Israël wacht af of zoveelste
wapenstilstand stand houdt

Reeds verschillende keren eerder kwamen Israëlische en Palestijnse leiders overeen dat het afgelopen moest zijn met de beschietingen. De bekendste overeenkomst tot nu toe was die van Sharm el-Sheik, die twee weken geleden werd gesloten in het bijzijn van de Amerikaanse president Bill Clinton. Dat akkoord was weinig meer dan een farce.

Het is nu afwachten of deze zoveelste afspraak over het beëindigen van het geweld en het opruien wel succes zal hebben. De Israëlische premier, Ehud Barak, en Arafat werden verondersteld vanmiddag via de media een staakt-het-vuren aan te kondigen. Het is echter de vraag in hoeverre Arafat de woedende Palestijnen op straat en de Tanzim-militie van Fatah onder de duim heeft. Arafat beschikt over vele milities die elkaar onderling beconcurreren en soms tegengestelde instructies van hem ontvangen. Israël op zijn beurt heeft niet de acties van alle gewapende kolonisten in de hand.

Als het nu lukt de vuurgevechten te staken, dan betreft het waarschijnlijk niet meer dan een tijdelijke onderbreking die slechts enkele dagen of ten hoogste enkele weken duurt. De onderliggende spanningen en gecompliceerde strategische problemen zijn namelijk niet opgelost.

De ontmoeting tussen Peres en Arafat kwam na een dag waarop de minioorlog tussen Israël en de Palestijnen in hevigheid oplaaide. Zware vuurgevechten hadden gisteren onder meer plaats ten zuiden van Jeruzalem en bij Jericho. In Jericho kreeg onder meer het casino granaten te incasseren. Palestijnse soldaten hadden plaatsgenomen op dit gebouw, dat tot voor kort een geliefd gokoord voor Israëliërs was. Aan Palestijnse zijde vielen gisteren zeker zes doden. Ook Israël kreeg gisteren een zware klap te verwerken: drie soldaten, onder wie een reservist, bezweken aan hun verwondingen.

Peres kreeg van Barak opdracht Arafat slechts duidelijk te maken dat het uit moet zijn met de aanvallen op Israëlische soldaten en burgers. Vannacht om vier uur publiceerde de media-adviseur van Barak een verklaring waarin gesteld werd dat er overeenstemming is bereikt over een aantal stappen die de hernieuwing van de veiligheidssamenwerking en een einde van de gewelddadigheden en aansporing tot geweld beogen. Vanwege de overeenkomst zal het leger de vergeldingsmaatregelen uitstellen waartoe het kabinet gisteravond had besloten om de dood op de drie soldaten te wreken.

De Palestinian Media Watch publiceerde gisteren een voorbeeld van hoe de Palestijnse media de eigen bevolking opruit. Volgens Israëlische waarnemers zei een meisje dat op de middelbare school zit op 22 oktober op de Palestijnse televisie: „Alles wat we vragen van de (Arabische) landen is dat ze aan onze kant staan, dat ze ons wapens geven, en wij zullen zelf de overwinning behalen. We zullen ze zonder hulp van anderen doden, hen vermoorden, hen afslachten – hen allen. We vragen alleen om wapens, en we zullen het leven van geen enkele Jood sparen.”

De gezaghebbende Israëlische commentator Zeev Schiff schreef vanmorgen in de krant Ha'aretz dat Israël met de overeenkomst wil voorkomen dat er een „extreem incident” plaatsvindt. Arafat streeft volgens Schiff naar zo'n incident om internationale interventie uit te lokken. Als dat is gebeurd, moeten de onderhandelingen worden hervat. Arafat hoopt dan in een betere positie te verkeren om concessies van Israël af te dwingen. Zo'n „extreem incident” zou een hevige veldslag kunnen zijn of een serie terreuraanslagen in Israël, die weer sterke vergeldingsmaatregelen tegen de Palestijnen uitlokken.