Buitenland 9 mei 2000

Troepen nemen luchthaven in

Honderden
Britse soldaten
in Sierra Leone

Van onze buitenlandredactie
FREETOWN – Zo'n 250 Britse militairen zijn gisteren in het West-Afrikaanse Sierra Leone aangekomen. Ze hebben de luchthaven van de hoofdstad Freetown in handen genomen voor meer transporten en voor het evacueren van buitenlanders. Een deel van de Britse troepen is later in de hoofdstad Freetown neergestreken. De luchthaven is bij Lungi aan de overzijde van de riviermonding waar Freetown aan ligt.

Er zijn nog 500 Britse militairen onderweg naar Sierra Leone en er komen er nog veel meer bij. Londen denkt aan 1600 man, die mogelijk meer taken krijgen dan enkel voor de evacuatie van buitenlanders te zorgen. Vijf Britse oorlogsbodems worden de komende dagen voor de kust van het getergde land verwacht. Een van de schepen, het vliegdekschip Illustrious, is van een NAVO-oefening weggevaren en stoomt op naar Freetown.

Intussen zijn de afgelopen nacht al tientallen uit Sierra Leone geëvacueerde Britten gearriveerd op een luchtmachtbasis even buiten de Senegalese hoofdstad Dakar.

De Britse minister van Buitenlandse Zaken, Robin Cook, zinspeelde er gisteren volgens de BBC op dat de inname van de luchthaven het mogelijk maakt dat 3000 man voor de Verenigde Naties naar het land komen. Ze moeten daar dan circa 500 leden van de VN-vredesmacht Unamsil redden uit de handen van gewapende bendes die de VN'ers begin mei in het binnenland hebben overmeesterd.

Snelle interventiemacht
VN-chef Kofi Annan heeft zich opnieuw voorstander getoond van het sturen van een snelle interventiemacht om de blauwhelmen te helpen. Er is echter internationaal maar weinig animo voor zo'n reddingsoperatie. Annan heeft voorts buurlanden van Sierra Leone opgeroepen te voorkomen dat leden van het rebellerende Verenigd Revolutionair Front (RUF) de grens oversteken. Annan trekt het gros van het VN-burgerpersoneel terug en de VN-voedselorganisatie staakt de hulpverlening uit veiligheidsoverwegingen.

Het Amerikaanse ministerie van Defensie heeft gisteren de Verenigde Naties aangeboden een Bengalees bataljon VN-troepen over te vliegen naar Sierra Leone.

Het door de VN gesponsorde vredesproces in Sierra Leone lijkt praktisch voorbij, nadat leden van bendes van het RUF vorige week een grote groep blauwhelmen van de VN hadden ontvoerd. Van 300 wordt aangenomen dat ze in de macht zijn van RUF-bendes. Van 200 andere blauwhelmen is dat niet zeker. Ze zijn spoorloos.

De bendeleden zijn zwaarbewapend. Ze zouden zich hebben verzet tegen de bemoeienissen van de VN-vredesmacht met hun bron van inkomsten, de diamant.

Het fiasco van de internationale vredesmacht van de Verenigde Naties in Sierra Leone is volgens de VN te wijten aan het geldgebrek waarmee de organisatie kampt. Dat heeft de woordvoerder Fred Eckhard van secretaris-generaal Annan gisteren in New York gezegd.

„De regeringen van de lidstaten hebben ons onvoldoende middelen verschaft om ons werk op een professionele manier uit te kunnen voeren”, aldus Eckhard. „We hebben minder mensen tot onze beschikking en minder geld, terwijl het aantal vredesmissies is toegenomen.” Ook gratis aangeboden personeel is ons door een beslissing van de Algemene Vergadering in 1997 ontnomen, zo verklaarde de zegsman.

Doden
De leider van het RUF, Foday Sankoh, huist sinds het vredesakkoord van 1999 in een 'overgenomen' villa in Freetown. In hoeverre hij nog gezag heeft bij de RUF-afdelingen die vanuit het binnenland illegaal diamanten naar het buurland Liberia doorsluizen, is onbekend. De VN-missie in Freetown kon Sankoh gisteravond niet meer vinden. Gisteren was op talrijke betogers voor Sankoh's huis geschoten. Daarbij vielen zeker vier doden en vijftien gewonden. Gewapende mannen die Sankoh beschermen, openden het vuur op de demonstranten, die ageerden tegen de hervatting van de oorlog door toedoen van Sankoh's bendes.

De VN pogen ondertussen via RUF-prominenten de vorige week ontvoerde blauwhelmen vrij te krijgen. De speciale VN-vertegenwoordiger Oluyemi Adeniji, hoopt dat Sankoh van nut kan zijn voor de lokalisering en vrijlating van de vermiste VN'ers. Vandaag werd de VN-ondersecretaris-generaal voor vredesoperaties, Bernard Miyet, in Freetown verwacht.

Negen staatshoofden van West-Afrikaanse landen zouden vandaag bijeenkomen in de Nigeriaanse hoofdstad Abuja voor een spoedbijeenkomst over Sierra Leone. Ze hopen onder voorzitterschap van de Nigeriaanse president Obasanjo een oplossing te vinden voor de crisis. Met name president Taylor van Liberia zou invloed hebben bij de bendes in Sierra Leone, dankzij zijn 'handelsbetrekkingen' met hen.