Als je broertje alle dingen beter kan

Met ”Mijn broertje kan alles” heb ik naast een boekje over opvoeden ook een stuk knap geschreven proza in handen. Duidelijk is de stijl van een columniste te herkennen. Vaak gaat het over iets dat de auteur heeft meegemaakt en wat haar aan het denken heeft gezet. In korte hoofdstukken komt iets naar voren uit de omgang van ouders met hun kind.

Willy Bakker-Huizinga schrijft regelmatig columns voor het ND en heeft al een paar boeken gepubliceerd over opvoeding. In haar nieuwe boekje steekt ze in op de gevoelslaag. Ze haalt situaties naar voren, waarin een kind in zijn kwetsbaarheid zichtbaar wordt. Welk gevoel krijg je als er thuis iemand is die alles altijd beter kan? Wat doet het je als je met je goede rapport thuiskomt en je hoort: „Verbeeld je maar niks?” Hoe voel je je als de schoot van je moeder nooit voor je beschikbaar was? De schrijfster geeft niet zozeer adviezen. Ze doet het veel knapper: ze laat je door het beschrijven van een verkeerde benadering heel raak zien wat er fout kan gaan in het gevoelsleven van een kind. En daarmee in zijn ontwikkeling.

Wat je bij kinderen ziet, speelt vaak ook bij volwassenen. „En wat moet je dan als volwassene met je angsten? Soms wens ik dat ik later was geboren. Dan had ik geweten dat het ongezond is om je angsten te verstoppen. Dan wist ik dat er bosjes mensen zijn die dezelfde angsten hebben die ik heb (gehad).” „In verstoppertje spelen met onze emoties zijn we als volwassenen erg goed. Komt dat door lessen die we als kind te goed hebben geleerd?” Hoeveel kinderen kregen vroeger niet het advies zich groot te houden? Niet dat dit deze ouders is aan te rekenen. „Het is maar net wat in een bepaalde tijd de trend is en wat door deskundigen als de grote waarheid wordt verkondigd.”

Verkeerd reageren is niet altijd te voorkomen. „Je kunt kinderen met de beste bedoelingen ten onrechte opzadelen met schuldgevoelens.” Het is nodig om ook je eigen functioneren onder de loep te nemen. „Ik heb door schade en schande geleerd dat zelfonderzoek minstens zo nuttig kan zijn als het uiten van kritiek op je kind. Het is wezenlijk te vragen: wat zijn mijn motieven? Heb ik mijn eigen voordeel niet teveel op het oog? Waarom is dit besluit goed voor mijn kind?”

Kritisch reageren
De auteur laat de lezer meekijken in haar persoonlijke gedachtenwereld. Je leest wat haar raakt, waardoor ze heel dichtbij komt. Ze weet van de diepe werkelijkheid van Gods oneindige genade en onze onvolkomenheid. „Zondige mensenkinderen worden door God zelf bevestigd in hun unieke, kostbare menszijn door Zijn liefde. En God wil dat we iets van die liefde doorgeven. Daar falen we erg in door bijvoorbeeld veel te kritisch te reageren en te corrigeren.”

Ze kent de moeite van het reageren tegen beter weten in. „Ik weet dat het niet wijs is om je met je kinderen te identificeren. Voor jezelf niet en voor je kind niet. Makkelijk gezegd, maar we doen het meestal wel. Komen ze aan je kind, dan komen ze aan jou.”

Als kinderen geen respect opbrengen voor hun ouders, mag dat leiden tot drastische maatregelen. „Als ouders voor honderd procent voor hun kinderen klaarstaan en als daar niets tegenoverstaat en je hebt het gevoel dat je als voetveeg wordt gebruikt, moet er wat gebeuren.” In dit geval mogen ouders staken: niet langer de was doen, brood meegeven naar school etc.

We leven in een jachtige tijd met allerlei verplichtingen. Dreig je daarin te verzwelgen? „Begin met je af te vragen door wie en wat je jezelf laat opjagen. We kijken vaak te veel naar anderen. (...) Je hebt vaak niet eens door dat je je leven laat beheersen door wat anderen vinden. Teveel moeten en te weinig mogen houdt geen ouder, geen kind vol.”

De heel diverse hoofdstukken gaan over situaties waarin een moeder of vader tekort schiet. Treffend verwoordt de auteur wat er spaak liep. Al doordenkend met soms grote gedachtensprongen, komt ze op thema's die buiten het onderwerp opvoeding gaan. Daarmee zal dit boekje ook buiten de doelgroep van ouders velen weten te boeien.