Premierschap in zicht voor Sharon

Elke vrijdag tonen de Israëlische kranten de uitslagen van de laatste peilingen, die professionele bureaus hebben afgenomen. En elke vrijdag is de boodschap van de bureaus hetzelfde: Sharon ligt ver voor op Barak. Maar, tekenen zij erbij aan, als Peres het zou opnemen tegen Sharon, zou Peres met een kleine meerderheid winnen. De peilingen laten ook zien dat een groot deel van het publiek nog niet weet op wie het zal stemmen of op geen van beide kandidaten wil stemmen.

Afgelopen vrijdag gaf een peiling voor het Israëlische dagblad Yediot Ahronot Sharon 50 procent van de stemmen en Barak 32 procent. Als Peres het echter zou opnemen tegen Sharon zou hij nipt winnen met 47 procent tegen 45 procent. The Jerusalem Post gaf de volgende cijfers te zien: Sharon 40 procent, Barak 20 procent. Volgens deze krant zou Peres het met 39 procent tegen 37 procent van Sharon winnen. Het dagblad Ma'ariv laat soortgelijke trends zien.

Zowel Yediot Ahronot als The Jerusalem Post zeggen ook dat ongeveer 5 procent van de kiezers een blanco papiertje in de envelop zal stoppen. Daarmee geven ze te kennen dat ze geen van beide kandidaten geschikt achten. Vooral Israëlische Arabieren zijn van plan een blanco stem uit te brengen. Zij zijn boos op Barak vanwege de dertien doden onder Israëlische Arabieren die vorig jaar vielen bij de rellen. Voor Sharon voelen ze niets omdat hij volgens hen geen vrede zal brengen met de Palestijnen.

Peres
Velen in de Arbeiderspartij geloven dat een nederlaag alleen nog maar kan worden afgewend als Shimon Peres het leiderschap overneemt. Volgens de Israëlische wet kan dat tot vier dagen voor de verkiezingen nog gebeuren. Peres' supporters vorige week begonnen T-shirtjes en bumperstickers uit te delen met de woorden ”Peres premier”.

Maar Peres heeft gisteravond zijn supporters opgeroepen de actie voor hem te staken. „Ik heb niets te maken met de discussie over mijn kandidaatschap”, zei hij. „Dit is niet de juiste tijd”, voegde hij eraan toe. Daarmee liet hij volgens sommigen doorschemeren dat hij van gedachten kan veranderen. Om een einde te maken aan de speculaties verschenen Barak en Peres op vrijdag 5 januari al gebroederlijk in beeld, waarbij Peres de steun aan zijn chef uitsprak. Ook in andere interviews heeft de in 1923 geboren Peres te kennen gegeven niets meer voor het premierschap te voelen. Barak zelf zegt ook vastbesloten te zijn de leiding in handen te houden.

De campagne zelf is inmiddels in volle gang. De leuzen die worden gebruikt, zijn vooral van negatieve aard. Dat wil zeggen, aanhangers van Barak boren Sharon de grond in, en Sharon-supporters laten van Barak geen spaander heel. Een voorbeeld is de verkiezingsleus van de links-seculiere Meretz-partij. Deze partij, die Barak steunt, heeft een vlot lopend rijmpje bedacht, dat in het Hebreeuws als volgt klinkt: Sharon, Libanon, Ason. Oftewel: Sharon, Libanon, een ramp.

Het doel van deze leus is de kiezers eraan te herinneren dat Sharon als minister van Defensie in 1982 het Israëlische leger in Libanon gebracht heeft, hetgeen leidde tot de dood van meer dan 600 Israëlische soldaten. Sharon trad af als minister van Defensie nadat het Kahane-rapport uitkwam, waarin hij mede verantwoordelijk werd gesteld voor de bloedbaden in de Palestijnse vluchtelingenkampen Sabra en Shatilla, die door de falangisten (christelijke militie, red.) werden aangericht.

Aanhangers geven toe dat Sharon Israël in Libanon heeft gebracht. Maar, voegen zij eraan toe, Barak heeft Libanon in Israël gebracht. Ze bedoelen hiermee dat er in Israël een 'libanonisering' plaatsvindt. Dat is een toestand van terreuraanslagen, burgeroorlog en een voortdurend gevoel van gebrek aan veiligheid bij iedereen. Nadat Barak in juli op de topconferentie in Camp David grote concessies wilde doen, brak er onder de Palestijnen de ”Al Aqsa-intifada” uit. En sinds Israël zich na het Oslo-akkoord van 1993 uit delen van de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook heeft teruggetrokken, is de veiligheidssituatie in Israël drastisch verslechterd. Honderden mensen zijn omgekomen bij terreuraanslagen. Sharon echter zal echte vrede brengen, beweren zijn supporters.

Ultraorthodoxen
Maar ook de supporters van Barak hebben nog een belangrijke troef in handen. Zij waarschuwen ervoor wat er met Sharon meekomt. Een stem voor Sharon is een stem voor de ultraorthodoxe Shas-partij, stellen aanhangers van Barak. Vooral de Russische immigranten moeten niets van deze partij hebben. Toen een Shas-minister aan het hoofd stond van Binnenlandse Zaken, ondervonden velen grote problemen bij de immigratieprocedures. Sharon zal gedwongen zijn te dansen naar de pijpen van de ultraorthodoxen. De Shas-partij heeft al een lijstje met wensen bij Sharon ingediend. Volgens berichten in de Israëlische pers wil de Shas zes ministeries.

De angst onder seculiere Israëliërs voor een grote invloed van de ultraorthodoxe partijen moeten de kiezers die nog niet weten op wie zij zullen stemmen, doen besluiten voor Barak te kiezen. Zo zal, zo hopen de leden van de Eén Israël-partij, de kloof tussen Barak en Sharon allengs kleiner worden.

Maar de supporters van Sharon maken zich niet ongerust. Het vertrouwen in Barak is bij een groot deel van het publiek weggeëbd. Door de Al Aqsa-intifada, met de daaraan gekoppelde lange reeks Palestijnse terreuraanslagen op Israëliërs, is het gevoel van onveiligheid sterk toegenomen. Sharon, die het startschot gaf voor de Al Aqsa-intifada toen hij op 28 september voet zette op het Tempelplein, voelt zich zeker van zijn gang naar het premierskantoor.