Buitenland 28 oktober 2000

Roep om zelfmoordaanslagen luider

Drie Palestijnen gedood
bij rellen op Westoever

Van onze buitenlandredactie
JERUZALEM – Bij nieuwe confrontaties tussen het Israëlische leger en de Palestijnen zijn gisteren op de Westoever drie Palestijnen omgekomen. Ook in de Gazastrook deden zich gewelddadigheden voor. Daarbij kwam één Palestijn om het leven. In totaal vielen er zeker 152 gewonden. Vele duizenden militante Palestijnen gingen op verschillende locaties in optocht de straat op om op te roepen tot meer zelfmoordaanslagen op Israëlische doelen. In Jeruzalem bleef het na de islamitische gebedsdiensten betrekkelijk rustig.

Gisteren was door de Palestijnse activisten opnieuw uitgeroepen tot ”dag van de woede”. Zij hadden de gelovigen opgeroepen na afloop van de gebedsdiensten in optocht van de moskeeën naar Israëlische legerposten op te trekken. Op de Westoever en in de Gazastrook deden zich gistermiddag op veel plaatsen confrontaties voor tussen grote groepen stenengooiers en Israëlische legereenheden. Bij een rotonde even ten noorden van Ramallah op de Westoever openden Israëlische soldaten het vuur op stenengooiende Palestijnen die net een auto in brand hadden gestoken. De soldaten zochten dekking achter een rij legerjeeps. Zij werden beschoten door met vuurwapens gewapende Palestijnse activisten, van wie ze er een dodelijk troffen toen ze het vuur beantwoordden.

Bij de grenspost Erez tussen Israël en Gaza kwam het eveneens tot een gewapende confrontatie tussen Palestijnse activisten en Israëlische soldaten, waarbij een activist dodelijk werd getroffen. Ook elders op de Westoever openden Israëlische soldaten het vuur. Zij schoten op stenengooiende Palestijnen met rubberkogels, maar ook met scherp. Daarbij vielen onder de Palestijnen twee doden, een in Tulkarem en een in Qalqiliya. Een van de slachtoffers was vijftien jaar oud, zeiden artsen, die voorts meldden dat er in totaal 152 gewonden waren gevallen.

Tot dusver heeft het Palestijns-Israëlische geweld sinds 28 september aan 133 mensen, merendeels Palestijnen, het leven gekost en zijn meer dan 5000 Palestijnen gewond geraakt.

Militaire operaties
In Nablus gaven zo'n 2000 aanhangers van de fundamentalistische Hamas-beweging gehoor aan de oproep de straat op te gaan. De menigte scandeerde de leuze ”We willen een grote bom”. „De enig mogelijke reactie op Israëlische aanvallen is door middel van militaire operaties”, zei Salah Darwazeh, een Hamas-leider uit Nablus. Hij doelde daarmee op zelfmoordaanslagen. Dergelijke aanslagen worden veelal gepleegd door de gewapende vleugel van de Hamas, de Izzedine al Qassam.

In het vluchtelingenkamp Jebaliya in Gaza kwamen meer dan 10.000 Hamas-aanhangers bijeen. De demonstratie werd geleid door gemaskerde activisten die allen witte gewaden droegen met daarop het logo ”De martelaars van Al Qassam”.

In Jeruzalem hadden de Israëlische autoriteiten, om gewelddadigheden in de Oude Stad te voorkomen, Palestijnse mannen jonger dan 35 jaar verboden gisteren in de Al Aqsa-moskee te gaan bidden.

Intussen begint in Israël de vorming van een kabinet van nationale eenheid dichterbij te komen. De Israëlische premier Barak en opposititieleider Sharon hebben afspraken gemaakt over de voorwaarden waaronder zo'n kabinet tot stand kan komen. Vandaag spreken de twee elkaar opnieuw.

Sharon wordt bij het geweld in de Palestijnse gebieden en Israël als de grote boosdoener gezien. Hij bracht vorige maand een omstreden bezoek aan de Tempelberg, die door zowel Joden als Palestijnen als heilige grond wordt beschouwd.

Palestijnse staat
Intussen blijkt in nieuwe opiniepeilingen dat een meerderheid van de Israëliërs voor een eigen, onafhankelijke Palestijnse staat is. Zei drie maanden geleden 46 procent daar ”ja” tegen, nu is dat volgens het Israëlische dagblad Maariv al 57 procent. Het aantal tegenstanders daalde met 6 procent naar 36 procent.

De krant onderzocht ook de positie van premier Barak. Oud-premier Netanyahu zou Barak met overmacht verslaan, als er nu verkiezingen zouden worden uitgeschreven. Netanyahu krijgt dan 47 procent van de stemmen, tegen 30 voor de huidige minister-president (tegen respectievelijk 48 en 27 procent vorige week).

Het Wereld Moslim Congres heeft gisteren alle islamitische staten opgeroepen de samenwerking met Israël te staken. Het congres constateert het „afslachten van onschuldige Palestijnen” en noemt het vredesproces „eenzijdig.”

Ook mensenrechtenorganisatie Amnesty International heeft gisteren haar bezorgdheid geuit. De organisatie laakt de houding van Israël en van de Palestijnen, omdat beide partijen niet op een overtuigende manier de dood van veel mensen onderzoeken.