Buitenland

„Tragedie dreigt door referendum”

Plan Milosevic met
afkeuring ontvangen

BELGRADO – De Joegoslavische president Milosevic heeft gisteren vooral afkeurende reacties geoogst met zijn plan voor een referendum over de kwestie Kosovo. Buiten Servië lijkt niemand veel te zien in zo'n referendum, waarin Serviërs zich zouden moeten uitspreken over de wenselijkheid van internationale bemiddeling in de kwestie.

NAVO-secretaris-generaal Solana wees het initiatief gisteren, tijdens een bezoek aan de Bulgaarse hoofdstad Sofia, resoluut af. Hij zei zeer ongelukkig te zijn met de ontwikkelingen in Kosovo.

„Met deze vertragingsmanoeuvre neemt het risico van een conflict alleen maar toe. Het is niet meer dan een nieuwe vergissing van president Milosevic”. De Montenegrijnse president Djukanovic vindt het voorstel van Milosevic niet minder dan „een belediging aan het adres van de internationale gemeenschap”.

Milosevic „speelt met het lot van het volk”, zo zei Djukanovic. Hij leek daarmee te refereren aan zowel Montenegrijnen als Serviërs. Montenegro en Servië vormen samen de Federale Republiek Joegoslavië (FRJ), waarvan Milosevic de president is. Montenegro telt ongeveer 45.000 Albanezen.

Het plan voor een referendum „dreigt een tragedie te veroorzaken”, aldus de Montenegrijnse leider. Belgrado „speelt met emoties en nationalistische sentimenten”, zo vindt Djukanovic.

Ook de leider van de separatisten in Kosovo, Ibrahim Rugova, distantieerde zich van het Servische voorstel. Hij beschuldigde Belgrado ervan met het voorstel de wensen van de internationale gemeenschap naast zich neer te leggen. „Onderhandelingen moeten plaatsvinden onder toezicht van een derde partij”, zo herhaalde hij nog eens.

Eerder op de dag meldde een Duitse diplomaat dat Rugova wellicht wel bereid is in eerste instantie alleen met Servië te praten. Pas later zou dan een internationale gezant hoeven aanschuiven, zo heeft de separatistenleider laten doorschemeren.

Verschuilen
In Servië zelf werd het plan met gemengde gevoelens ontvangen. Sommige Serviërs gaven aan het referendum te zullen aangrijpen om lucht te geven aan hun gevoelens van wantrouwen. In hun ogen krijgt Servië nooit een eerlijke kans van de buitenlandse mogendheden.

Maar anderen hielden het erop dat de Servische regering zich met het referendum alleen maar een excuus wil verwerven, voor het geval het hele avontuur verkeerd mocht aflopen. In dat geval zou dan naar „de wil van het volk” kunnen worden verwezen. „De regering probeert zich achter ons te verschuilen: als er sancties komen, dan is het de schuld van ons allen”, zo verwoordde een Serviër het.

Het Servische parlement neemt maandag een besluit over de door Milosevic voorgestelde volksraadpleging. De vraag aan de kiezers zal zijn: „Stemt u in met de deelname van buitenlandse vertegenwoordigers aan de oplossing van de problemen van Kosovo?”

Als het parlement akkoord gaat, wordt het referendum op zijn vroegst in mei gehouden, en mogelijk zelfs pas over drie maanden. De internationale Contactgroep voor ex-Joegoslavië heeft echter op 25 maart geëist dat Milosevic binnen vier weken, dus uiterlijk eind april rond de tafel zit met Rugova en de zijnen.