Boekrecensie

Titel: ANWB Taalgids Turks

Uitgeverij: ANWB
Den Haag, 2001
ISBN 90 18 01323 4
Pagina's: 224
Prijs: ƒ 9,95

Recensie door C. D. J. Westveer - 16 mei 2001

Met een mond vol Turks staan

Wie naar Turkije reist, dient zich goed voor te bereiden. Een van de zaken die dan aan de orde komen is de taal. De ANWB-taalgids Turks zorgt dat je in vrijwel alle voorkomende situaties met een mond vol Turks komt te staan.

Was tot voor enkele jaren de Turkse rivièra nog vrij onbekend, nu vinden steeds meer vakantiegangers de weg naar dit schitterende land. Het merendeel van hen kiest de weg door de lucht. Konden veel mensen zich aanvankelijk niets positiefs voorstellen bij een vakantie in Turkije, de ervaring van anderen werkte aanstekelijk.

Ezeltjes
Recent vertelde iemand dat hij voor het eerst in het vliegtuig zat met bestemming Istanbul. Naast hem kwam een jonge Turkse studente te zitten. Toen zij een gesprek met hem aanknoopte, verwonderde hij zich over haar uitstekende uitspraak van de Nederlandse taal. Toen hij daar een opmerking over maakte, was háár reactie verwondering. Ze vertelde dat ze in Nederland journalistiek had gestudeerd en haar uiterste best had gedaan zich aan te passen aan die cultuur. Nu was ze op weg naar haar ouders.

Op haar beurt vroeg ze wat voor idee hij van Turkije en het leven daar had. Voor zijn fatsoen vertelde hij niet dat hij moest denken aan criminaliteit, stoffige wegen en ezeltjes. Toen hij dan ook aarzelde, bleek zij haarfijn zijn gedachten te raden en maakte ze zelf de rij compleet. Zij had dit meer te horen gekregen. Toen hij op de terugreis in het vliegtuig zat, had hij nog –met een glimlach– aan zijn weggenomen vooroordelen moeten denken.

Nederlands
Met name op het platteland zijn de Turkse cultuur en natuur ongerept. Het is goed je in de achtergrond van de mensen te verdiepen. Hoewel een Turk enorm gastvrij is, laat hij niet zo vlug het achterste van zijn tong zien. Door de gastvrijheid zou een West-Europeaan echter al vlug kunnen denken geaccepteerd te zijn. Hierdoor ontstaan soms misverstanden. Het is belangrijk een bescheiden, maar hartelijke houding aan te nemen. Stel nooit te concrete of persoonlijke vragen.

Door de veelzijdigheid van het land zijn er voor de toerist talloze activiteiten. Zo kunnen watersporters, cultuur- en natuurliefhebbers er hun hart ophalen. Bekend zijn ook de vele winkels en restaurants, waar men letterlijk wordt binnengehaald. In de grotere plaatsen kun je vrijwel overal terecht met Engels, Duits en zelfs Nederlands. Veel jonge Turkse ondernemers ervaren het als belangrijk een westerse taal te spreken. De Turkse taalgids leek dan ook over het algemeen niet heel dringend nodig.

Praktisch
Nadat we echter in een restaurant de gids wél gebruikt hadden, vroeg een ober –overigens in het Nederlands– of hij hem mocht inzien. Naar zijn mening sluit de gids –opgesteld in ”hoog Turks”– haarfijn aan bij de praktijk van alledag. De overzichtelijkheid, de toeristische woordenlijst achter in de gids en het pocketformaat maken het extra aantrekkelijk het boekje mee op reis te nemen.

Handig is ook dat naast Turkse woorden of zinnen de letterlijke manier van uitspreken is aangegeven. Met name bij een bezoek aan de wat minder toeristische plaatsen, een ziekenhuis of postkantoor, blijkt de gids dan ook een zeer praktisch hulpmiddel om prettig te kunnen communiceren. In welke situatie je als toerist ook verzeilt raakt, je staat altijd met een mondvol Turks.