Hoop is nu op Clinton

De secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Kofi Annan, en de Russische minister van Buitenlandse Zaken, Igor Ivanov, arriveerden gisteren in Israël. Barak wil de initiatieven een paar dagen de kans geven.

Wat Israël betreft kunnen deze twee diplomaten van enig nut zijn bij het verminderen van de spanningen tussen de strijdende partijen. Ook kunnen zij bemiddelen bij de mogelijke uitwisseling van Libanezen die in Israël gevangenzitten met de drie soldaten die zaterdag werden gekidnapt tijdens een patrouille aan de noordgrens van het land.

Maar een doorbraak die een einde van de huidige golf van geweld betekent, kan alleen worden bereikt met hulp van de Amerikaanse regering. De regering-Barak beschouwt de regering-Clinton als betrouwbaarder en machtiger dan Rusland, de Europese Unie of de Verenigde Naties. De laatste organisatie keerde tijdens de weekwisseling terug naar de oude positie van eenzijdigheid.

De Amerikaanse president Clinton zal mogelijk deze week proberen Barak en Arafat voor een topontmoeting bij elkaar te brengen in Sharm el-Sheikh. De conferentie zal tot doel hebben een staakt-het-vuren te bereiken en de voorwaarden vast te stellen voor het heropenen van vredesbesprekingen. Washington is het met de Israëlische regering eens, dat Arafat het in zijn macht heeft orde op zaken te stellen. Van Barak eisen de Amerikanen dat hij zijn dreigement het vredesproces te stoppen intrekt.

Nieuw gevaar
Barak wil dat Arafat een Amerikaans plan accepteert dat kan dienen als basis voor een definitief vredesakkoord tussen Israël en de Palestijnen. Het plan houdt in dat 91 procent van de Westelijke Jordaanoever onder Palestijns bestuur komt. Het zal de Palestijnse vluchtelingen niet toegestaan worden terug te keren naar Israël. Op de Tempelberg zal zogeheten goddelijke soevereiniteit heersen. Wat dat precies betekent is onduidelijk, maar het betekent in elk geval wel dat deze voor Joden en moslims heilige plek niet onder Palestijns bestuur komt. Tot nu toe heeft Arafat dit plan, met de steun van de Egyptische president Hosni Mubarak, verworpen.

Sinds zondagavond, toen een grote massa uit de Joodse plaats Nazareth Illit naar het Arabische Nazareth trok en daar een ravage aanrichtte, staat Israël voor een nieuw gevaar. Het Israëlische dagblad Maariv stelde vanmorgen: „De vrees is: een burgeroorlog.” Gisteren braken op vele plaatsen in Israël anti-Arabische rellen uit. De minister van Veiligheidszaken, Shlomo Ben-Ami, en premier Barak deden een appèl op alle burgers de wet te gehoorzamen. Ze zijn zich ervan bewust dat anders het land snel kan wegzinken in een totale chaos, die het vreedzaam samenleven tussen Joden en Arabieren in Israël totaal onmogelijk kan maken.