„Geloof in de sint is ook geloof”

Als de buurman
verkleed is

De vraag naar sinterklaas is actueel. Het is altijd weer de vraag of je een kind voor de gek moet houden. Hoe lang houden we dat vol? En welke gevolgen heeft dat voor de verhouding tussen het kind en de ouders? Als sinterklaas helemaal niet bestaat maar de verklede buurman is, welke gevolgen heeft dat dan voor het kind? Riekje Boswijk-Hummel gaat op deze vragen in in het boekje ”Sinterklaas en God”.

De schrijfster geeft een eigen vulling aan het begrip ”geloof”. Het geloof in sinterklaas is volgens haar een echt geloof, want het geloof heeft een kern (sinterklaas bestaat), een rationeel aspect (het is het kind verteld) en een emotioneel aspect (het kind voelt dat sinterklaas bestaat, het is bang, vol verwachting, ontzag en liefde) en het beïnvloedt de waarneming (het komt sinterklaas zelfs in de winkel tegen). Voor het kind is sinterklaas iemand die er altijd is en alles van je weet (blz. 32 en 33).

Oorsprong
Het boek bevat veel gegevens over de mogelijke oorsprong van sinterklaas. We zien er iets in terug van de oude heidense god Wodan. Die bewoog zich ook voort op een witte schimmel door de lucht. Mogelijk is sinterklaas een samensmelting van een bisschop Sint Nicolaas van Myra, die in de vierde eeuw in Klein-Azië geleefd zou hebben, en van de bisschop Nicolaas van Pinora uit de zesde eeuw, die genezingen verrichtte en demonen verdreef. Sinterklaas zou veel aandacht gegeven hebben aan personen die in problemen zaten (blz. 61 en 62).

Biografisch
De schrijfster geeft in haar boek veel biografische aspecten vrij. Ze beschrijft hoe bij haar eigen kinderen omgaat met de vraag wanneer ze zal vertellen dat sinterklaas niet echt bestaat. Ze geeft ook aan dat ze fel antikerkelijk geworden is toen de dominee tijdens de catechisatie niet wilde ingaan op haar vraag over reïncarnatie (blz. 86).

De schrijfster besteedt ook aandacht aan de vraag of er overeenkomsten zijn tussen sinterklaas en God. Die ziet ze. Ze legt ook een relatie met de uitspraak van Jezus: Het Koninkrijk Gods is in u. God zou in de mens zijn, want Jezus zou naar binnen wijzen (blz. 98).

Al lezende kreeg ik steeds meer moeite met een aantal vergelijkingen tussen het geloof in sinterklaas en het geloof in God. De schrijfster legt veel nadruk op psychologische, pedagogische en religieuze zaken die bij deze problematiek aan de orde komen. Verwijzingen naar de Bijbel, om te zien wat ”geloof” en ”geloven” in die context betekenen, komen niet aan de orde.

Misleiding
Deze uitgave is een herschrijving van een boekje uit 1988. De auteur wilde opnieuw bezig zijn met de vraag naar de verhouding tussen sinterklaas en het Hogere, zeker nu er de laatste jaren in West-Europa veel vraag is naar het spirituele.

Het boek geeft aan dat je voorzichtig moet zijn in het misleiden van kinderen, dat het funest is een direct verband te leggen met God, de Schepper van hemel en aarde. Laten we ervoor oppassen kinderen bang te maken voor de straf die volgt op iets verkeerds, want „sinterklaas weet en ziet alles.” Dan zorgen we ervoor dat de kinderen de eigenschappen van sinterklaas toe gaan passen op de Heere God. God is niet „de grond van ons zijn”, maar de Schepper van hemel en aarde, Die in Christus Jezus zondaren oproept tot bekering en een leven tot eer van God.God is de Heilige, Die in dehemel woont en Die alles leidt op de aarde. Hij heeft nog nooit gezegd: Zoek Mij tevergeefs.