Boekrecensie

Titel: The Smithsonian Guides to North America, 12 delen
Uitgeverij: Steward, Tabori & Chang
Weesp, 1998
Pagina's: 470
Prijs: ƒ 53,00 per deel

Recensie door mr. drs. D. Vergunst - 27 oktober 1999

Amerika, mede-erfgenaam
van Europese cultuur

Europeanen plegen zich met een zekere geringschatting uit te laten over het verleden van de Verenigde Staten of liever het gebrek aan verleden. Voor bewoners van een continent dat schatrijk is aan historische bouwwerken, waarvan de oudste al eeuwen geleden aan hun derde millennium zijn begonnen, is dat ook wel begrijpelijk, zij het niet geheel terecht.

Hoewel de Verenigde Staten hun derde centennial nog moeten vieren, leven de Amerikanen zeker niet in een historisch vacuüm. Niet alleen is Amerika mede-erfgenaam van de Europese cultuur, het beschikt ook over een aanzienlijk deel van het daarbij behorende erfgoed. Veel van de beroemdste handschriften zijn niet in Europese maar in Amerikaanse bibliotheken te vinden, net zo goed als tal van de oudste proeven van de boekdrukkunst. Werken van Rembrandt, Titiaan en El Greco, om slechts enkele van de grootsten te noemen, behoren tot de pronkstukken van Amerikaanse musea.

Dit neemt echter niet weg dat in het straatbeeld het verleden niet of slechts spaarzamelijk aanwezig is. Een miljoenenstad als Chicago kan bogen op slechts een enkel gebouw uit de tweede helft van de vorige eeuw, terwijl overblijfselen van voor die tijd geheel en al ontbreken. Hetzelfde geldt in wezen voor al die staten die niet reeds bestonden bij het uitroepen van de onafhankelijkheid in 1776. De oudste monumenten liggen nagenoeg allemaal aan de oostkust, waartoe ook de sporen behoren die Nederlanders daar in de 17e eeuw hebben achtergelaten. De eerste lagere school van de Verenigde Staten dateert van 1696, is te vinden in hartje New York op Staten Island (door Hudson in 1609 vernoemd naar de Staten-Generaal) en draagt de Oudhollandse naam ”Voorlezer's House”.

Kleine kerkgeschiedenis
Deze en andere sporen van het verleden zijn voortreffelijk en tot in de details in kaart gebracht in de twaalfdelige serie ”The Smithsonian Guides to Historic America”, die het hele grondgebied van de Verenigde Staten bestrijkt. Geïllustreerd met foto's van topkwaliteit voeren de gidsen de lezer langs alles wat maar enigszins de historische belangstelling kan opwekken. Het adres van de pastorie van ds. H. P. Scholte, die in 1847 Pella stichtte in de staat Iowa, is erin te vinden, zo goed als dat van de kerk waarin ds. A. C. van Raalte in 1860 preekte in Holland Michigan. De vermelding van dit soort gegevens uit de ook voor Nederlanders kleine kerkgeschiedenis is meer dan een garantie dat niets van enig historisch belang over het hoofd is gezien.

In de bagage van geen enkele toerist mogen de gidsen daarom ontbreken, nog afgezien van het feit dat de uitvoering op een zodanig niveau ligt dat het enkele bezit ervan al een bron van genoegen is. De prijs per deel bedraagt 48,90 of 53 gulden en dat is voor hetgeen wordt aangeboden bepaald aan de lage kant. Een absolute aanrader dus, deze 'reisleiders' naar de ”roots” van het moderne Amerika.