Pessimisme over spoedig vredesakkoord

Israël en Palestijnen sturen
gezanten naar Washington

Woordvoerder Crowley van het Witte Huis zei dat de onderhandelingen alleen zullen worden hervat „als we erop vertrouwen dat ze succes hebben.” Een woordvoerder van de Israëlische minister van Transport, Amnon Lipkin-Shahak, zei dat de vredesonderhandelingen waarschijnlijk binnen enkele dagen zullen worden hervat. Maar de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, Shlomo Ben-Ami, op bezoek in Zweden, noemde het onwaarschijnlijk dat er nog vóór Clinton de macht op 20 januari overdraagt aan George W. Bush, een vredesakkoord zal zijn.

Diplomatieke bronnen in de regio menen dat de Palestijnen proberen de laatste weken van de regering-Clinton uit te zitten. Zij zouden hopen op een nieuwe start onder Bush.

De Israëlische premier Ehud Barak zei dinsdag dat zijn regering alle contacten met de Palestijnen had verbroken en zich tot de premiersverkiezingen van 6 februari zou richten op de bestrijding van het Palestijnse geweld. Alom wordt echter geloofd dat Barak die verkiezingen alleen kan winnen als hij er alsnog in slaagt een vredesakkoord te sluiten met de Palestijnen. Barak ziet ook geen reden om persoonlijk naar Washington te gaan.

Het Witte Huis maakte gisteren bekend dat Arafat het vredesvoorstel van Clinton onder voorwaarden heeft geaccepteerd als basis voor verdere onderhandelingen. Volgens Palestijnse functionarissen heeft Clinton voorgesteld twaalf dagen intensief vredesoverleg te houden.

Arafat heeft Clintons voorstel aangenomen „met zijn eigen interpretaties en principes”, zo verklaarde de vertegenwoordiger van de PLO in Washington, Hassan Abdel Rahman, gisteren. Hij ging niet dieper op de aard van deze voorwaarden in.

De woordvoerder van het Witte Huis, Jake Siewert, zei dat Clinton gisteren telefonisch heeft overlegd met Barak en daarna met Arafat. De Palestijnse leider zei in dat gesprek dat hij „enig voorbehoud had”, maar het Amerikaanse vredesplan accepteerde. Siewert zei dat het nu zaak is met Israël en de Palestijnen te praten om te kijken of we „de verschillende voorbehouden met elkaar in overeenstemming kunnen brengen.”

Siewert benadrukte dat het nog lang niet zeker is dat het werkelijk tot een vredesakkoord komt, maar dat Clinton er in elk geval in de dagen die hem nog resten als president alles aan zal proberen te doen.

Volgens de Palestijnse minister van Internationale Samenwerking, Shaath, kan Arafat pas een eenduidige reactie op de Amerikaanse plannen geven na de bijeenkomst van de Arabische Liga vandaag in Egypte. De Israëlische minister van Justitie, Beilin, verklaarde op zijn beurt dat Israël weer met de Palestijnen zal praten als Arafats antwoord dan echt positief is.

Israël is wel vastbesloten door te gaan met het liquideren van Palestijnen die worden verdacht van betrokkenheid bij anti-Israëlisch geweld. Dat heeft onderminister van Defensie Ephraim Sneh gisteren op niet mis te verstane wijze te kennen gegeven. „Als iemand terreurdaden heeft uitgevoerd of dat van plan is, moet hij uitgeschakeld worden”, zei Sneh voor de Israëlische legerradio. Hij voegde eraan toe dat niemand van deze acties gevrijwaard blijft. „Zelfs al heeft iemand een hoge positie bij de Palestijnse Autoriteit, dan zal hij nog geliquideerd worden als hij terreurdaden uitvoert.”

Tot nog toe was Thabet Thabet de hoogstgeplaatste Palestijn die doelwit werd van de Israëlische acties van de laatste tijd. Deze leider van Arafats Fatah-beweging in de plaats Tulkarm werd zondag gedood.

Fatah-militieleider Hussein al-Sheik zei gisteren dat de intifada doorgaat, ook als de vredesonderhandelingen worden hervat. Hij zei ook dat de Palestijnse leiders de Amerikaanse ideeën nooit zullen accepteren.

Israël ontplooide gisteren een ander initiatief. Twee hoge functionarissen, kabinetssecretaris Yitzhak Herzog en Baraks politieke en veiligheidsadviseur Danny Yatom, zijn naar Moskou gegaan om Rusland te vragen mee te helpen „Arafat te overtuigen” van het belang van de strijd tegen terreur en geweld.

De Israëliërs gaan op 6 februari naar de stembus. Barak neemt het dan op tegen de rechtse kandidaat Ariel Sharon, die veel meer kans lijkt te maken. Sharon ontving gisteren steun uit onverwachte hoek. Oud-president Ezer Weizman verklaarde achter Sharon te staan omdat het land orde nodig heeft.

Ariel Sharon wil geen enkele Joodse kolonie in Gaza of de Westelijke Jordaanoever ontmantelen. „Alle kolonies bevinden zich in veiligheidszones en er kan dus geen sprake zijn van ontmanteling.”

Sharon is in diverse regeringen altijd de stuwende kracht achter het koloniseringsbeleid geweest. Zijn doel was de Palestijnen voor zo veel mogelijk „voldongen feiten” te plaatsen.