Holbrooke ziet in
provincie Kosovo
„Wilde Westen”

BELGRADO – De Amerikaanse gezant Richard Holbrooke heeft gisteren bij de Joegoslavische president, Slobodan Milosevic, opnieuw aangedrongen op een staakt-het-vuren en een terugtrekking uit Kosovo. Holbrooke vindt de situatie in Kosovo „gevaarlijker dan die in Bosnië”. „Het lijkt daar het Wilde Westen wel. Er dreigt een echte tragedie”, zei hij gisteren na een vier uur durend onderhoud met de Joegoslavische president, Milosevic.

In een poging een NAVO-interventie af te houden, was Holbrooke voor de tweede maal in drie dagen enkele uren te gast in het presidentieel paleis in Belgrado. Geen van beide partijen gaf onmiddellijk commentaar op wat besproken was. Verwacht wordt dat Holbrooke nog een gesprek zal hebben met een Russische gezant alvorens vandaag naar Kosovo terug te keren voor een ontmoeting met de etnisch Albanese leider Ibrahim Rugova in de hoofdstad Pristina.

Rugova heeft gisteren in Duitsland zijn eis voor een onafhankelijk Kosovo herhaald, ondanks het feit dat NAVO-vertegenwoordigers er bij hem op hebben aangedrongen de eis te laten vallen en de vredesonderhandelingen met Milosevic te hervatten. Rugova verklaarde na een ontmoeting in Bonn met de Duitse minister van buitenlandse zaken, Klaus Kinkel, dat het „klimaat” niet goed was voor onderhandelingen. Hij intensiveerde ook zijn oproep tot een NAVO-interventie in het separatistische Kosovo.

Bosnië
In zijn beschrijving van de situatie in Kosovo herinnerde hij aan de „etnische zuiveringen” tijdens de oorlog in Bosnië. Volgens Rugova zijn 80.000 etnische Albanezen uit hun huizen verdreven bij gevechten tussen Servische troepen en het steeds populairder wordende Kosovo Bevrijdingsleger. Meer dan 15.000 mensen zijn naar het buurland Albanië gevlucht. Meer dan 300 mensen zijn dit jaar om het leven gekomen. „We zien de etnische zuiveringen nu al plaatsvinden in Kosovo”, aldus Rugova.

Kinkel maakte Rugova duidelijk dat Duitsland en de meeste andere westerse landen tegen onafhankelijkheid van Kosovo zijn, maar wel de autonomie van de provincie hersteld willen zien, die Milosevic in 1989 ophief.

De Duitse minister van buitenlandse zaken drong er bij westerse mogendheden op aan Milosevic verder onder druk te zetten om zijn troepen uit Kosovo terug te trekken en duidelijk te maken dat de NAVO een militaire interventie overweegt. Volgens Kinkel moet de NAVO proberen zich van Russische steun voor een interventie in Kosovo te verzekeren.

De Russische minister van buitenlandse zaken, Jewgeni Primakov, zei gisteren dat de sleutel van de toekomstige ontwikkelingen in Kosovo nu in handen is van de Albanezen. Primakov stelde dat de kwestie van een militaire interventie in Kosovo niet zo zwart-wit ligt als de westerse machten doen voorkomen. Rusland, traditioneel een bondgenoot van Servië, heeft tot nu toe een militaire inventie afgewezen. De Russische minister zei ook dat de Albanese leider Rugova niet meer de macht heeft die hij had en dat hij onder grote druk staat van de militanten, die nu de dienst uitmaken.

De Duitse minister Kinkel riep militante Kosovaren op de pacifist Rugova te volgen en de gewelddadigheden te staken. Bondskanselier Kohl zei in een verklaring dat de internationale druk op Milosevic alleen „geloofwaardig” kan zijn als de gehele Albanese leiding in Kosovo de rebellen oproept van geweld af te zien.

Servische regeringsvertegenwoordigers hebben de ontmoeting van Holbrooke woensdag met strijders van het rebellenleger tijdens een inspectietocht in Kosovo hevig bekritiseerd. „Als ik Milosevic was, zou ik Holbrooke niet meer willen ontmoeten”, aldus de ultranationalistische vice-premier Seselj gisteren. Hij eist dat de Joegoslavische regering elk contact met vertegenwoordigers van de VS verbreekt wegens deze „provocatie”. Holbrooke zei gisteren dat de ontmoeting spontaan was en dat hij niet heeft onderhandeld met de UCK'ers. „Ik heb alleen maar aangehoord wat ze te vertellen hadden”.

Steenkoolmijn
Het Kosovo Bevrijdingsleger heeft gisteren de strategisch belangrijke plaats Belacevac, slechts 20 kilometer ten westen van Pristina, ingenomen. Daar heeft het nu een belangrijke steenkoolmijn in handen die de energiecentrale in Obilic (ten noorden van Pristina) van grondstoffen voorziet. Obilic voorziet niet alleen heel Kosovo van elektriciteit, maar ook een groot deel van het naburige Macedonië. Eenheden van het UCK patrouilleerden gisteren openlijk in de straten van Belacevac.

Oostenrijkse vluchtelingen- en mensenrechtenorganisaties hebben kritiek op de regering in Wenen, die vluchtelingen uit Kosovo slecht zou behandelen en hen in de cel zet als ze asiel vragen. „Het is volkomen onbegrijpelijk dat ze niet alleen geen asiel krijgen, maar dat in de huidige situatie deportatie van Kosovo-Albanezen wordt toegestaan”, aldus een woordvoerder. Minister Schlögl van binnenlandse zaken ontkende eerder dat vluchtelingen uit Kosovo naar hun land worden teruggestuurd.