„Je loopt niet blindelings op kogels af”

„We kwamen rond het middaguur vanuit Jeruzalem aan”, begint Wedeman vanaf zijn bed in het Shifa-ziekenhuis in Gaza-stad. „We hoorden dat er rellen waren bij de Karni-afslag, dus gingen we daarheen. Het was de eerste keer dat ik daar kwam. Ik was wel bij ongeregeldheden op andere plaatsen in Gaza geweest, maar nog nooit daar. We zagen een heleboel jonge mannen aan de rechterkant van de weg die naar de Israëlische posities loopt. Ze zochten dekking achter een stel huizen. Er waren ook twee cameramensen van Associated Press. Met hen hebben we even gesproken. Ja, er was geschoten, zeiden ze. Soms ook in hun richting. Het vuur kwam uit de richting van de Israëlische post.

Maar het was eigenlijk relatief rustig. Ik zag niemand met stenen gooien. Het was wel duidelijk dat er daarvoor wel confrontaties waren geweest. Of dat met stenen was geweest, weet ik eerlijk gezegd niet. Af en toe was er nog geweervuur, maar niet in onze richting en ook niet echt intens. Dus liepen we de linkerkant van de weg af, naar een kleine inzinking. Er stond daar een groepje olijfbomen. Daar installeerden we onze camera.

Pijnstillers
Binnen enkele minuten werd er hevig geschoten. Het meeste leek van de Israëlische kant te komen. Dat ging zo een hele tijd door. Tegelijkertijd werden er ook explosieven afgeschoten. Waar ze precies vandaan kwamen weet ik niet, maar het leek wel steeds dichterbij te komen en dat was een beetje te veel van het goede. Eentje kwam er zo'n 15 tot 20 meter bij ons vandaan tussen de olijfbomen terecht.

Op dat ogenblik werd er voortdurend hevig geschoten en het was duidelijk dat we daar weg moesten. Ik besloot dat ik zou vertrekken, maar wilde nog even wachten tot het schieten wat afnam. Ik herinner me niet meer of het vijf of tien minuten duurde, maar uiteindelijk werd de situatie een beetje kalmer.

Ik stond terloops op en maakte me gereed om het statief van de camera te pakken en van de Israëlische positie weg te lopen. Terwijl ik daar mee bezig was, leek het net alsof iemand me met een voorhamer rechtsonder in mijn rug ramde. Ik viel op de grond. Ik voelde aan de achterkant van mijn lichaam en wist dat ik was geraakt. Er lag een jongen van een jaar of zeventien naast me – ook hij kon niet voor- of achteruit. Hij was de enige die samen met ons in dat gebied was. We begonnen allebei in het Arabisch om een ziekenwagen te roepen.

Even later kwam de ambulance aangescheurd. Die bracht me naar een veldhospitaal, waar ze een blik op de wond wierpen en me volstopten met pijnstillers. Daarna reden ze me naar het Shifa-ziekenhuis, het grootste hospitaal van Gaza.”

Wat ging er door je heen toen je werd neergeschoten?

„Toen het gebeurde, realiseerde ik me meteen dat ik was geraakt. Ik lag op de grond, en gezien de plaats waar ik was geraakt, was mijn eerste instinctieve vrees: Ben ik verlamd? Ik bewoog mijn tenen heen en weer; toen mijn handen – en het voelde niet aan alsof de kogel vitale delen had geraakt.”

Platen
„Ik voelde alleen maar een doffe pijn, alsof iemand me met een zware schoen met stalen neus in mijn zij had geschopt. Mijn eerste reactie was: Ben ik in orde? Als iemand in het onderlichaam wordt getroffen, kunnen er allerlei vreselijke dingen gebeuren. Zo gauw ik me realiseerde dat ik al mijn ledematen kon bewegen en dat ik geen gapend gat in m'n lijf had, bleef ik gewoon afwachten tot de ambulance kwam.”

Had je een kogelvrij vest aan?

„Ik had een kogelvrij vest aan... en een helm op. Maar de kogel ging er dwars doorheen.”

Denk je dat het vest je leven heeft gered?

„Dat zou heel goed kunnen. Deze vesten hebben twee keramische platen: een voor en een achter. De kogel sloeg net onder de achterste plaat in. Als de kogel de keramische plaat had geraakt, had het vest hem waarschijnlijk helemaal tegengehouden. Maar als ik het vest niet had gedragen, was het allemaal waarschijnlijk veel ernstiger geweest.”

Ben je wel eens eerder neergeschoten in je carrière als journalist?

„Er is wel eens op me geschoten, maar ik ben nooit eerder geraakt.”

Wat betekent het voor jou als verslaggever om neergeschoten te worden en is welk verhaal dan ook dat waard?

„Als journalist ga ik niet zomaar op dingen af. Ik weet dat er risico's aan verbonden zijn en ik ben eerder in dit soort situaties geweest. Je neemt zo veel mogelijk voorzorgsmaatregelen. Je bent niet roekeloos. Als je geen reporter was, zou je je wel tien keer bedenken om naar dergelijke plaatsen te gaan. Dan ben je niet alleen roekeloos, maar puur gestoord.”

Onvoorspelbaar
„Iemand moet hiervan verslag doen. Als je bij rellen bent of op andere plaatsen waar geweld kan uitbreken, schat je de situatie in. Je kijkt goed om je heen. Je neemt in je op waar iedereen is, waar alles gebeurt, en je probeert een rustige plek te vinden die enige dekking biedt. Als het dan uit de hand loopt, weet je dat je een beetje bescherming hebt. Je loopt niet zomaar blindelings op de kogels af. Je probeert een positie te vinden waarin je de risico's tegen je werkzaamheden kunt afwegen.

Ik heb geen spijt van wat ik heb gedaan. Ik deed gewoon mijn werk. Zal ik de volgende keer voorzichtiger zijn? Ik kijk altíjd goed uit. Ook in dit geval deed ik gewoon wat mijn instinct en ervaring me ingaven. Maar de situatie was zo onvoorspelbaar. Het was heel vreemd dat er zo hevig werd geschoten.”