|
Recensie door Jeannette Donkersteeg - 11 april 2001
'Christelijke' thriller raakt niet altijd kern christendom
Telefoon en taxi
in de tijd van Paulus
Thrillers veroveren nu ook de christelijke boekenmarkt. Bij mij rest na het dichtdoen van veel van deze boeken een onbevredigd gevoel: Wat heb ik nu eigenlijk gelezen? Anderzijds kan een flink spannend boek je even helemaal meeslepen en zodoende ontspannend werken. Een overzicht van de hausse aan lectuur die vanuit Amerika ons land overspoelt.
De meeste auteurs van de hier genoemde uitgaven kunnen moeilijk ontkennen dat moord, doodslag en sensatie voor hen voorname lokmiddelen zijn om de lezer te trekken. Dat neemt niet weg dat zij zich onderscheiden van de niet-christelijke thrillerschrijver door –in veel gevallen– niet onnodig in gruwelijke details te treden. Het verschil tussen goed en kwaad bezien ze in het licht van het Woord. Abortus, drugsgebruik en mogelijke oorzaken van kanker vormen veelgebruikte thema's.
'Belijdenis'
Fascinerend zijn de vragen die A. Gansky in ”Bezeten schip” opwerpt: Hoe kan een verdwenen duikboot na vijftig jaar opduiken in een andere oceaan dan die waarin hij verging? Waar is de bemanning? Hoe kan de USS Triggerfish er zo gaaf uitzien en wat betekenen de vreemde geluiden? Marineofficier in ruste J. D. Stanton en zijn assistente luitenant Donna Wilcox staan voor raadsels. Donna voelt meteen dat er iets vreselijk mis is met de boot; Stanton begint de ernst van de situatie in de zien als de schroeven van de Triggerfish op onverklaarbare wijze in werking komen en een duiker die de boot verkent vermorzelen.
Deze thriller is door en door spannend. Gansky laat z'n hoofdpersonen voor de lezer leven: de dialogen zijn realistisch, de sfeerbeschrijvingen beklemmend, de ontwikkelingen onvoorspelbaar. Hoewel Gansky hoogst onrealistische gebeurtenissen beschrijft, weet hij die toch geloofwaardig neer te zetten. Dat vind ik zowel een sterke als een riskante kant van dit boek. Gansky wil zijn lezers bewust maken van het feit dat er meer tussen hemel en aarde is dan wij kunnen zien. Of de „machten en overheden in de lucht” echter zo te werk gaan als de auteur beschrijft, waag ik te betwijfelen.
Gansky gaat ervan uit dat de boze zich alleen in niet-gelovigen manifesteert, alsof juist christenen niet aangevallen kunnen worden. Hij beperkt zich tot de belijdenis „Sterker is hij die in me is, dan hij die in de wereld is.” (Kennelijk afgeleid van 1 Joh. 4: „Want Hij is meerder die in u is dan die in de wereld is.”) Met name voor niet-christelijk lezers behoeft dit een toelichting.
Abortus
Theodora Russell uit ”Het verzwegen gevaar” wordt opgebeld door een redacteur die een voorstel voor een roman wil bespreken. Als ze elkaar ontmoeten, blijkt dat de redacteur haar verwart met Theodore Russell, een beroemd schrijver. Voordat Theodora –Theo genoemd– het misverstand kan rechtzetten, zit ze met het concept van haar bijna-naamgenoot in handen en is de redacteur verdwenen. De inhoud van het concept schokt Theo. Volgens de gegevens van de romanschrijver bestaat er verband tussen abortus en borstkanker. De auteur gebruikt dit gegeven op grond van onderzoeksresultaten, zoals hij in zijn nawoord verklaart en toelicht.
In de loop van het boek ontmoet de hoofdpersoon verschillende vrouwen die een abortus hebben laten uitvoeren en later geconfronteerd werden met borstkanker. Dit raakt Theo. Ze besluit de waarheid boven water te krijgen. Het brengt haar in penibele omstandigheden, die het boek zo spannend maken dat de meeste lezers het het liefst in één adem zullen uitlezen.
Het christelijke element in dit boek is er, ik zou haast zeggen, één van het Amerikaanse soort. Een etentje in een restaurant na de zondagse kerkdienst is heel gewoon. De kern van het leven –dat God Zijn Zoon zond om Zijn volk zalig te maken van hun zonden– klinkt in dit boek niet door. Wel wordt mooi en overtuigend de waarde van elk leven, hoe pril ook, getekend. De strijd tussen voor- en tegenstanders van abortus blijkt er duidelijk één tussen het licht en de duisternis, het leven en de dood te zijn.
