Als je vader
een grillig man is

De voorkant toont een foto van een jochie van een jaar of vier. Op de achterflap zie je Willem de Vink zoals hij nu is: een man van 42. Het gedeelte ertussen beschrijft zijn levensverhaal. „Omdat het wellicht boeiend en bemoedigend zou kunnen zijn voor anderen.”

Het leven staat in een reeks generaties die altijd maar weer hun wel en wee aan elkaar doorgeven. Maar wat doet je met die erfenis? „Ik was door hem (zijn vader, SBW) getekend, zei ik tegen mezelf, daar kon ik niet omheen – de vraag was alleen hoe ik die tekening zou verwerken en wat dat zou betekenen voor de toekomst ...”

De eerste hoofdstukken van het boek van Willem de Vink beschrijven losse voorvallen in zijn kinderjaren en vormen nog geen echt verhaal. Omdat het nogal fragmentarisch is, pakte dit deel me niet. Dat verandert als Willem zelf keuzes maakt. Dan tekent hij levendig welke overwegingen doorslaggevend zijn. Als het boek uit is en je begint opnieuw, is ook het eerste deel boeiend: dan ben je benieuwd welke relatie de auteur als kind tot God en tot zijn vader had en hoe zijn tekentalent zich ontwikkelde.

Scheiding
Vader is een grillig man. Elk moment kan hij in een driftbui losbarsten, zelfs als het gezellig is. De spanningen binnen het gezin lopen op als vader zich hoe langer hoe minder gelegen laat liggen aan de andere huisgenoten. Als moeder niet langer tegen de voortdurende spanning opgewassen is, neemt ze een maatschappelijk werkster in de arm. Deze stimuleert haar op een scheiding aan te sturen.

Willem maakt een rondedans van vreugde als vader uiteindelijk definitief het huis verlaat. Veel sturing heeft hij nooit van zijn vader gehad, soms wel van zijn moeder. Zij behoedt hem ervoor dat hij zich stort in de sekte van de Children of God. Zijn vader heeft hem niet geleid, wel getekend.

Willem is geen makkelijke jongen en in zijn eigenzinnigheid is hij het evenbeeld van zijn vader. Anderen wijzen hem daar tot zijn grote ergernis op. „Ik wilde niet op mijn vader lijken, voor geen goud, maar het leek wel of ik niet anders kon.” Vader is verdwenen uit hun huis, maar Willem kan hem niet uit zijn gedachten bannen. Hij heeft zo veel van zijn vader meegekregen dat hij een plaats in zijn leven moet geven.

Vergeving
Een broer neemt het initiatief om met elkaar vader te bezoeken – hij blijft immers hun vader. De bezoeken zijn gezellig; van grilligheid of van een onaangenaam karakter is niets te bespeuren. Spreken met zijn vader over het verleden lukt niet; vader negeert alle toespelingen. Willem accepteert dat het verleden toch niet meer te veranderen is en zet zich ervoor in om de relatie open te houden.

Later in het boek maakt vader de balans van zijn leven op als hij niet lang meer te leven heeft en hij zich door alle mensen verworpen voelt. Als vader spreekt over zijn vergeefse leven, troost Willem hem door te zeggen dat alles vergeven is. Jezus zelf deed het Willem voor. „Bij Hem kon je je boosheid kwijt en leren opnieuw te beginnen. Met vergeving til je de last van haat, wroeging en pijn van elkaars schouders, zodat je elkaar ondanks alles recht in de ogen kunt kijken.”

Vanaf zijn vroege kinderjaren maakt God deel uit van Willems leven. In de evangelische gemeente waar hij toe behoort, raakt hij vertrouwd met de zendingsgedachte. Hij wil zijn leven in dienst van God besteden, waar Deze hem ook toe roept. Zijn geloof kent strijd en dieptes, maar hij weet dat hij bij God terechtkan. Een tijd lang is God de Enige Die weet van zijn worstelingen over zijn levensweg. Er is niemand anders om zijn moeiten aan te vertellen. Degene die hij uit zijn bed mocht bellen, blijkt niet op te nemen als dat een keer nodig is. Hij bedenkt dat hij vanaf dan zijn eigen leven moet gaan leiden. „Ik zou mijn eigen strijd voeren, zonder de hulp van anderen in te schakelen.”

Tekendrang
Willem tekende als kind al veel. Toch duurt het tot de vijfde klas voordat de onderwijzer ruimte geeft aan zijn tekendrang. Willem gaat zelf verhalen verzinnen waarbij hij illustraties tekent. Hij abonneert zich op het stripblad Pep, dat hij napluist op tekentechnieken. Ook het christelijke kinderblad De Goede Herder rolt op de mat. Omdat de tekeningen in dit blad niet van hoog niveau zijn, stuurt hij een strip in. De reactie? In christelijke kring zal zijn karikaturale tekenstijl vast niet gewaardeerd worden. Hij ervaart aan den lijve dat juist christenen zijn tekentalent miskennen. Blij verrast is hij als een bekende tekenaar van het blad Pep zegt dat hij talent heeft en hem de weg wijst hoe zich te ontwikkelen.

Willem zoekt zijn talenten in Gods dienst in te zetten. Als hij gevraagd wordt fulltime te komen werken bij het evangelisatieblad ”Jong en Vrij”, besluit hij zijn schoolloopbaan op te geven. Tekenen vereist veel tijd, concentratie en geduld. Omdat hij die onvoldoende krijgt, komt er van tekenen echter steeds minder. Hij laat het zelfs een tijdlang schieten omdat God dit lijkt te vragen.

Tegenover anderen voelt Willem zich vaak buitengesloten. Hij blokkeert, omdat hij niet geleerd heeft dingen van zichzelf te laten zien. Als hij voor het eerst vriendschap sluit, durft hij te spreken over zijn eigen leven: over zijn verlangen mooie dingen te maken, over zijn teleurstelling in mensen, over zijn ouders en hun echtscheiding. Door deze contacten durft Willem in de groep meer zichzelf te zijn en ontstaat het vermogen van andere mensen te genieten en van hen te houden.

Stripboek
Willem pakt zijn tekenwerk weer op. Nu hij zelf persoonlijk meer ontspannen is en kan liefhebben, krijgt zijn werk een rijpere dimensie. Hij onderneemt een poging een stripverhaal over het leven van Jezus te maken. Dat mislukt omdat hij er niet voldoende diepgang en zeggingskracht in kan leggen. Hij kan Jezus niet tekenen zoals hij Hem kent uit het Evangelie.

Jaren later wordt Willem opnieuw aangeraakt door de zendingsopdracht om alle volken het evangelie te bieden. De beeldtaal is de wereldtaal! Na een jaar fulltime werken komt het stripboek over het leven van Jezus er toch. Het stripboek ”Jezus Messias” verscheen in 1993 en is intussen in meer dan twintig talen uitgebracht.

”Getekend” is een boek over de leefwereld en ontwikkeling van een jongen met een slechte vaderrelatie en een bijzonder talent. Vooral het authentieke karakter van dit boek heeft me aangesproken. Willem zoekt naar de leiding van God in zijn keuzes en leert uiteindelijk zijn erfenis een plaats te geven.