Buitenland2 januari 2001

Vrees voor geweld van ultrarechts

Grimmige sfeer
in Israël na reeks
nieuwe aanslagen

Van onze buitenlandredactie
JERUZALEM – De Israëlische kustplaats Netanya is gisteren opgeschrikt door drie snel opeenvolgende explosies in een winkelstraat die het gevolg waren van een autobom. Van de 54 gewonden is één er slecht aan toe, vermoedelijk de dader zelf, aldus de politie. Intussen neemt de vrees voor aanslagen van ultrarechtse Israëliërs op Palestijnse burgers en op voor moslims heilige plaatsen zoals de Tempelberg in Jeruzalem toe.


De verantwoordelijkheid voor de aanslag met de autobom is niet opgeëist, maar vanwege eerdere soortgelijke aanslagen gaat de verdenking uit naar Palestijnse extremisten. De Israëlische minister van Communicatie, Benyamin Ben-Eliezer, dreigde namens de regering met vergeldingsaanvallen op Palestijnse doelen. De Palestijnse terreurbeweging Hamas ontkende de autobom te hebben geplaatst, maar verwelkomde de aanslag.

Direct na de ontploffing sloot Israël het Palestijnse vliegveld in de Gazastrook af. De Palestijnse gebieden zijn daardoor niet meer bereikbaar. Al enige tijd houden de Israëlische autoriteiten alle grensovergangen over land naar de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever vergrendeld.

Bij gewelddadigheden op de Westoever en in de Gazastrook kwamen zondagavond en gisterochtend vier Palestijnen om het leven, onder wie een jongetje van tien. Na de aanslag op de zoon van de extremistische rabbijn Meir Kahane en diens gezin en de dood van een kopstuk van de Fatah-beweging van de Palestijnse leider Yasser Arafat, zondag, werd al gevreesd voor vergeldingsacties van zowel Israëlische als Palestijnse kant.

Joodse kolonisten blokkeerden gisteren de toegangswegen tot verscheidene Palestijnse dorpen op de Westoever, uit woede over de aanslag op de 34-jarige Binyamin Zeev Kahane en diens gezin. Bij de aanslag kwam Kahanes 31-jarige vrouw eveneens om het leven. Vijf van hun zes kinderen raakten gewond, van wie één ernstig.

Enkele uren later werd een prominent lid van Arafats Fatah-factie doodgeschoten op de Westoever. Volgens Palestijnse bronnen is Thabet Thabet, de secretaris-generaal van Fatah in Tulkarm, het slachtoffer geworden van een moordaanslag.

Het tienjarige Palestijnse jongetje bezweek gisteren aan de verwondingen die hij zondag had opgelopen bij een schotenwisseling in Hebron. Een 22-jarige Palestijn werd gisteren doodgeschoten door kolonisten die het vuur openden op een groep Palestijnen die zij als bedreigend ervoeren. Zondagavond werden twee Palestijnse politiemensen gedood.

Binyamin Zeev Kahane en zijn vrouw Talia werden zondagavond in Jeruzalem begraven. In de begrafenisstoet liepen veel extremistische kolonisten mee. De stemming was grimmig en uiterst anti-Palestijns. „Dood aan de Arabieren”, werd er gescandeerd. Tien politiemensen en een Zweedse persfotograaf raakten gewond. Er werden zes arrestaties verricht.

Binyamins vader, Meir Kahane, was de leider van de extremistische en inmiddels verboden Kach-beweging, die de verdrijving van de Palestijnen uit de Westoever en de Gazastrook propageerde. Hij werd in 1990 het slachtoffer van een moordaanslag in New York. Kahane junior woonde in de nederzetting Tapuah. Hij leidde een religieuze school waarop de leer van zijn vader werd verkondigd. Na de moord op zijn vader richtte Binyamin Kahane de eveneens fel anti-Arabische beweging Kahane Chai (Kahane Leeft) op. Ook die is officieel verboden in Israël.

De Israëlische geheime dienst is bevreesd voor aanslagen van ultrarechtse Israëliërs op Palestijnse burgers en op voor moslims heilige plaatsen zoals de Tempelberg in Jeruzalem. De Mossad sluit zelfs niet uit dat er „burgeroorlogachtige” situaties kunnen ontstaan. De bewaking van demissionair Barak is uit vrees voor een aanslag opgevoerd.

Fatah
De Fatah-beweging vierde zondag haar 36e verjaardag. Zaterdag had Fatah verkondigd dat de Palestijnen het jongste vredesvoorstel van Clinton „volledig verwerpen” en riep ze haar activisten en aanhangers op de komende twee weken voluit de strijd aan te gaan met Israëlische soldaten en kolonisten. Door Fatah en andere Palestijnse groeperingen wordt Arafat onder druk gezet om Clintons voorstel te verwerpen.

Oostenrijkse vertegenwoordigers zijn betrokken bij geheime bemiddelingspogingen die beogen een gevangenenruil te realiseren tussen Israël en de sjiitische terreurbeweging Hezbollah in Zuid-Libanon, heeft een zegsman van het Oostenrijkse ministerie van Defensie bevestigd.