbare hervormingen doorgevoerd om aan de malaise een einde te maken. Waar wel veel aandacht naar uitgaat, zijn de voorbereidingen van de inauguratie van Kim als president op 9 september. Op een avond zag de delegatie een groep kinderen die om 11 uur 's avonds nog met oefeningen voor de ceremonie bezig was.
De hulporganisatie Artsen zonder Grenzen (AzG) overweegt Noord-Korea te verlaten, tenzij de autoriteiten de groep beter toegang geeft tot slachtoffers van de hongersnood. AzG verdeelt al jaren medicijnen in het land, maar heeft moeite de effecten te meten, omdat er allerhande beperkingen aan de organisatie worden opgelegd, aldus William Claus, die vanuit de Brusselse AzG-vestiging toezicht houdt op het hulpprogramma in Noord-Korea. „Wij willen toegang tot huizen, instellingen, alles”, zei Claus, die vorige maand met de Noord-Koreanen over de kwestie heeft onderhandeld.
AzG-woordvoerster Justine Geldard zei dat als de onderhandelingen niets opleveren, de organisatie overweegt haar twaalf medewerkers terug te trekken. Tot nu toe wil Noord-Korea de organisatie niet meer bewegingsvrijheid geven en vraagt het land om leverantie van apparatuur en materiaal voor de fabricage van geneesmiddelen, iets dat AzG nooit doet, aldus Claus.
