Buitenland22 december 2000

Kloof over Jeruzalem kleiner

VS presenteren
nieuw vredesplan
Midden-Oosten

Van onze buitenlandredactie
JERUZALEM – De Amerikaanse president Bill Clinton heeft de onderhandelingsleiders van Israël en de Palestijnen woensdag de hoofdlijnen geschetst van een vredesvoorstel. Hij presenteerde dat gisteren aan de onderhandelaars in Washington.

Clinton hoopt dat er voor 10 januari een overeenkomst kan worden gesloten tussen beide partijen. Hij houdt zijn opvolger, George W. Bush, op de hoogte van de gesprekken op de luchtmachtbasis Bolling bij de Amerikaanse hoofdstad. Clinton heeft zijn minister van Buitenlandse Zaken, Madeleine Albright, naar Bolling gestuurd om vaart te zetten achter de nieuwe onderhandelingen.

Als het dit keer meezit wil Clinton voor het einde van zijn presidentiële loopbaan een akkoord laten tekenen door de demissionaire Israëlische premier Ehud Barak en de Palestijnse leider Yasser Arafat. Clinton acht het mogelijk dat de partijen tot een overeenkomst komen, ofschoon zijn plan wederom aan de illegaliteit van de bezetting van de Palestijnse gebieden voorbijgaat.

Volgens de onderhandelaars wordt de kloof tussen hen over de soevereiniteit over Jeruzalem steeds kleiner. De Palestijnse delegatieleider, Yasser Abed Rabbo, zei gisteren dat er nog grote meningsverschillen bestaan over het lot van de duizenden Palestijnse vluchtelingen en de Joodse nederzettingen in de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever. Maar op het punt van de soevereiniteit over het Arabische deel van Jeruzalem zouden de partijen elkaar dicht zijn genaderd.

De Israëlische delegatieleider, Shlomo Ben-Ami, zei op de radio dat een compromis over de Tempelberg, die zowel voor Joden als voor moslims een heilige plaats is, wellicht mogelijk is. Een bezoek van Likud-leider Ariel Sharon aan de Tempelberg leidde eind september tot het aanhoudende geweld in de Palestijnse gebieden. Israël heeft momenteel de zeggenschap over de Tempelberg, maar Arabische religieuze autoriteiten hebben er de dagelijkse leiding.\

Goede wil
Volgens Ben-Ami kan Israël leven met de meeste voorstellen in het plan van Clinton en willen beide partijen tot een overeenkomst komen. „Het is echter nog een open vraag of we alle problemen met al deze goede wil kunnen oplossen”, zei Ben-Ami. Volgens Israëlische media is het Amerikaanse plan gebaseerd op de uitkomsten van het vredesoverleg in Camp David, waar afgelopen zomer geen akkoord werd bereikt.

De Palestijnse onderhandelaar Saeb Erekat zei dat de Palestijnen een terugtrekking van Israël eisen tot de grenzen van voor de Zesdaagse Oorlog in 1967, wat zou betekenen dat Oost-Jeruzalem en de Palestijnse gebieden volledig in handen van de Palestijnen zouden komen. Ook zou Israël Palestijnse vluchtelingen moeten laten terugkeren naar Israël.