Buitenland7 februari 2001

Van Aartsen: Onzekere periode breekt aan

Den Haag niet blij
met zege van Sharon

Van onze redactie politiek
DEN HAAG – In politiek Den Haag is gisteren ietwat teleurgesteld gereageerd op de verkiezing van Likud-leider Sharon tot premier van Israël. Niettemin houden de diverse fracties in de Tweede Kamer en minister Van Aartsen van Buitenlandse Zaken hoop op een goede voortgang en zo mogelijk goede afronding van het vredesproces.

Voor de radio zei minister Van Aartsen gisteravond te denken dat Israël een „onzekere periode” tegemoet gaat. Het is volgens de bewindsman de vraag of Sharon een regering van nationale eenheid met de Arbeiderspartij wil gaan vormen en of de Arbeiderspartij van Barak daarmee wil instemmen. „Barak heeft een forse nederlaag geleden, groter dan wij verwachtten”, aldus Van Aartsen.

De minister roemde Barak om diens inspanningen in het vredesproces. „Wat hij wilde geven bij de Camp David-onderhandelingen was uniek.” Maar ook in Sharon heeft Van Aartsen vertrouwen. Hij ontmoette Sharon tijdens zijn reis door het Midden-Oosten in augustus 1999. De Israëliër zei hem toen dat er uiteindelijk een Palestijnse staat zal komen. „Dat was een interessante uitspraak. Ik denk dat hij in die richting zal werken, al zal hij anders opereren dan Barak.”

Heel erg somber over het vredesproces is Van Aartsen niet. „Sharon wil op het wereldtoneel slagen, graag de geschiedenisboeken in. Ook hij heeft te maken met de feiten dat Israël niet veilig zal zijn zonder een durend akkoord met de buren. De EU en de Verenigde Staten en ook Nederland moeten hem duidelijk maken dat alleen aan de onderhandelingstafel een oplossing gevonden zal kunnen worden.”

Palestijnen
De Tweede-Kamerfracties van PvdA, CDA en D66 zijn somber over de verkiezing van Sharon. Woordvoerders van deze partijen wijzen erop dat de Likud-leider bekendstaat als onberekenbaar. „Het is niet iemand die mij hoopvol stemt over de toekomst”, aldus het PvdA-kamerlid Koenders.

Het D66-kamerlid Hoekema is dat met hem eens, maar voegt eraan toe dat Sharon niet anders zal kunnen dan bijdragen aan het vredesproces. „Er is geen alternatief. Onderhandelen is de enige oplossing.” Zijn VVD-collega Weisglas is nog optimistischer: „De geschiedenis heeft aangetoond dat voorgangers van Sharon uit de Likud-partij ook resultaat hebben geboekt, bijvoorbeeld Begin met de Camp David-akkoorden.”

Van Middelkoop (RPF/GPV) meent dat de uitslag vooral een stem tegen Barak is en niet zozeer een stem voor Sharon.

Teleurgesteld
R. Naftaniël, directeur van het Centrum voor Informatie en Documentatie Israël (CIDI), is teleurgesteld over de uitslag van de Israëlische presidentsverkiezingen. Dat zei hij gisteren tijdens een verkiezingsbijeenkomst in Amsterdam. Hij is vooral teleurgesteld over het grote verschil waarmee Sharon zijn opponent Barak heeft verslagen. „Daardoor heeft Sharon vrij spel om in zijn regering te kiezen wie hij wil. Hij hoeft niet echt op zoek te gaan naar mensen in het kamp van de Arbeiderspartij van Barak. Dat kan beteken dat hij voor rechtse of religieuze partijen kiest.”

Waarschijnlijk zal in dat geval het vredesproces in het Midden-Oosten verder stagneren. Naftaniël: „De Palestijnen zullen zich nog wel eens achter de oren krabben dat ze de kans op vrede hebben laten lopen, tijdens recente gesprekken met Clinton en Barak. Ze hebben en gouden kans gemist.”

Bij schaduwverkiezingen in de Amsterdamse liberale Joodse gemeente stemde tweederde op Barak, eenderde op Sharon.

„Een beetje onrustig voorgevoel”, zo reageert Y. Habbab, hoofdvertegenwoordiger van de Palestijnse gemeenschap in Nederland, op de verkiezing van Sharon tot premier van Israël.

Volgens Habbab zijn de Palestijnen bereid met Sharon te praten over vrede. „Sharon moet leren van wat Barak heeft gedaan. Barak heeft alles gebruikt: geweer, tank en helikopter. Maar vrede heeft het niet gebracht.”

Van de internationale gemeenschap verwacht de Palestijnse vertegenwoordiger in Nederland een duidelijk signaal. „Ik hoop dat ze Sharon een duidelijke boodschap meegeven wat ze van hem verwachten in het vredesproces. Dat is het grote verlies van Barak. Hij is niet genoeg afgeremd door leiders van andere landen.”