Advocaat
”Thriller” staat er onder de titel ”Jobstijding” van Chuck Chitwood. Met het huiveringwekkende van deze roman valt het wel mee. De moord op de vrouw en het dochtertje van hoofdpersoon Charlie is aangrijpend, maar niet shockerend. Het verhaal boeit, maar vraagt de lezer wel bij de les te blijven. Een groot deel van de ontwikkelingen speelt zich af in de rechtszaal – daar verschilt de gang van zaken van die in Nederland. De jury die opdraaft, bestaat uit tal van mensen. Al die personages maken de roman gecompliceerd. Tegelijk is dit het interessante van het boek, al is het goed je te realiseren dat ook hier de gebeurtenissen stevig geromantiseerd zijn. Dat laatste is er mede de oorzaak van dat het karakter van Charlie niet uit de verf komt. Dat hij vrij snel na het verlies van zijn gezin alweer loopt te „glimlachen” omdat het recht zijn loop lijkt te hebben, doet onecht aan.
Opnieuw komt abortus zijdelings aan de orde. „Melinda had geprobeerd Streebeck zover te krijgen dat hij een aanklacht van drievoudige moord zou inwilligen omdat Sandy zwanger was geweest, maar hij had haar ervan kunnen overtuigen dat het maar beter was er geen politiek gevoelig onderwerp van te maken. Ze kon abortus bestrijden in haar eigen tijd, zei Streebeck haar.”
Ook in dit boek hebben de kerkdiensten een enigszins oppervlakkig en erg Amerikaans karakter. „Dominee Billy, zoals hij door zijn gemeente bij voorkeur werd genoemd, kondigde vrijmoedig aan: „Dit is het aangename jaar des Heeren!” De menigte applaudisseerde enthousiast: „Amen dominee, Hallelujah!””
Deed de hoofdpersoon uit ”Verzwegen gevaar” onderzoek naar de relatie abortus-borstkanker, in dit geval speurt Charlie naar het verband tussen longkanker en het blootgesteld worden aan silicium tijdens werkzaamheden als zandstralen.
Hete adem
De titel ”De hete adem van het kwaad”, van Linda Hall, klinkt wel erg sensationeel. In Canada, waar dit boek werd bekroond met de Christian Writing Award 1996, heet het gewoon ”August Gamble”. Hoofdpersoon Roger Sheppard, politieman en christen, probeert uit te vinden waarom de pasbekeerde ex-drugsgebruiker en -dealer Tom is vermoord.
Terecht wordt dit boek op het omslag een „eigentijdse, goed geschreven detectiveroman” genoemd. Het verhaal is niet zo huiveringwekkend als bijvoorbeeld ”Bezeten schip”, maar wel boeiend. Een verademing vind ik het feit dat van bijvoorbeeld drugsgebruik en ongehuwd samenwonen helder wordt gezegd dat het niet volgens Gods heilzame geboden is. De vertaling laat soms te wensen over. Geen goede binnenkomer is de zin op bladzijde 7: „Nu al bezorgde de gedachte om voor het front van al die mensen op te staan...” en op diezelfde pagina: „lachtte.”
Dolk
Kel Richard wijst in ”Ben Bartolomeüs en de zaak van de Damascener dolk” op de oorzaak van het lijden, de noodzaak van de verzoening en het werk van Christus. Dat maakt zijn verhaal over een detective die probeert de onschuld van zijn cliënt te bewijzen door de ware moordenaar te achterhalen, tot een christelijk boek. Verder heeft de pocket het karakter van zoveel detectives. Er zijn talloze personages die de moord op hun geweten kunnen hebben, maar geen van allen blijkt uiteindelijk de dader te zijn.
Dat bijbelse figuren als Stefanus of Paulus een rol in een roman spelen, komt vaker voor. Dat de personages het ene moment op een kameel rijden en het volgende in de lift van een kantoorgebouw stappen of per telefoon pizza's bestellen, niet. Terecht zegt de achterflap dat Richards de lezer laat kennismaken met zijn bizárre wereld „waarin toga's, zwaarden, centuriones en strijdwagens samengaan met revolvers, telefoons en snelle auto's.” Dat maakt dit verhaal tamelijk absurd – daar moet je van houden.
|
