Buitenland14 oktober 2000

Chronologie van de laatste weken

do. 28 september: Oppositieleider Ariel Sharon brengt een demonstratief bezoek aan de tempelberg in de Oude Stad van Jeruzalem.

vr. 29 september: Na het vrijdaggebed van de moslims in de Al Aqsa-moskee gooien moskeegangers stenen naar Israëlische politieagenten en Joodse omstanders bij de Klaagmuur.

za. 30 september: Beelden van een Palestijnse jongen die in de Gazastrook door Israëlische kogels wordt getroffen gaan de hele wereld over.

zo. 1 oktober: De rellen breiden zich uit over het hele land. Onder luide toejuiching openen Palestijnse schutters vanaf daken en vanuit verlaten gebouwen het vuur op soldaten. Israël zet antitankraketten en gevechtshelikopters in.

ma. 2 oktober: Washington kondigt een onafhankelijk onderzoek aan. De Europese Unie verwijt Sharon provocerend gedrag. Arabische leiders waarschuwen dat het bloedvergieten het vredesproces kan torpederen.

di. 3 oktober: Israël en de Palestijnen bereiken een staakt-het-vuren. De Verenigde Naties worden het niet eens over een resolutie tegen het geweld. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Madeleine Albright, kondigt overleg aan.

wo. 4 oktober: Barak en Arafat spreken elkaar in Parijs. De Egyptische president Mubarak nodigt hen uit voor besprekingen in de zuidelijke Sinaï. De Amerikaanse president Clinton voelt ervoor het gestrande vredesoverleg daarna in Washington te hervatten. De Palestijnse politie laat twaalf leden van Hamas vrij.

do. 5 oktober: Barak gaat niet naar Sharm el-Sheik, Albright en Arafat gaan wel naar Egypte. Samen met gastheer Mubarak veroordelen zij het uitstapje van Sharon. Barak oppert de mogelijkheid van een coalitie tussen zijn Arbeidspartij en de oppositionele Likud. In de Palestijnse gebieden lijkt de rust terug te keren.

vr. 6 oktober: Het Israëlische leger grendelt de Westelijke Jordaanoever en Gaza af. Tot na afloop van de viering van Grote Verzoendag, maandagavond, mogen Palestijnen geen Israëlisch grondgebied betreden. Mubarak nodigt de Arabische leiders uit voor een top op 21 en 22 oktober in Caïro. In Egypte, Syrië, Jordanië, Koeweit en Libanon wordt gedemonstreerd tegen Israël.

za. 7 oktober: Uitzinnige Palestijnen in de autonome stad Nablus richten vernielingen aan bij de tombe van Jozef. In het Libanese grensgebied ontvoert de Hezbollah drie Israëlische soldaten. Sjeik Hassan Nasrallah stelt een gevangenenruil voor. Israëlische helikopters voeren beschietingen uit in Libanon. Arafat krijgt van Barak 48 uur de tijd om de orde te herstellen. De Veiligheidsraad van de VN veroordeelt het geweld van Israël en zwijgt over het geweld van Palestijnen.

zo. 8 oktober: Commentatoren van Israëlische kranten denken terug aan 1973, toen de staat op Grote Verzoendag onverwacht in een oorlog met de buurlanden belandde. Israëlische straaljagers doorbreken vlak boven de Libanese hoofdstad de geluidsbarrière. Israël bereikt met de Palestijnen overeenstemming over een bestand in de Gazastrook. Waarnemers noemen de situatie buitengewoon rustig.

ma. 9 oktober: Een diplomatiek offensief barst los. Arabische landen en rijke Arabieren schenken geld voor de Palestijnse zaak. Burgemeester Ehud Olmert van Jeruzalem roept zijn Joodse stadsgenoten ertoe op geen geweld te gebruiken tegen Arabieren. Barak kondigt maatregelen aan nu de Palestijnse leiders „niet rijp” zijn voor vrede.

di. 10 oktober: Barak verlengt het ultimatum voor de Palestijnen met vier dagen. Hij lijkt nu toch bereid tot een topontmoeting met Arafat. Amnesty International eist een onafhankelijk onderzoek van de VN naar de gesneuvelde burgers. De commissie mensenrechten van de VN zal in Genève een speciale zitting houden.

wo. 11 oktober: Arafat beveelt zijn Fatah-groep confrontaties te vermijden. De Palestijnen zijn alleen bereid deel te nemen aan een internationale top als Israël instemt met een breed internationaal onderzoek. Israël laat de Palestijnen weten bereid te zijn mee te werken aan een beknopt onderzoek naar de ongeregeldheden in Jeruzalem.

do. 12 oktober: Palestijnse jongeren in Ramalla lynchen Israëlische soldaten. De gewelddadigheden in de autonome gebieden en Israël hebben inmiddels honderd mensenlevens geëist. Israël en de Palestijnen komen overeen dat ze op het hoogste niveau bijeenkomen, onder leiding van de VS.