Servië overweegt meer
autonomie voor Kosovo

Joegoslavië is bereid te luisteren naar deskundigen van de internationale Contactgroep voor de Balkan, verklaarde de Oostenrijkse topdiplomaat Rohan na overleg met bewindsman Jovanovic. De contactgroep van zes landen legde Belgrado en de opstandige Kosovo-Albanezen woensdag een concept voor om tot groter zelfbestuur in de provincie te komen.

De regio, die ooit beperkte zelfstandigheid genoot, is sinds acht jaar ondergeschikt aan de Joegoslavische deelrepubliek Servië. Eerder dit jaar begon de etnisch Albanese meerderheid een opstand tegen het centrale gezag. De contactgroep riep de strijdende partijen deze week op tot een onmiddellijk staakt-het-vuren om een hervatting van onderhandelingen mogelijk te maken. Desnoods gaan de leden (Verenigde Staten, Rusland, Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië en Duitsland) over tot militaire „dwangmaatregelen”, benadrukte de Duitse minister van buitenlandse zaken, Kinkel, gisteren na een bezoek aan de buurlanden Albanië en Macedonië.

Vreedzame oplossing
Als de internationale gemeenschap tussenbeide komt in het conflict, zullen de separatistische rebellen in Kosovo hun wapens neerleggen. De meeste strijders in het zogeheten Kosovo-Bevrijdingsleger (UCK) zijn boeren die hun boerderij verdedigen, stelt de leider van de vorige week opgerichte Kosovaarse partij Democratische Alliantie, Hydajet Hyseini, in het Duitse weekblad Die Woche.

De leider van de alliantie was vice-voorzitter van de grootste partij van de etnische Albanezen, de gematigde Democratische Liga van Kosovo. Waarnemers sluiten niet uit dat de Democratische Alliantie zich tot de politieke vleugel van de UCK ontwikkelt.

Op de vraag of een vreedzame oplossing überhaupt nog mogelijk is, antwoordt Hyseni: „Het wordt moeilijker, maar nog is het mogelijk. Maar daarvoor is een snelle interventie van de internationale gemeenschap nodig”. De meeste mensen die aan de kant van het UCK vechten, zijn boeren die huis en haard verdedigen.

In het kader van het internationale streven de crisis te beteugelen verlieten gisteren buitenlandse waarnemers de hoofdstad van Kosovo, Pristina, om een kijkje te gaan nemen in gebieden waar recent gevochten is. De waarnemers, afkomstig uit de Verenigde Staten, Rusland, Nederland, België en Groot-Brittannië, reden in auto's met kogelvrij glas en droegen kogelvrije vesten. Bij hun missie werd geen pers toegelaten.

In Wenen werd verder bekendgemaakt dat Joegoslavië een bezoek van een delegatie van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) aan Kosovo zal toestaan. Tot dusver had Belgrado een dergelijke missie geweigerd zolang zijn lidmaatschap van de OVSE niet was hersteld. Joegoslavië werd in 1992 door de OVSE geschorst vanwege zijn rol in het aanscherpen van de etnische tegenstellingen in Kroatië en Bosnië.

Weinig effect
Gisteren werd ook duidelijk dat de oproep tot een onmiddellijk einde aan de vijandelijkheden in Kosovo, die de Contactgroep gisteren deed, weinig effect heeft gehad. De Volksbeweging van Kosovo, die de guerrillastrijd van het Bevrijdingsleger van Kosovo financieel steunt, liet uit het Zwitserse Genève weten dat alleen volledige onafhankelijkheid hen tevreden zal stellen. Het Informatiecentrum van Kosovo, een spreekbuis van de Kosovaren, berichtte dat Servische eenheden in de nacht van woensdag op donderdag verscheidene dorpen hadden gebombardeerd. Ze zouden er echter niet in geslaagd zijn de strijders van het UCK uit hun stellingen te verdrijven.

Intussen heeft de Amerikaanse bemiddelaar voor Joegoslavië, Richard Holbrooke, verklaard dat de crisis in Kosovo taaier is dan indertijd in Bosnië. Hij noemt de jongste uitbarsting van geweld „enorm gevaarlijk”.

„Deze crisis kan gemakkelijk afglijden naar een noodtoestand als er iets fout gaat. Wij waren twee of drie jaar niet betrokken bij Bosnië, maar hier zijn we er wel vroeg bij, vanwege het grote gevaar dat deze gevechten uitbarsten in een algemene oorlog”, zei Holbrooke gisteren in Washington.