Bouterse onder protest in parlement
Van onze correspondent
PARAMARIBO – Voor het eerst in zijn roemruchte carrière heeft de Surinaamse ex-dictator Desi Bouterse op democratische wijze plaatsgenomen in een van de belangrijkste bestuursorganen van het land. Gisteren werd de voorzitter van de Nationale Democratische Partij (NDP), ondanks vele protesten, geïnstalleerd als parlementariër. Daarmee maakt hij de komende vijf jaar deel uit van het college, dat hij in 1980 en 1990 door een staatsgreep het zwijgen oplegde.
„Deze dag is een zwarte bladzijde in de parlementaire geschiedenis van Suriname”, zo stak Otmar Rodgers, fractievoorzitter van het Nieuw Front, zijn teleurstelling niet onder stoelen of banken. Buiten het parlementsgebouw vierden NDP'ers feest alsof ze zojuist een verkiezingsoverwinning hadden behaald. Bouterse werd na afloop van de vergadering op de schouders genomen en nam tevreden de felicitaties in ontvangst. Vooraf was al duidelijk dat wettelijk gezien hem geen strobreed in de weg kon worden gelegd om te worden beëdigd tot volksvertegenwoordiger.
„Bouterse is lid geworden van een orgaan dat hij in het verleden heeft verdreven”, verzuchtte Rodgers, daarmee doelend op de staatsgrepen van 1980 en 1990, waarmee Bouterse de democratie opzijzette. Tien jaar later heeft hij zijn pijlen wederom gericht op het parlement. Maar nu als lid van dit college, een positie die hij bij de algemene verkiezingen van 25 mei verwierf. Een deel van het parlement had liever gezien dat Bouterse de toegang tot het parlement was ontzegd, mede vanwege diens veroordeling in Nederland tot elf jaar cel wegens drugshandel.
„Een persoon die bij mensen zo veel leed heeft veroorzaakt, de democratie kapot heeft gemaakt en verantwoordelijk is voor de Decembermoorden en andere schendingen van mensenrechten, moet nu helaas worden toegelaten tot het parlement. Maar we moeten het hoofd buigen voor de beginselen en idealen van de democratie en voor diegenen die betrokkene hebben gekozen”, zo erkende Rodgers.
Zaal verlaten
Een deel van het Nieuw Front, dat met 33 van de 51 zetels in het parlement over een meerderheid beschikt, verliet de vergaderzaal op het moment dat Bouterse werd toegelaten. Winston Jessurun, lid van oppositiepartij DA'91, weigerde bij de vergadering aanwezig te zijn „uit protest tegen de samenstelling.” Hij beraadt zich nog of hij alsnog tot het parlement toetreedt.
De 55-jarige Bouterse zelf reageerde laconiek op alle commotie rond zijn benoeming. „Ik had het politieke vuurwerk verwacht, maar we kunnen tegen een stootje. Ik ben al twintig jaar aaneen onderwerp van gesprek”, aldus de ex-dictator. Hij verzekerde de komende tijd de nodige onthullingen te zullen doen in het parlement.
Aankomend president Ronald Venetiaan zei eerder al dat zijn nieuwe regering niet zal schromen ervoor te ijveren dat Bouterse juridisch wordt aangepakt. „Geen regering kan vervolging instellen of opdracht daartoe geven aan de bevoegde instanties. Maar we kunnen via het openbaar ministerie wel druk uitoefenen.”
De Decembermoorden verjaren op 8 december van dit jaar, dus haast is geboden. Enkele maanden geleden dienden enkele maatschappelijke organisaties een verzoek in bij het openbaar ministerie in Paramaribo om tot onderzoek en vervolging van de schuldigen over te gaan. Maar hierop is vanuit justitiële kringen nog niet gereageerd.
In totaal zijn 49 van de 51 parlementariërs gisteren geïnstalleerd. Behalve Jessurun was ook Frank Playfair van het Democratisch Nationaal Platform 2000 afwezig. Playfair komt in de plaats van DNP2000-voorzitter en huidig president Jules Wijdenbosch. Die maakte vorige week bekend zich buitenparlementair te zullen gaan inzetten. De procedure om Playfair toe te laten wordt later deze week afgerond.
De 83-jarige Jagernath Lachmon, voorzitter van de Verenigde Hervormings Partij (VHP), werd gisteren geheel volgens de verwachting tot voorzitter van het parlement gekozen.
Donderdag zal het parlement bijeenkomen om een datum vast te stellen voor de verkiezing van een nieuwe president en vice-president. Hiervoor zijn respectievelijk Venetiaan (Nationale Partij Suriname) en Jules Adjodhia (Verenigde Hervormings Partij) kandidaat. Beide partijen maken deel uit van het Nieuw Front, dat de nieuwe regering zal vormen. Venetiaan en Adjodhia bekleedden van 1991 tot 1996 dezelfde functies.
De plechtigheid in de Nationale Assemblee werd voorafgegaan door een incident, waarbij de Nederlandse journalist Iwan Brave werd gemolesteerd door sympathisanten van de NDP. Zijn opmerking „Als je een echte Surinamer bent zou je nooit op Bouterse stemmen” viel verkeerd bij de NDP'ers, die hem te lijf gingen. In de commotie die ontstond moest Brave, die onder meer werkt voor het Surinaamse televisiestation ABC, een klap incasseren en door politie en collega's in veiligheid worden gebracht om erger te voorkomen.
Geen journalist
Volgens een woordvoerder van de NDP, Henk Kotzebue, heeft Brave de molestatie zelf in de hand gewerkt. „Als journalist hoor je onafhankelijk te zijn. Dan kun je niet in het openbaar zeggen dat mensen niet op een bepaalde persoon hadden moeten stemmen. Als hij nu politicus was, had hij het mogen uitspreken. Het is schandalig dat hij zich journalist noemt.”
