Boekrecensie

Titel: Typisch Nederlands. Vademecum van de Nederlandse identiteit
Auteurs: Herman Vuijsje en Jos van der Lans

Uitgeverij: Contact
Amsterdam/Antwerpen, 1999
ISBN 90 254 9533 8
Pagina's: 173
Prijs: ƒ 29,90

Recensie door S. J. van Leeuwen - 8 november 2000

Echt Hollands

Molens, klompen en tulpen zijn typisch Nederlands. Jammer, maar deze „echt Nederlandse” dingen kwamen ooit uit respectievelijk Spanje, Frankrijk en Turkije.

Met de vraag wat dan wél Nederlands is, houdt ”Typisch Nederlands. Vademecum van de Nederlandse identiteit” zich bezig. Het antwoord is niet om trots op te zijn.

Eigenlijk hoort ook de fiets tussen de molens, klompen en tulpen thuis. Hoewel niet van Nederlandse oorsprong, wordt nergens anders op de wereld door zoveel mensen gefietst als in Nederland. Even kenmerkend voor ons land als de fiets is de hekel die Nederlanders aan Duitsers schijnen te hebben. Soms gaan deze dingen hand in hand. Helmut Kohl was zo verstandig om zich tijdens de Europese top van 1997 in Amsterdam niet op de fiets te wagen. Het was niet ondenkbeeldig geweest dat iemand het gewaagd zou hebben 'zijn' fiets terug te vragen.

Minder onschuldig is het „echt Nederlandse” drugsbeleid. Coffeeshop, nederwiet, paddotaxi en methadonbus zijn volgens de schrijvers uitzonderlijk in de wereld, net als het motto dat boven Nederland geschreven lijkt te zijn: vrijheid, blijheid en gedogen. Natuurlijk wordt „talking like a Dutch uncle”, het zedenpreken, hier dan ook niet gewaardeerd. Het belerende vingertje kan ook niet op sympathie rekenen. Nederland is geen domineesland meer, het calvinisme is niet langer typerend en de Bond tegen het vloeken is een overblijfsel uit vroegere tijd geworden.

Het vloeken en schelden zijn nog wel kenmerkend voor Nederland. ”Krijg de cetem” en andere verwensingen maken deel uit van het Algemeen Gebruikt Nederlands. Vloeken en spotten vormen ook voor de schrijvers van ”Typisch Nederlands” niet zo'n groot probleem.

De suggestie van de schrijvers dat „de meeste orthodox-gereformeerde ouders waarschijnlijk dolblij” zouden zijn met een „duidelijke vaccinatieplicht, waarop zij zich, ingevolge Romeinen 13, tegenover hun geloofsgenoten zouden kunnen beroepen” is een van de vele andere wanklanken in het boekje. ”Typisch Nederlands” is misschien wel typisch Nederlands.