Buitenland14 oktober 2000

Hoop op betere tijden de grond in geboord

„Vijand heeft zijn ware gelaat getoond”

Van onze correspondent
JERUZALEM – Vele Israëliërs en Palestijnen voelen zich deze dagen diep teleurgesteld. Ze hoopten dat er betere tijden zouden aanbreken in hun betrekkingen. Nu hebben velen het gevoel dat ze uit een droom zijn ontwaakt. De andere partij –zeggen zowel Israëliërs als Palestijnen– heeft haar ware gezicht laten zien.

De Israëlische televisie herhaalde donderdag vele malen de beelden van ziedende mannen in Ramallah die soldaten doodsloegen. Yedioth Achronot, de grootste krant in Israël, wijdde gisteren een pagina aan de gruwelijke foto's met slechts één woord: ”lynch”. Een van de foto's toonde een Palestijn die twee bebloede handen in de lucht steekt als teken van overwinning. Een andere pagina liet foto's zien van de bombardementen door het Israëlische leger. De kop: ”Dit is slechts het begin”.

Donderdagavond vormden zich in Jeruzalem hier en daar op straat groepjes van woedende mensen. Politieauto's staan opgesteld tussen Joodse en Arabische wijken om Joodse vergeldingen op Arabieren te voorkomen. Overal heerst deze dagen een gevoel van neerslachtigheid: „De hele wereld is tegen ons”, zegt een somber buurmeisje.

Overal praten de mensen over de dramatische gebeurtenissen van de afgelopen dagen. De een vreest dat Saddam Hussein met het Iraakse leger optrekt naar Israël, de ander informeert belangstellend of het in de wijk rustig is gebleven. Ook in restaurants staat de radio of televisie aan, die onafgebroken nieuws en commentaren uitbraken.

Aan de Palestijnse kant is de ongerustheid nog sterker. Onder vele Palestijnen heerste de afgelopen tijd de verwachting dat ze betere tijden tegemoet zouden gaan. Nu zien ze veel van hun hoop vervlogen.

Na de lynchpartij in Ramallah begonnen vele Palestijnen te hamsteren. Ze denken dat er oorlog komt. Ook was er verbazing dat Israël zo veel ophef maakte van de moord in Ramallah. De dood van twee soldaten weegt toch niet op tegen de dood van bijna honderd Palestijnen?

Christenen
Onder Palestijnse christenen bestaat ook de gedachte dat de huidige golf van geweld een jihad van moslims is. Het is een strijd om de bevrijding van de moskee op de Tempelberg, waar ze niets mee te maken hebben. Maar Israël scheert alle Palestijnen over één kam. Ze maken bij vergeldingen geen onderscheid tussen moslims en christenen. Alle Palestijnen zitten nu opgesloten in de autonome gebieden. De mensen zijn bang en verward.

Vooral 's avonds vertonen vele Palestijnen zich niet op straat, omdat zich dan de meeste schietpartijen voordoen. Ze vrezen niet alleen het Israëlische leger maar ook en vooral gewapende Joodse kolonisten. Er vertonen zich maar weinig buitenlanders meer in de Palestijnse gebieden. De stroom toeristen naar Bethlehem is nagenoeg opgedroogd.

De Palestijnse televisie schilderde het bezoek van Ariël Sharon aan de Tempelberg af als een belediging voor de islam. Diepe religieuze gevoelens werden gekrenkt. „De Palestijnen zeiden tegen Barak: Geef hem geen toestemming. Dit zal het conflict veranderen van een politiek conflict in een religieus conflict”, stelt een zekere Samuel. „Barak wist wat de consequenties waren. Maar hij wilde alleen maar de Palestijnen kwetsen. Alles gaat zoals hij heeft gepland. Maar de Palestijnen willen vrede. Ze smeken om vrede.”