Buitenland 6 oktober 2000

Scherpe reactie van Barak

Israël grendelt
gebieden van
Palestijnen af

Van onze correspondent
JERUZALEM – Het Israëlische leger heeft afgelopen nacht de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook afgegrendeld. Verder zijn de troepen in staat van hoogste paraatheid gebracht. De afsluiting duurt tot maandagavond. De maatregel ging in om 04.00 uur plaatselijke tijd en geldt tot maandag na afloop van de viering van Grote Verzoendag.


Gedurende die periode is het Palestijnen verboden Israëlisch grondgebied te betreden en is het niet toegestaan te reizen door de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever. Voorafgaand aan Joodse feesten wordt vaker een dergelijke maatregel genomen.

In de Gazastrook en op de Westelijke Jordaanoever is gisteren weer op verschillende locaties geschoten. Het ernstigste incident vond plaats bij Rafah, aan de grens met Egypte, waar een observatiepost van het Israëlische leger volgens Palestijnse getuigen werd aangevallen met onder meer granaten. De militairen schoten terug met antitankraketten en raakten twee huizen.

Israël trok gisteren tanks terug uit spanningsgebieden op de Westelijke Jordaanoever. „De Palestijnen zullen pogen de rust te bewaren door de rellen en natuurlijk de schietpartijen in te tomen en wij zullen onze eenheden een beetje terugtrekken”, zei generaal Giora Eiland.

Het overleg tussen de Palestijnse leider Arafat, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Albright en de Egyptische president Mubarak eindigde gisteren zonder opmerkelijk resultaat. De Israëlische premier Barak was afwezig in Egypte. Intussen bleef het in Israël en de Palestijnse gebieden relatief rustig, maar vielen er aan het einde van de middag toch twee doden bij een schotenwisseling.

Na de bijeenkomst in de badplaats Sharm el-Sheikh maakte Albright bekend dat er een „comité” komt dat de samenwerking op het gebied van veiligheid tussen de partijen moet verbeteren. Arafat zou voorzitter worden van dit veiligheidscomité.

Dit voorstel lag woensdag al op tafel tijdens de besprekingen in Parijs tussen Israël en de Palestijnen, maar toen eindigden de gesprekken zonder dat er een overeenkomst was getekend. Barak vloog daarna naar huis. Hij zei geen zin te hebben in de gesprekken in Egypte, omdat er geen enkel vooruitzicht was op succes.

Albright, Arafat en Mubarak veroordeelden openlijk het bezoek van de Israëlische oppositieleider Sharon vorige week aan de Tempelberg in Jeruzalem. Het bezoek, dat de Palestijnen opvatten als een provocatie, was de aanleiding voor de hevige onlusten, waarbij in totaal bijna zeventig mensen zijn omgekomen.

De Egyptische minister van Buitenlandse Zaken Moussa bevestigde na de gesprekken dat er geen overeenkomst was tussen Israël en de Palestijnen. Albright benadrukte dat beide partijen er naar streven de rust te herstellen.

Scherpe reactie
De Israëlische premier Barak heeft scherp gereageerd op de internationale kritiek op zijn land vanwege het neerslaan van het Palestijnse geweld gedurende de afgelopen dagen. Hij riep de leiders van de Europese en andere landen op verder te kijken dan wat de televisieschermen dagelijks bieden en de realiteit die daarachter steekt te zien. „Die realiteit is dat de Palestijnse Autoriteit onder het leiderschap van Yasser Arafat naar een steeds diepere confrontatie werkt, om zo via de beelden op de televisie de steun van de wereld te krijgen.” Dat zei Barak op de Israëlische radio Kol Yisrael.

Het kantoor van Barak heeft gezegd dat de premier een brief heeft gezonden aan honderd leiders in de wereld met de oproep Yasser Arafat te bewegen een einde te maken aan het geweld, de diplomatieke kanalen te gebruiken om geschillen op te lossen en de noodzakelijke beslissingen te nemen om het Midden-Oosten te veranderen. Premier Barak herhaalde in zijn brief zijn standpunt dat de Palestijnse Autoriteit en Arafat verantwoordelijk zijn voor het voortduren van het geweld. Hij beschuldigde Arafat en de Palestijnse Autoriteit er ook van haat en oproer te bevorderen via de Palestijnse media.

Barak vertelde hooggeplaatste veiligheidsfunctionarissen, met wie hij gisteren een vergadering hield, dat Arafat woensdag in Parijs duidelijk heeft gezegd dat hij een einde zal maken aan de ongeregeldheden aan Palestijnse zijde, inclusief het schieten door Palestijnse politiemannen en leden van de Tanzim-militie op Israëlische soldaten. Arafat wilde echter geen akkoord tekenen, omdat Barak weigerde in te gaan op de Palestijnse eis een internationale commissie in te stellen die de gewelddadigheden van de afgelopen dagen moet onderzoeken.

Kiezen
Op de Israëlische radio verklaarde Barak ook dat Arafat en de Palestijnse Autoriteit moeten kiezen tussen de weg van vrede en onderhandeling en de weg van confrontatie en impasse. „Wij zijn vastbesloten om te doen wat we kunnen om stabiliteit te bereiken en we hopen dat we aan de andere kant een partner vinden”, aldus de regeringsleider, „die het geloof in het vredesproces nog niet is kwijtgeraakt.” Hij wees er ook op dat het vredesproces ups en downs kent en dat er moeilijke momenten zullen zijn, maar dat Israël vastbesloten is te werken aan een betere toekomst voor de volken in het Midden-Oosten. Ook zei Barak de slachtoffers aan beide zijden te betreuren.