Buitenland15 januari 2001

Partijen praten op hoog niveau verder

Peres bereikt geen
doorbraak met Arafat

GAZA – De Palestijnse leider Yasser Arafat en de voormalige Israëlische premier Shimon Peres zijn er zaterdagavond tijdens speciaal beraad niet in geslaagd een doorbraak te bereiken in het vredesoverleg. Een Israëlische woordvoerder zei dat Arafat en Peres elkaar uiterlijk morgen weer zullen ontmoeten. Omdat een akkoord nu niet mogelijk lijkt, zal de nadruk liggen op het vastleggen van de uitgangspunten voor komende onderhandelingsrondes.

Peres en Arafat spraken elkaar in een Palestijns gebouw in Gaza. Na drie uur verliet de Israëlische delegatie de onderhandelingstafel. Beide partijen zeiden na afloop dat het beraad niets had opgeleverd, maar dat er op hoog niveau verder gepraat moet worden. De Israëlische regeringswoordvoerder Danny Seaman zei dat Peres en Arafat zullen proberen in het volgende gesprek een aantal principes overeen te komen waarbinnen het eigenlijke vredesoverleg voortgezet zou kunnen worden.

Het overleg wordt nog steeds overschaduwd door het geweld dat eind september losbarstte. Israël en de Palestijnen staan onder druk om nog voor het aftreden van de Amerikaanse president Bill Clinton, komende zaterdag, een akkoord te bereiken over de toekomstige status van Jeruzalem en de terugkeer van Palestijnse vluchtelingen. Peres zei zaterdag ernstig te betwijfelen dat er deze week nog overeenstemming wordt bereikt.

Geweld
De Palestijnse onderhandelaar Yasser Abed Rabbo zei inhoudelijk zeer tevreden te zijn geweest over het gesprek met Peres. Palestijnse zegslieden zeiden dat beide partijen op sommige punten voor het eerst al hun kaarten op tafel hebben gelegd. Nabil Aburdeneh, de woordvoerder van Arafat, zei dat de kloof nog lang niet is overbrugd. Hij sprak van een „zeer ingewikkelde” situatie.

De Palestijnen houden vast aan de eis dat Israël zich terugtrekt uit de gehele Gazastrook, Westoever en Oost-Jeruzalem en dat alle 4 miljoen Palestijnse vluchtelingen en hun nakomelingen het recht op terugkeer krijgen.

Gisteren werd een overleg over het beëindigen van het geweld in de Palestijnse gebieden afgelast. Palestijnse onderhandelaars wilden daarvoor geen redenen geven, maar vermoedelijk waren ze kwaad omdat Israël de afsluiting van de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook nog niet helemaal ongedaan heeft gemaakt, zoals was afgesproken. Gisterochtend sloot Israël bovendien een stuk van de belangrijkste noord-zuidweg in de Gazastrook, omdat in die omgeving Israëlische nederzettingen zouden zijn beschoten.

De Israëlische onderhandelaar Gilead Sher ontkende dat Israël zich niet aan de afspraken houdt. Volgens hem probeert Israël het veiligheidsoverleg vandaag alsnog doorgang te laten vinden.

Likud-leider Ariel Sharon heeft de Palestijnen voorgesteld om tunnels te bouwen in de Westelijke Jordaanoever, opdat het Israëlische en het Palestijnse verkeer gescheiden kan worden. De ontruiming van kleine, geïsoleerde Joodse nederzettingen op de Westoever zou met de tunnels niet meer noodzakelijk zijn, zei Sharon zaterdag in het Arabisch-Israëlische tijdschrift Kol el-Arab. Bovendien zouden de Palestijnen niet langer Israëlische controleposten hoeven te passeren.

Kansen
De nieuwe Amerikaanse president George W. Bush heeft de Libanese president Emile Lahoud in een brief geschreven dat hij „reusachtige” kansen ziet om vrede te bewerkstelligen in het Midden-Oosten. Dit stond zaterdag in een presidentiële verklaring.

„We zullen ongetwijfeld een aantal uitdagingen moeten aangaan in de komende jaren. Maar ik vertrouw erop dat met het karakter van wederzijds respect, samenwerking en een open dialoog we deze uitdagingen succesvol kunnen aangaan”, zo zegt Bush in zijn brief naar Lahoud.

„De toekomst brengt enorme kansen. Samen kunnen we deze kansen benutten in het voordeel van de vrede, vrijheid en voorspoed van onze mensen”, aldus een toevoeging in de brief naar de Libanese president. Bush schreef Lahoud om hem te bedanken voor de felicitaties die hij had ontvangen voor zijn verkiezing tot nieuwe Amerikaanse president.