Alom verwarring
rond Maleisische
ontvoeringszaak

De ontvoering werd zondagavond uitgevoerd door de radicaal-islamitische groepering van Abu Sayyaf, die in het zuiden van de Filipijnen vecht voor een islamitische staat. Twee Amerikaanse toeristen wisten aan de overvallers te ontsnappen, zei de politiechef van Semporna, de havenstad vanwaaruit boten naar Sipadan vertrekken. Sipadan is een populair toeristeneiland voor de noordoostkust van Sabah, het Maleisische deel van het eiland Borneo. Het is vooral in trek bij diepzeeduikers.

Woordvoerder Abu Ahmad van Abu Sayyaf had eerst gemeld dat de ontvoering het werk van de rebellen was, maar zorgde later voor verwarring met een nieuwe verklaring. „Ik zeg niet dat wij de daders zijn. Ik zeg ook niet dat wij de daders niet zijn. Laten we de regering een puzzel geven”, zei hij.

Later eiste diezelfde Abu Ahmad in een tv-interview dat de Verenigde Staten drie Arabische terroristen vrijlaten, onder wie het brein achter de aanslag op het Word Trade Center in New York in 1993. Volgens sommige Filipijnse functionarissen proberen de rebellen met hun verwarrende verklaring slechts de aandacht van hun gijzeling af te wenden.

De Maleisische politie heeft vijf mannen aangehouden die worden verdacht van betrokkenheid bij de ontvoering van zondag. De mannen komen volgens een politiewoordvoerder uit Sabah en uit het zuiden van de Filipijnen. Twee van hen werkten vroeger in een hotel op het eiland.

De Maleisische minister van Defensie, Najib Tun Razak, zei dat bij een zoekactie op zee en vanuit de lucht was vastgesteld waar de ontvoerders en hun slachtoffers zich bevinden, maar later ontkende een van de piloten die hadden meegezocht dat de twee boten waarin de overvallers met hun gijzelaars vanuit Maleisië zijn vertrokken, niet zijn gevonden. Volgens de politie zijn de gijzelaars echter naar de provincie Sulu in het zuiden van de Filipijnen gebracht. De minister trok zijn eerdere verklaring in en zei dat de gijzelaars vermoedelijk „buiten Maleisische wateren” waren.

Volgens een Filipijnse die werkzaam is op Sipadan en aan de ontvoerders wist te ontsnappen, droeg een van hen een jack met de initialen MNLF (Moro Nationaal Bevrijdingsfront). Het MNLF was ooit de grootste islamitische opstandelingenorganisatie in het zuiden van de Filipijnen, maar tekende in 1996 een vredesakkoord met de regering in Manilla. Sommige vroegere MNLF-rebellen hebben zich aangesloten bij groepen die de strijd willen voortzetten, zoals Abu Sayyaf.

Offensief
De rebellen houden in de Filipijnen al vijf weken 27 gijzelaars vast, van wie er vorige week twee werden onthoofd. Filipijnse legereenheden hebben de aanval geopend om deze gijzelaars met geweld te bevrijden. Bij een offensief dat zaterdag werd ingezet zijn zeker tien rebellen en vier militairen omgekomen. Het leger wil drie kampen van de rebellen veroveren om daarna door te stoten naar het eigenlijke bolwerk van Abu Sayyaf. Gisteren bestookte het leger de kampen met raketten. Een aantal rebellen is volgens het leger op de vlucht geslagen.

De Filipijnse rebellenbeweging is berucht wegens haar gewelddadige acties. De Abu Sayyaf-militie streeft ernaar in het zuiden van het land een onafhankelijke islamitische staat op te richten. De groep werd in 1970 opgericht door Abdulrajak Abubakar Janjalani. Onder zijn leiding maakte de beweging zich schuldig aan diverse bloedige aanvallen, waar onschuldige burgers vaak het slachtoffer van werden. Janjalani werd zelf in 1998 vermoord. Zijn broer Khadaffy volgde hem op en sindsdien is de terreur van Abu Sayyaf er volgens waarnemers alleen maar erger op geworden.

Volgens militaire functionarissen telt de beweging nu zo'n duizend strijders, van wie zich de meesten op het eiland Basilan bevinden. Op dat eiland houden ze sinds een maand zeker 27 mensen in gijzeling. Maar de beweging is ook actief op andere eilanden in het zuiden van de Filipijnen.

Meer aandacht
Een militaire chef van een andere moslimbeweging die in het zuiden actief is, MILF, zei dat de ontvoering in Maleisië een poging kan zijn om meer aandacht te krijgen en om meer landen te betrekken bij het conflict op de Filipijnen. De Filipijnse regering betwijfelt of Abu Sayyaf inderdaad achter de ontvoering zit. Piraterij en ontvoeringen komen in het gebied namelijk toch al veel voor.

De MILF nam het heft in handen na het akkoord van de MNLF met de regering. In een deel van het eiland Mindanao hebben moslims nu beperkt zelfbestuur. De MILF vindt het akkoord echter te mager en vecht door, hoewel ze onderhandelt met de regering. De groepering kan intussen terugvallen op een goed gewapend leger van zo'n 12.000 tot 15.000 mensen.