Sharon voorstander van ”niet-oorlogsverdrag”

Powell naar het
Midden-Oosten

Vervolgens wil Powell in Koeweit de tiende verjaardag van de overwinning op Saddam Hussein vieren. Powell was destijds bevelhebber van de troepen die Koeweit bevrijdden. De Verenigde Staten hebben gisteren opgeroepen de nieuwe Israëlische premier Ariel Sharon een kans te geven. President Bush heeft dat naar eigen zeggen ook de Palestijnse leider Arafat op het hart gedrukt.

Sharon heeft Bush voor het eerst sinds zijn verkiezing opgebeld. Bush hoopt dat het vredesproces doorgaat na de regeringswisseling in Israël. De VS lijken vooralsnog de kat uit de boom te kijken. Een veiligheidsadviseur van Bush, Condoleezza Rice, zei gisteren in The New York Times dat Washington zich niet zo sterk met de onderhandelingen wil bemoeien als Bill Clinton deed. Bush wacht af en bekijkt wanneer het zinvol zou zijn om zich er toch mee te bemoeien.

Niet-oorlogsverdrag
De laatste basisvoorstellen van Clinton uit december zijn volgens Powell geen Amerikaanse voorstellen meer. Sharon was hier gisteren opgetogen over, omdat Clinton een Palestijnse staat voorstelde op een gebied dat de Gazastrook en tussen de 65 en 95 procent van de Westelijke Jordaanoever beslaat. De Jordaanoever wordt in het plan doormidden gesneden door een Israëlische corridor, maar Sharon biedt de Palestijnen hooguit en serie autonome enclaves.

In het eerste interview dat Sharon sinds de verkiezingen van dinsdag heeft gegeven, verklaarde hij dat hij niet streeft naar een volledig vredesakkoord met de Palestijnen, maar alleen naar een ”niet-oorlogsverdrag”. Het interview stond gisteren in de krant Yediot Ahronot.

Sharon, die zijn voorganger Ehud Barak dinsdag verpletterend versloeg, zei dat hij pas weer wil onderhandelen met de Palestijnen als het geweld geheel ophoudt, en dan nog gaat het wat hem betreft niet om een vredesakkoord. „Het gaat om een niet-oorlogsverdrag, zonder tijdslimieten, maar met een lijst van verwachtingen”, zei Sharon.

Sharon en de verslagen demissionaire premier Ehud Barak zijn het erover eens dat de voorstellen van Clinton verleden tijd zijn. De Palestijnen eisen juist dat het overleg wordt voortgezet op basis van de bestaande afspraken en voorstellen.

Heftige botsingen
Gisteren waren er heftige betogingen in de bezette gebieden, waarbij veel gewonden vielen. Een 16-jarige Palestijnse jongen werd doodgeschoten in de buurt van een Joodse nederzetting in de Gazastrook. De jonge geitenhoeder is de eerste dode sinds Israël dinsdag Sharon tot regeringsleider koos. Meer dan veertig Palestijnen zijn bij betogingen gisteren op de bezette Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook getroffen door Israëlische kogels. Een Franse persfotograaf werd in Ramallah in een been geschoten.

Dertien Palestijnse organisaties, onder meer de Fatah van Yasser Arafat, hadden opnieuw de gebedsdag (vrijdag) tot ”dag van woede” uitgeroepen. Ze willen daarmee beklemtonen dat de Palestijnse opstand tegen de bezetting doorgaat, ook onder de nieuwe premier.

De gecoördineerde betogingen tegen Sharon gingen onder meer in Ramallah gepaard met lange schotenwisselingen tussen gewapende Palestijnen en Israëlische militairen. Arabieren zien in Sharon een oorlogsmisdadiger en vrezen dat er geen echt vredesproces onder zijn leiding mogelijk is.

Sharon heeft gisteren de Palestijnse leider Yasser Arafat gesproken. Die belde hem naar verluidt op om hem te feliciteren met diens verkiezingsoverwinning en de verjaardag van twee kleinkinderen. In het telefoongesprek zei Sharon dat hij echt graag vrede wil. Hij verzekerde dat zijn vredeswens geen verkiezingstruc was, en dat hij begaan is met het lot van de Palestijnen.

Vorming kabinet
In het eerdergenoemde kranteninterview gaf Sharon ook aan dat hij meeleeft met Barak. „Hij had) zoveel dromen, en alles is tussen zijn vingers kapotgegaan.” Eerder had Sharon al gezegd dat hij zich niet gebonden voelt zich te houden aan de compromisvoorstellen die Barak tot nu toe aan de Palestijnen heeft gedaan.

Sharon en Barak hebben gisteren overlegd over de vorming van een eenheidsregering. Sharon zou Barak de positie van minister van Defensie hebben aangeboden. Sharon en Barak verschillen ernstig van mening over het vredesproces met de Palestijnen, maar donderdag gaf Barak te kennen dat hij open staat voor de vorming van een eenheidsregering. Sharon heeft de Arbeiderspartij van Barak als eerste uitgenodigd voor coalitiebesprekingen.

Een team van drie mensenrechtenspecialisten van de Verenigde Naties gaat zaterdag beginnen aan een bezoek aan de bezette Palestijnse gebieden om onderzoek te doen naar schendingen van de mensenrechten en van het internationale humanitaire recht door Israëlische troepen. Dat hebben de VN gisteren bekendgemaakt. Het team blijft tot 18 februari in de bezette gebieden.