Kinshasa beschuldigt
Rwanda van agressie

KINSHASA – De Congolese regering van president Kabila heeft gisteren het buurland Rwanda van agressie beschuldigd. Het regime in Kinshasa, dat sinds maandag met muitende Tutsi-soldaten kampt, kondigde een krachtig militair antwoord aan om de opstand te bedwingen. „Wees verzekerd dat we de wapens zullen opnemen om snel een eind te maken aan de rebellie”, zo citeerde minister van staat Pierre Victor Mpoyo de president.

Kabila hield gisteren spoedberaad met zijn kabinet om een reactie op de uitdagingen voor te bereiden. Mpoyo zei ook dat de regering Congo's buren vroeg „niet de verkeerde beslissing te nemen om te vechten”. Rwandese regeringsfunctionarissen hadden maandag al gezegd de onrust als een binnenlandse aangelegenheid van Congo te beschouwen en er niets mee te maken te hebben.

In een officiële radioverklaring beweren de Congolese machthebbers dat vierhonderd Rwandese militairen de oostelijke grensstad Goma zijn binnengetrokken. Rwanda grenst aan Congo, het voormalige Zaïre. Bij de gevechten in verscheidene delen van Congo gaat het niet om muiterij binnen het leger, maar om Rwandese agressie, aldus de regeringswoordvoerder. Rwanda ontkende eerder gisteren elke inmenging in het conflict. Maar ook de Verenigde Naties sluiten zeker niet uit dat het om Rwandese soldaten gaat.

Volgens Kinshasa stalen de Rwandezen ook een Boeing 737 van de Congolese luchtvaartmaatschappij en vlogen zij die naar een militaire basis in het zuidwesten van Congo. In het communiqué roept de regering op tot een algemene mobilisatie en vraagt zij de bevolking president Kabila te steunen.

Hevige gevechten
De verklaring volgde op een dag waarop de opstand tegen Kabila met name in het oosten in alle hevigheid toenam. Vanuit verscheidene belangrijke steden kwamen meldingen over gevechten tussen regeringstroepen en muitende legereenheden.

De rebellen hebben Goma en de Oost-Congolese centrumplaats Bukavu stevig in handen, is van een bron binnen de regionale veiligheidstroepen vernomen. De Verenigde Naties weerspraken eerder de officiële melding dat de provinciehoofdstad Bukavu inclusief het vliegveld op de rebellen was heroverd.

De muitende legereenheden zouden nog vechten om de steden Uvira en Kamanyola. Het Centraal-Congolese Kisangani, de derde stad van het land, is volgens de anonieme zegslieden nog altijd in handen van getrouwen van Kabila. In verband met felle gevechten tussen opstandelingen en regeringstroepen ging de luchthaven dicht. In de stad zelf zou het rustig zijn.

Ook in de uiterst westelijk gelegen hoofdstad Kinshasa, waar het de afgelopen dagen tot botsingen kwam, is het normale leven weer op gang gekomen. Volgens Congolese kranten vielen bij de gevechten van zondag en maandag veertien doden. De president kan in de hoofdstad rekenen op de achtduizend man sterke presidentiële garde.

Banyamulenge-soldaten vormen de kern van het verzet tegen de jonge militaire dictatuur. Bij de Banyamulenge gaat het om etnische Tutsi's die de afgelopen twee eeuwen vanuit de buurlanden Rwanda en Burundi immigreerden naar het toenmalige Belgische Kongo en het latere Zaïre. Uitgerekend deze bevolkingsgroep was twee jaar geleden de drijvende kracht achter de opstand van Kabila tegen de toenmalige president Mobutu. De Banyamulenges verwachtten veel van Kabila, zelf afkomstig uit de zuidelijke provincie Katanga. De Tutsi's lijken nu echter geen vertrouwen meer te hebben in de wispelturige president, die zich het laatste jaar heeft ontpopt als een machtswellustige dictator.

Reisadvies
De strijd concentreert zich in de oostelijke provincie Kivu, dat grenst aan Rwanda, Burundi en Uganda. Het gaat om dezelfde regio waar in 1996 de opmars van het verzet begon. Inmiddels is een vluchtelingenstroom van Banyamulenges naar Rwanda op gang gekomen.

In verband met de strijd raadt België, de voormalige koloniale machthebber, Belgen af naar het Afrikaanse land te reizen. In Congo verblijven 3500 zuiderburen. Het Nederlandse ministerie van buitenlandse zaken gaat op korte termijn overleggen met de overkoepelende reisorganisatie ANVR over een aanpassing van het bestaande reisadvies. Op dit moment ziet Den Haag nog geen problemen in zakelijke bezoeken aan de hoofdstad Kinshasa en het zuidelijke Lubumbashi.

Het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken riep gisteren alle burgers van de Verenigde Staten op Congo te verlaten. Het ministerie wees erop dat het vliegveld van de hoofdstad Kinshasa weliswaar nog open is, maar dat het niet zeker is dat dit zo blijft.