Buitenland 7 maart 2000

Onderzoek naar ”karavaan des doods”

Rechter Chili opent
aanval op Pinochet

SANTIAGO – De Chileense rechter Juan Guzman heeft een gerechtshof gisteren gevraagd de parlementaire onschendbaarheid van senator voor het leven generaal Augusto Pinochet op te heffen. Daarna zou Pinochet kunnen worden berecht wegens de verdwijning van negentien dissidenten en de moord op 53 anderen kort na zijn coup in 1973.

Drie dagen eerder was Pinochet teruggekeerd uit Londen, waar hij zestien maanden werd vastgehouden op verzoek van een Spaanse onderzoeksrechter die om zijn uitlevering had gevraagd om hem in Spanje te kunnen berechten wegens schending van de mensenrechten.

De Britse minister van Binnenlandse Zaken, Jack Straw, oordeelde na een lang juridisch gevecht echter dat Pinochet een te slechte gezondheid had om terecht te kunnen staan. Bij aankomst in Chili bleek hij echter in blakende gezondheid te verkeren.

De klacht van rechter Guzman behelst de beruchtste reeks misdaden gepleegd onder het bewind van Pinochet: de zogenoemde ”karavaan des doods”. Militairen trokken daarbij in oktober 1973 door het land, waarbij ze tientallen dissidenten uit de gevangenis haalden en executeerden. Volgens een rapport van de regering worden negentien dissidenten na de karavaan des doods nog steeds vermist, terwijl van 53 anderen zeker is dat ze indertijd zijn geëxecuteerd.

Tijdens de zeventienjarige dictatuur van Pinochet (1973-1990) 'verdwenen' ruim 3000 Chilenen. Talloze Chilenen hebben getuigenissen van moord, marteling en andere mensenrechtenschendingen onder het regime afgelegd.

Belastingbetaler
Gisteren werd ook bekend dat een Franse advocaat haar regering voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens zal slepen. Sophie Thonon, die Franse slachtoffers van de Chileens dictatuur vertegenwoordigt, vindt dat Parijs tekort is geschoten in de zaak Pinochet. Frankrijk had in beroep moeten gaan tegen het besluit van de Britse regering Pinochet niet aan Spanje uit te leveren, meent de advocaat. Daarmee schendt het de Europese mensenrechtenconventie.

Na alle kritiek op het vrijlaten van de generaal door de Britse regering, lijkt Londen ook financiële schade te lijden onder het besluit. Het Brits hooggerechtshof bepaalde gisteren dat de overheid de kosten moet betalen die Pinochet heeft gemaakt om zijn advocaten een rechtszaak te laten voorbereiden. De Britse belastingbetaler moet voor de naar schatting 2 miljoen gulden opdraaien.

Minister Straw schatte eerder dat de arrestatie van Pinochet in 1998 en de nasleep ervan ongeveer 5 miljoen gulden hebben gekost. Anderen houden het op 50 miljoen, als de kosten van bewaking en andere veiligheidsmaatregelen worden meegerekend.