Feuilleton over Mitford kabbelt voort

Jan Karon krijgt er niet genoeg van: het derde boek over Mitford en zijn inwoners verscheen onlangs in het Nederlands. De hoofdpersoon –Father Tim– is inmiddels getrouwd met zijn buurvrouw Cynthia, maar de verwikkelingen in het Amerikaanse stadje worden er niet minder om.

Er is iets voor te zeggen dat een schrijver moet stoppen op het hoogtepunt van zijn macht, als zijn lezers hem smeken nog even door te gaan. Jan Karon heeft dat –zoals menige Amerikaanse auteur– niet gedaan. Ze is bezweken voor de verleiding om verder te vertellen tot de lezer er genoeg van krijgt.

Natuurlijk blijft het leuk om te lezen over de kleine en grote vreugden en noden van het leven. Father Tim verdwaalt samen met zijn vrouw in een grot, hij begeleidt krantenredacteur J. C. Hogan op weg naar het huwelijk, ontfermt zich over een meisje dat mishandeld wordt en neemt het ingrijpende besluit om over afzienbare tijd met pensioen te gaan.

Als feuilleton in de plaatselijke krant –de Mitford Muze– doet zoiets het waarschijnlijk geweldig. Het recept is onovertroffen. Jan Karon schrijft met humor, weet zwakke plekken van mensen feilloos te analyseren, maar is tegelijkertijd zo mild dat haar personages altijd sympathiek blijven, welke eigenaardigheden ze er ook op na mogen houden. Bovendien is er geen schrijver die zo mooi het Amerikaanse levenspatroon voor de Nederlandse lezer inzichtelijk maakt.

Wanneer je alleen maar leest op welke manier Father Tim door zijn kapster wordt toegesproken, weet je al genoeg: „O Father! Kijk dit nou! Oefent u voor de rol van Johannes de Doper in een kerkspel of zoiets? U weet wat er met hem is gebeurd, hè? Zijn haar zag er zo verschrikkelijk uit dat ze zijn hoofd hebben afgehakt. Hoe is het met uw vrouw, ik zag haar laatst nog, ze was bij de voedselinzameling, daar gaf ze tonnen aan spul weg. Ik had alleen maar zoete aardappelen en champignonroomsoep bij me, is dat goed, denkt u? (...) Oeps, daar prik ik u weer met mijn nagels. Dat zijn acrylnagels. Die van mij willen niet groeien omdat ik als kind nooit melk dronk”. Enzovoort. Het valt niet mee om die situatie zonder meer naar een Nederlandse kapsalon in een van de meer behoudende dorpen des lands te verplaatsen. Of zouden ook gereformeerde-gezindte-dominees gesprekken voeren over highlights en acrylnagels?

Vakantielectuur
In ”De groene heuvels” is geen sprake van een centraal thema, de gebeurtenissen kabbelen over elkaar heen zonder al te diepe sporen te trekken. Prima vakantielectuur dus. Toch hoop ik dat Jan Karon, met haar talent voor stijl en humor, ooit verder komt dan het feuilletonverhaal. Pas wanneer ze zich op bepaalde punten gaat beperken, kunnen haar verhalen aan kracht winnen.

Dat betekent wellicht ook: iets minder boeken per jaar produceren. Pas wanneer Jan Karon haar verhalen met nóg meer zorg en aandacht gaat schrijven, kan er iets moois ontstaan.