Buitenland29 januari 2001

Vakvereniging Histadrut schopt openbare leven Israël in de war

„Het is onmogelijk zo door te gaan”

Van onze correspondent
JERUZALEM – De Israëlische federatieve vakvereniging Histadrut heeft de stakingsacties gisteren en vandaag ernstig verscherpt. Tientallen schepen liggen voor de zeehavens Haifa en Ashdod te wachten, een aantal vluchten van en naar de nationale luchthaven Ben Gurion is af- of uitgesteld, het bus- en treinverkeer is ontregeld, ziekenhuizen zijn gesloten voor niet-urgente gevallen en het huisvuil in de straten stapelt zich steeds verder op.


Ook voert de Bezek-telefoondienst geen reparaties meer uit, kinderdagverblijven en universiteitsbibliotheken zijn gesloten en automobilisten die fout parkeren hoeven niet bang te zijn op de bon te worden geslingerd. En wie naar een kantoor van de overheid gaat voor bijvoorbeeld verlenging van paspoort of rijbewijs, loopt tegen een dichte deur aan.

Vorige week maandag begon de Histadrut met wat het aanvankelijk een „publieksvriendelijke actie” noemde. Dat wil zeggen dat de vuilnismannen het werk neerlegden en dat een aantal andere werknemers in de publieke sector tot werkonderbrekingen overging. De acties waren lastig, maar iedereen kon ermee leven. Ondertussen liepen de onderhandelingen op niets uit. De Histadrut vond het daarom nodig een grimmiger gezicht te tonen.

Bommen
Histadrut-voorzitter Amir Peretz eiste een loonsverhoging van 16 procent voor ongeveer een half miljoen werknemers in de publieke sector. Minister Avraham Shochat (Financiën) wilde oorspronkelijk slechts een verhoging van 0,75 procent toekennen. Na intensieve onderhandelingen is Shochat inmiddels bereid de lonen met 3 procent omhoog te schroeven. Peretz klaagde gisteren dat het ministerie van Financiën de Histadrut niet serieus genoeg neemt. De Histadrut verwerpt de stelling van de regering dat het nu tot een actie overgaat omdat vlak voor de verkiezingen de regering makkelijker onder druk kan worden gezet. Op 6 februari gaan de Israëliërs naar de stembus om een nieuwe premier te kiezen.

Volgens de Associatie van Fabrikanten heeft de staking een schade van 225 miljoen sjekel (132 miljoen gulden) aan de economie veroorzaakt. De organisatie riep procureur-generaal Elyakim Rubinstein op de havenarbeiders te bevelen aan het werk te gaan. De werkgevers vinden dat de regering de noodtoestand moet uitroepen in de havens als het werk niet wordt hervat. Ze riepen Peretz ook op toestemming te geven de vuilnis op te halen, omdat terroristen momenteel makkelijk bommen tussen de vuilniszakken kunnen plaatsen.

De Histadrut toont met de staking dat het nog steeds in staat is het leven in Israël te ontregelen. Toch heeft de vakvereniging in de afgelopen jaren aanzienlijk aan economische, sociale en politieke betekenis ingeboet. De Histadrut heeft met lede ogen moeten toezien hoe collectieve arbeidsovereenkomsten steeds meer plaats hebben moeten maken voor individuele en tijdelijke arbeidscontracten. De reden daarvan is dat de werkgevers in Israël stellen dat zij vanwege de internationale concurrentie flexibele arbeidsrelaties moeten kunnen aangaan, waarbij zij het personeel snel weer op straat moeten kunnen zetten.

Kloof
De Histadrut tracht publieke steun te verwerven door via de radio spots uit te zenden. Daarin klaagt een aantal werknemers en gepensioneerden dat ze maandelijks rond moeten komen van een brutobedrag van 3500 Israëlische sjekel (ruim 2000 gulden). De Histadrut wijst er ook op dat bij de loonsverhogingen bij het begin van dit jaar de lonen van de laagstbetaalden met 30 sjekel (17 gulden) gestegen zijn. De hoogstbetaalden kunnen echter 3000 sjekel (1700 gulden) meer in de zak steken. Met de snelle economische groei in Israël in de afgelopen jaren is ook de kloof tussen arm en rijk toegenomen. „Het is onmogelijk zo nog langer door te gaan”, luidt momenteel de slogan van de Histadrut.