NAVO bereidt met
spoed actie voor

PRISTINA/WASHINGTON – De NAVO bereidt zich met spoed voor op verdere actie in de Balkan en gaat in ieder geval verder met oefeningen in het gebied zolang de Joegoslavische president Slobodan Milosevic blijft weigeren zijn troepen terug te trekken uit Kosovo.

De Amerikaanse onderhandelaar voor de Balkan, Robert Gelbard, zei dat snelle verdere actie gewenst is wegens de steeds verder uit de hand lopende situatie in Kosovo. Een Servische helikopter zou inmiddels het Albanese luchtruim hebben geschonden en Iraanse en Tsjetsjeense strijders hebben zich bij het Kosovo Bevrijdingsleger aangesloten om tegen het Joegoslavische leger te strijden, aldus de onderhandelaar.

Gelbard zei dat de NAVO meer oefeningen zal houden en dat de Contactgroep –bestaande uit de VS, Rusland, Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland en Italië– een nieuwe spoedzitting zal houden om zich te beraden op verdere stappen.

Gelbard kon niet zeggen of de Servische helikopter het vuur had geopend in het Albanese luchtruim, maar zei wel dat de NAVO het niet licht zal opvatten als het Joegoslavische leger buiten de eigen grenzen actief is.

Bombardement
Vorige week vrijdag eiste de Contactgroep in Londen dat Milosevic' leger zijn acties zou staken en dat de president onderhandelingen zou beginnen met de Albanezen. Aangezien hij die eisen naast zich heeft neergelegd is het nu tijd voor verdere actie, aldus Gelbard. De Amerikaanse minister van defensie, William Cohen, had dinsdag al gezegd dat de Amerikaanse oorlogsschepen en gevechtsvliegtuigen stand-by blijven voor het geval de NAVO besluit tot ingrijpen.

De Kosovo-Albanezen zeiden gisteren niet bereid te zijn met Milosevic te praten zolang diens troepen actief blijven in Kosovo. Fehmi Agani, de leider van het team Kosovo-Albanezen dat is opgezet voor onderhandelingen met de Serviërs, zei dat alle wapens moeten zwijgen en de troepen de provincie moeten hebben verlaten voor de besprekingen kunnen beginnen. Milosevic beloofde dinsdag in Moskou aan de Russische president Boris Jeltsin dat hij zou gaan onderhandelen met de gematigde leider van de Kosovaren, Ibrahim Rugova.

De Albanese president Rexhep Meidani zei gisteren dat de NAVO moet overgaan tot het bombarderen van Servische stellingen in Kosovo als Milosevic geen besprekingen begint met Rugova. „Het is de enige taal die Milosevic verstaat”, zei Meidani.

Sluipschutters van het Servische leger beschoten dinsdag twee Albanezen met muilezels aan de Albanese grens. Een van hen werd gedood, de ander wist te ontkomen. De actie lijkt gericht tegen wapensmokkelaars die de grens oversteken om wapentuig naar het Kosovo Bevrijdingsleger te brengen. Inwoners van het grensgebied zouden 300 gulden krijgen van de opstandelingen voor elke met wapens beladen ezel die ze de grens over weten te krijgen. Het geld voor de wapens zou afkomstig zijn van Albanese immigranten die in Zwitserland en Duitsland wonen.

Volgens het Servische Media Centrum en het Informatie Centrum van Kosovo-Albanezen werd er gisteren gevochten ten zuiden van de hoofdstad Pristina op een weg bij de plaats Prizren in de buurt van de Albanese grens.

Terugtrekking
Rusland is fel gekant tegen NAVO-ingrijpen. In een verklaring die werd aangenomen met 332 tegen drie stemmen waarschuwde de Doema gisteren dat NAVO-actie kan leiden tot een „grootschalige oorlog”. De parlementariërs beschuldigden het Westen van partijdigheid „waarbij Joegoslavië alleen de schuld krijgt”. Volgens de Doema zorgen sancties en de dreiging met militair ingrijpen er alleen maar voor dat het separatisme wordt aangewakkerd.

Amerikaanse en andere NAVO-vliegtuigen hielden maandagochtend al een oefening boven Macedonië en Albanië om hun spierballen aan Milosevic te tonen.

Montenegro, dat samen met Servië de Joegoslavische Federatie vormt, eist de onmiddellijke terugtrekking van Montenegrijnse dienstplichtigen uit Kosovo. Ook moet Milosevic zich inspannen voor een vreedzame oplossing van de crisis en aan alle eisen van de Contactgroep voldoen, zo staat in een motie die het parlement in Podgorica heeft aangenomen.