Boekrecensie

Titel: Het heelal onthuld
Redactie: Pam Spence

Uitgeverij: Schuyt & Co. BV
Haarlem, 1999
ISBN 90 6097 526 X
Pagina's: 192
Prijs: ƒ 69,90

Recensie door W. G. Hulsman - 9 februari 2000

Zon is bolletje tussen
300 miljard sterren

Een heldere, donkere nacht. Achter de sterren tekent zich een brede witte band af: een klein stukje van de Melkweg, het sterrenstelsel waar ook de zon een plekje in heeft gekregen. Voor ons aardbewoners is de zon groot, maar vanaf een plaats ver weg in het heelal is de zon niet meer dan een stipje tussen de naar schatting 300 tot 400 miljard andere sterren die de Melkweg vormen.

Met dat soort informatie zetten de auteurs van ”Het heelal onthuld” de lezer weer met beide voeten op de vloer. De eigenaar van het boek realiseert zich opeens dat hij maar een nietig schepseltje is, in een uithoek van het heelal. Ergens in die grote leegte wonen op een speldenknop –planeet aarde– bij een ander bolletje –de zon– 6 miljard mensen.

Op zijn beurt is de Melkweg slechts een van de dertig sterrenstelsels die met elkaar de Lokale Groep vormen, alsof die andere ”galaxy's” om de hoek liggen. Het sterrenstelsel binnen de groep dat het dichtstbij ligt, is de Andromedanevel M31 op een afstand van zo'n 2,2 miljoen lichtjaar. Licht dat nu vanaf M31 vertrekt, is pas over 2,2 miljoen jaar te zien. Nog een stap verder. De Lokale Groep van sterrenstelsels is slechts een van de ontelbare zogenaamde superclusters van stelsels.

De schrijvers van ”Het heelal onthuld” weten zo op een boeiende manier tal van vragen over het universum te beantwoorden. Eerst gaan zij uitvoerig in op ons zonnestelsel, de zon en de planeten, daarna reizen ze verder naar de sterren en andere sterrenstelsels. De tekst is rijk ondersteund met schitterende, scherpe kleurenfoto's –waarvan veel niet eerder gepubliceerd zijn– en verhelderende schema's. Regelmatig komt de lezer kadertjes tegen met feiten en cijfers of korte levensschetsjes van belangrijke sterrenkundigen.

Wringen
Voor een lezer die vasthoudt aan de schepping in zes dagen, gaat het wringen als hij op alle getallen in het boek let. In het boek rollen de miljoenen jaren over de pagina's. Probleem is echter dat er geen boeken over sterrenkunde bestaan waarin de schrijvers niet uitgaan van de theorie dat het heelal in een proces van miljarden jaren is ontstaan. Dat in gedachte houdend, kan een lezer met een kritische geest ”Het heelal onthuld” zeker als een waardevol boek in zijn kast hebben staan.

Het kan ook nog functioneel zijn, nu de nachten nog lang zijn. Achter in het boek staan namelijk vijf gedetailleerde sterrenkaarten, waarop ook nevels en sterrenstelsels staan ingetekend.