Buitenland 9 mei 2000

Als voorwaarde voor besluit over gezamenlijk bestuur

Trimble wil „opheldering”
over ontwapening IRA

BELFAST – De leider van de grootste Noord-Ierse protestantse partij, David Trimble, heeft gisteren gezegd dat nog „een aantal kwesties” moet worden opgehelderd voordat een besluit kan worden genomen over herstel van het gezamenlijke protestants-katholieke bestuur over Noord-Ierland. Trimble legde de verklaring af naar aanleiding van de bekendmaking de afgelopen weekwisseling van het Iers Republikeins Leger (IRA) dat het bereid is tot het „buiten gebruik stellen” van zijn wapens.

De Britse en de Ierse regering reageerden op de IRA-verklaring door te stellen dat nu de weg is vrijgemaakt voor herstel van het Noord-Ierse zelfbestuur, zo'n drie maanden na de opschorting daarvan door Londen.

Trimble benadrukte echter dat aan protestantse zijde bezorgdheid bestaat over een aantal kwesties, „en wij hopen in de loop van de komende dagen een antwoord van de regering op die vragen te krijgen.” De 860 afgevaardigden van Trimbles Ulster Unionisten zullen op 20 mei stemmen over toetreding tot de regering.

Trimble erkende dat de belofte van de IRA om de wapens buiten gebruik te stellen, een doorbraak mogelijk lijkt te maken. De IRA had tot nu toe steeds gezegd dat het opgeven van zijn wapens zou neerkomen op overgave. In de huidige opzet wordt de IRA zo'n vernederende stap bespaard, omdat de wapens op hun plaats blijven. De nadere details moeten nog worden uitgewerkt, maar waarschijnlijk zal de IRA van de protestantse partijen eisen dat zij genoegen nemen met regelmatige inspecties.

Inspecteurs
De Ulster Unionisten hebben verzocht zo snel mogelijk een ontmoeting te mogen hebben met de twee mannen die zijn aangezocht voor de inspecties: de Zuid-Afrikaan Cyril Ramaphosa, de voormalige voorzitter van het Afrikaans Nationaal Congres, en Martti Ahtisaari, oud-president van Finland. De twee brengen volgende week maandag een eerste bezoek aan Belfast. Ahtisaari zei gisteren tegenover de BBC te verwachten dat het proces „vóór de zomer” zal beginnen.

Op 22 mei is het twee jaar geleden dat het akkoord van Goede Vrijdag werd gesloten. De datum is ook de oorspronkelijke deadline voor de IRA-ontwapening zoals die in de overeenkomst is vastgelegd. Als onderdeel van een nieuw initiatief maakten beide regeringen vrijdag bekend dat de deadline voor algehele ontwapening was verschoven naar juni 2001.