Commissie wil onwillige
CDU-getuige opsluiten

BERLIJN – De parlementaire enquêtecommissie die onderzoek doet naar de illegale CDU-donaties heeft gisteren het zwaarste rechtsmiddel ingezet om een getuigenis af te dwingen en een partijfunctionaris in hechtenis te laten nemen.

Een meerderheid van de commissieleden stemde in met het voorstel om voormalig CDU-functionaris Hans Terlinden in gijzeling te nemen. Bij de rechtbank van de Berlijnse wijk Tiergarten werd daartoe een verzoek ingediend. In de geschiedenis van de Bondsdag is slechts tweemaal eerder van de maatregel gebruikgemaakt.

Het besluit was een reactie op de hardnekkige weigering van de vertrouweling van ex-kanselier Helmut Kohl om te getuigen. Terlinden wilde niet komen omdat tegen hem nog een strafrechtelijk vooronderzoek loopt. Zijn advocaat, Rainer Ploeger, sprak van een „zwarte dag in de geschiedenis van de Bondsdag en diens onderzoekingen.” Ieder mens die het gevaar loopt zichzelf door een verklaring te beschuldigen, heeft het recht te zwijgen, aldus de raadsman. Van dat recht maakt Terlinden gebruik, stelde Ploeger. Ook bij eerdere verhoren heeft Terlinden gezwegen. Daarvoor is hij, net als financieel adviseur Horst Weyrauch, met een boete van 1000 mark bestraft.

Eerder op de dag hadden de voormalige secretaris-generaals van de CDU Heiner Geissler en Volker Rühe getuigd voor de commissie en verteld dat zij niets wisten van de zwarte rekeningen van Kohl. Geissler zei dat de CDU in ieder geval uit de affaire heeft geleerd, maar dat niet duidelijk is of dat ook voor Kohl geldt. Deze blijft nog steeds weigeren de namen van de mensen te noemen van wie hij illegaal miljoenen marken voor de partij heeft aangenomen.

Krachtige oppositie
Beoogd CDU-partijvoorzitster Angela Merkel zei gisteren dat het volgende week beginnende partijcongres van de CDU in Essen het startsignaal moet worden voor een terugkeer van de christen-democraten in de politieke arena en het voeren van een krachtige oppositie.

Merkel zei ervan uit te gaan dat de partij in Essen zal laten zien met gesloten gelederen achter de nieuwe leiding te staan. Het congres moet een duidelijk nieuw begin worden, zei Merkel, die tevens een nieuwe penningmeester, bankier Ulrich Cartellieri, voorstelde. Cartellieri zei er vertrouwen in te hebben dat hij de zwakke financiële positie van de partij met schenkingen van de zakenwereld weer gezond kan maken.

Merkel stelde dat de partij in Essen „ter zake” zal komen. Om te beginnen worden als gevolg van het financiële schandaal rond ex-kanselier Helmut Kohl de statuten veranderd. Voortaan zal er naast de parttime penningmeester, die vooral geld moet binnenhalen, een fulltime financieel manager worden aangesteld. Voorts moet het financiële saneringsplan aangenomen worden. Dat plan dwingt de partijafdelingen mee te betalen aan het financieel gezond maken van de landelijke partij.

Op het congres zal de CDU een ”Verklaring van Essen” uitgeven, waarin de hoofdthema's die de partij behandeld wil zien genoemd zullen worden. Door het financiële schandaal is de CDU bijna niet meer aan oppositie voeren toegekomen en heeft de rood-groene regering een vrij politieke speelveld.

De 45-jarige Merkel, die onder meer snel omhooggeschoten is omdat zij vroeg met Kohl brak, zal vrijwel zeker gekozen worden tot voorzitster. Toch heeft met name de rechtervleugel van de partij moeite met haar liberale opvattingen over immigratie, abortus en gelijke rechten voor homoseksuelen.