Buitenland23 december 2000

Dossier Midden-Oosten

Crisis in Washington bij nieuwste overlegronde

Bomaanslag op Joods
restaurant: twee doden

Van onze buitenlandredactie
JERUZALEM – Bij een zelfmoordaanslag met een bom op een Israëlisch restaurant dat vol zat met militairen zijn gisteren twee mensen, onder wie de Palestijnse dader, om het leven gekomen en drie militairen gewond geraakt. De aanslag vond plaats in de Joodse nederzetting Mehola, in het uiterste noorden van de Westelijke Jordaanoever. Dit heeft de politie meegedeeld.


„Een terrorist is het restaurant binnengegaan en heeft zichzelf opgeblazen”, zei Yossi Goren, het hoofd van de ambulancedienst in het afgelegen dorpje in de Jordaanvallei.

„Overal liggen lichaamsdelen, maar ik kan niet zeggen of ze van een, twee, of drie lichamen zijn”, zei dorpsbewoner Yitzhak Miller voor de Israëlische radio. Een van de gewonden werd per helikopter afgevoerd, zei Miller. Israëlische troepen kamden de omgeving uit en werden daarbij geholpen door een legerhelikopter.

Dubi Tal, een Israëliër die in de nabijgelegen nederzetting Shadot Mehola woont, zei dat een Arabische kennis die in het restaurant werkt hem had verteld hoe de dader te werk was gegaan. „Hij kwam binnen, ging naast een groep Israëliërs zitten en blies zichzelf op”, aldus Tal.

In de Gazastrook werd een Arabische arbeider die in een kas in de Joodse nederzetting Netzarim werkte gedood toen Palestijnen het vuur openden op de nederzetting, meldde het Israëlische leger.

In de Oude Stad van Jeruzalem kwam het na het vrijdaggebed tot botsingen tussen betogende Palestijnen en Israëlische agenten. Honderden jongeren, die van de Israëliërs geen toestemming hadden gekregen aan het gebed in de Al Aqsa-moskee deel te nemen, wierpen onder meer op de Via Dolorosa, de weg die Christus met het kruis op zijn schouders zou hebben gelopen, stenen naar de politie. Daarbij liepen zeker vijf agenten lichte verwondingen op.

Israël had de veiligheidsmaatregelen in de stad sterk opgevoerd op de laatste moslimsabbat van de ramadan. In het Arabische Oost-Jeruzalem patrouilleerden meer dan 3000 politiemannen en militairen. Voor het vrijdaggebed hadden zich ongeveer 30.000 islamieten op het terrein bij de moskee verzameld.

Ongeveer 250 moslims demonstreerden gistermiddag in Den Haag tegen de staat Israël. De tocht wordt elk jaar gehouden op de laatste vrijdag van de ramadan, de islamitische vastenmaand. De demonstranten, onder wie ook kinderen, riepen leuzen als ”Weg met Israël”, ”Israël is een kindermoordenaar” en ”Weg met Amerika”. Ook droegen ze foto's van islamitische geestelijken.

De overleden Iraanse leider Khomeini heeft indertijd opgeroepen tot de jaarlijkse demonstratie tegen de westerse wereld in het kader van de Dag van de onderdrukten. De actievoerders, volgens de politie fundamentalistische moslims, trokken langs de Amerikaanse ambassade via het Binnenhof naar het Plein. De demonstratie verliep vreedzaam, evenals in voorgaande jaren.

Ook in onder meer Iran, Libanon en Indonesië waren betogingen. In Jakarta gingen tientallen Amerikaanse en Israëlische vlaggen in vlammen op.

Overleg in crisis
De nieuwste overlegronde in Washington voor een vredesregeling voor het Midden-Oosten is volgens een Palestijnse functionaris in een crisis beland. De functionaris zei gisteren dat het weinig scheelde of de partijen waren zonder resultaat uit elkaar gegaan.

De sfeer scheen zo slecht te zijn dat de Amerikaanse minister Albright van Buitenlandse Zaken bijna de besprekingen heeft afgeblazen. De crisis ontstond toen de Israëlische onderhandelaar Shlomo Ben-Ami aanstuurde op een akkoord waarin Israël 10 procent van de Palestijnse gebieden houdt, terwijl eerder 5 procent was afgesproken. „De Israëlische en Palestijnse onderhandelaars gingen bijna met elkaar op de vuist”, aldus de functionaris in de hoofdstad van de Verenigde Staten.

De Palestijnse onderhandelaar Erakat nam later gisteren het woord „crisis” in de mond. De Amerikaanse president Clinton zou volgens mediaberichten gisteren een onderhoud hebben met de delegatieleiders, maar dat werd later door het Witte Huis ontkend. Ook voor vandaag zouden vooralsnog geen besprekingen zijn gepland.

De beide partijen proberen een vredesverdrag te sluiten. Daarmee moeten de definitieve grenzen tussen beide gebieden worden vastgesteld. De wens is terug te keren naar de grenzen van 1967, maar Israël heeft zich hiertegen steeds fel verzet.