Buitenland13 januari 2001

Dossier Crisis Midden-Oosten

Sporadisch geweld op Westoever

Israël praat
vanavond verder
met Palestijnen

JERUZALEM – Het Palestijns-Israëlische overleg op hoog niveau dat donderdagavond werd hervat en tot gisterochtend voortduurde, heeft enige verwachtingen gewekt, maar nog helemaal niets concreets opgeleverd. Wel lijkt er aan beide kanten bereidheid te bestaan om op de een of andere manier tot een vergelijk te komen voordat de Amerikaanse president Bill Clinton over ruim een week afzwaait. Afgesproken is het overleg vanavond, na afloop van de sabbat, voort te zetten.

De Israëlische oud-premier en oud-minister van Buitenlandse Zaken Shimon Peres, die nu deel uitmaakt van het kabinet van premier Ehud Barak, gaat daaraan voorafgaand in Gaza praten met de Palestijnse leider Yasser Arafat, zo werd gisteren bevestigd door de Israëlische radio. Gehoopt wordt dat dit overleg tussen de twee prijswinnaars van de Nobelprijs voor de vrede tastbare resultaten zal opleveren.

De Palestijnse hoofdonderhandelaar Yasser Abed Rabbo zei gisterochtend dat er een wonder voor nodig is om tot een overeenkomst te komen. Hij zei dat de Palestijnen blijven vasthouden aan de eis dat Israël zich terugtrekt uit de gehele Gazastrook, de Westoever en Oost-Jeruzalem en dat alle vier miljoen Palestijnse vluchtelingen en hun nakomelingen het recht op terugkeer krijgen.

De eveneens bij de besprekingen betrokken Israëlische minister van Toerisme Amnon Lipkin-Shahak zei dat bij het overleg geen enkele vooruitgang was geboekt. Volgens Lipkin-Shahak is het onmogelijk om in de korte tijd die nog rest tot een echte overeenkomst te komen. Dat men het eens wordt over een lijst met kwesties waarover men tot overeenstemming denkt te kunnen komen is volgens hem op dit moment het hoogst bereikbare.

Het overleg van donderdagavond en -nacht vond plaats in Erez, een grenspost bij Gaza. Het Israëlische onderhandelingsteam werd geleid door minister van Buitenlandse Zaken Shlomo Ben-Ami. De Palestijnse delegatie stond onder leiding van Abed Rabbo en Saeb Erekat.

De hervatting van het overleg, drie weken na de laatste contacten op hoog niveau in Washington, volgde op een serie gesprekken over veiligheidsmaatregelen waarna donderdag de Israëlische blokkade van de Westoever en de Gazastrook werd verlicht. Baraks woordvoerder Danny Yatom zei dat beide partijen willen proberen of zij het ergens over eens kunnen worden voordat Clinton op 20 januari het presidentsambt overdraagt aan George Bush. Een dergelijk akkoord zou kunnen dienen als uitgangspunt voor de verdere voortzetting van het vredesproces, zei Yatom.

Nabil Aburdaneh, naaste medewerker van Arafat, zei dat de komende 72 uur „beslissend” kunnen zijn. Een andere Palestijnse zegsman verklaarde dat de VS de twee partijen pressen om een raamakkoord op te stellen en op punten die betwist worden hun zienswijzen te geven. Wanneer dat gebeurd is, zal de Amerikaanse gezant Dennis Ross proberen de standpunten bij elkaar te brengen. Belangrijke punten van onenigheid zijn het lot van de Palestijnse vluchtelingen en de zeggenschap over de Tempelberg in Jeruzalem.

Gistermiddag bleef het in de Palestijnse gebieden relatief rustig na de wekelijkse islamitische gebedsdienst, in tegenstelling tot voorgaande weken. Wel schoot het Israëlische leger in Hebron op de Westelijke Jordaanoever een 23-jarige Palestijn dood. Hij zou een explosief naar de militairen hebben gegooid. Eerder hadden in Hebron zo'n 1.000 Palestijnen in een protestmars geëist dat alle Palestijnse vluchtelingen mogen terugkeren naar hun huizen in het huidige Israël.

Op een verkeersplein buiten Ramallah gooiden enige honderden Palestijnen met stenen naar Israëlische militairen. Gedurende enkele minuten vond ook een schotenwisseling plaats.