Buitenland

VS stapt mogelijk uit Contactgroep

Belgrado versterkt troepen
aan grens Kosovo–Albanië

BELGRADO – Joegoslavië heeft nieuwe troepenversterkingen, waaronder tanks, naar de provincie Kosovo gestuurd. Met name aan de grens tussen Kosovo en Albanië heeft Belgrado zijn militaire aanwezigheid versterkt. Dat meldden woordvoerders van de etnische Albanezen in de provincie gisteren.

Westerse diplomaten zeggen dat de situatie steeds gevaarlijker vormen begint aan te nemen nu het leger zijn aanwezigheid in Kosovo versterkt en actief deelneemt aan de strijd. Sommigen denken zelfs dat de regering in Belgrado de aanvallen van separatisten overdrijft om een versterking van het goed getrainde leger te rechtvaardigen.

Zeven weken geleden viel de Servische politie met grof geweld een vermeend bolwerk van terroristen aan. Daarbij kwamen minstens tachtig mensen om het leven, onder wie 25 vrouwen en kinderen.

De VS willen dat er nieuwe sancties tegen de Federatieve Republiek Joegoslavië (FRJ) worden genomen, omdat het optreden van het leger een „zeer gevaarlijke situatie” geschapen heeft in Kosovo. Washington beschouwt de provincie als een kruitvat, dat als het ontploft tot een nieuwe en grotere oorlog in de Balkan kan leiden. Daar zouden dan behalve Albanië ook Bulgarije en zelfs Griekenland en Turkije bij betrokken kunnen raken.

Afgelopen donderdag zeiden de Joegoslaven massaal nee op de vraag of zij voorstander zijn van buitenlandse betrokkenheid bij de crisis in Kosovo. De volksstemming was zo gepland, dat die net viel voor het aflopen van het ultimatum aan Joegoslavië dit weekeinde. De Internationale Contactgroep voor Joegoslavië komt deze week bijeen om zich te beraden over de situatie in Kosovo en met name of Milosevic genoeg heeft gedaan om escalatie van het conflict te voorkomen.

De VS overwegen uit de Contactgroep te stappen. Washington is van mening dat de lidstaten onvoldoende bereid zijn maatregelen te nemen tegen Belgrado. Dat meldde zaterdag de Washington Post, die hoge Amerikaanse regeringsambtenaren aanhaalde.

De Contactgroep bestaat behalve uit de VS uit Rusland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Duitsland en Italië. Washington wil naar nieuwe bondgenoten zoeken die wel bereid zijn tot hardere maatregelen.

De VS zouden hun dreigement uitvoeren als de Contactgroep het komende woensdag niet eens wordt over harde maatregelen tegen Belgrado om president Milosevic ten aanzien van Kosovo tot concessies te dwingen. Kosovo is een Servische provincie waar overwegend etnische Albanezen wonen. Volgens de Post hebben Amerikaanse bewindslieden de Contactgroep al vergeleken met de Veiligheidsraad, die over Irak even verdeeld is als de Contactgroep over Kosovo.

Diplomaten vrezen dat Albanese Bevrijdingsleger voor Kosovo (KLA) de komende dagen enkele bloedige aanslagen zal plegen om de Contactgroep te beïnvloeden. De KLA denkt dat alleen meer geweld en slachtoffers het Westen ertoe kunnen brengen zich voor de Albanezen in Kosovo in te zetten.

Mijnen
De afgelopen dagen is het vooral in de streek rond de plaats Decani enkele malen tot een treffen gekomen tussen het leger van Joegoslavië (Servië en Montenegro) en gewapende Albanezen. Volgens kranten in Belgrado zijn daarbij zeker negentien „terroristen” gedood en veel wapens en munitie buitgemaakt.

Het leger deelde mee dat het gisteren opnieuw tot een vuurgevecht is gekomen. Een groep van ongeveer tien „separatisten” zou na een vuurgevecht „in paniek naar het grondgebied van Albanië zijn teruggevlucht, met achterlating van veel kisten met mijnen en explosieven en andere wapens”. Over eventuele slachtoffers werd niets meegedeeld. Vier dagen geleden raakte het Joegoslavische leger ook al slaags met een gewapende groep die vanuit het buurland Kosovo probeerde binnen te komen. Negentien Albanezen kwamen daarbij om het leven.

Albanië gooide dit weekeinde olie op het vuur door het voor de Albanezen in Kosovo op te nemen. Premier Fatos Nano noemde tijdens een televisietoespraak het „gewapend verzet” van Albanezen in Kosovo tegen de „terroristische politiek” van de Joegoslavische president Milosevic gerechtvaardigd.