Orgelbouw

De Stichting Groningen Orgelland belegde juni vorig jaar een symposium rond het thema ”historiserende orgelbouw”. De lezingen zijn gebundeld in ”Het orgel een historisch instrument. Vier lezingen over historiserende orgelbouw”. Historiseren is volgens de samensteller Hans Fidom proberen het orgelmaken van vroeger zo goed mogelijk te leren kennen. Orgelbouwers komen op basis daarvan tot prestaties die wel van alles met stijlen van weleer te maken hebben, maar daar nooit mee zullen samenvallen. Een historiserende stijl biedt ruimte aan nieuwe ideeën en mogelijkheden.

Hans Davidsson neemt de lezer in zijn bijdrage ”De orgelbouw in Noord-Europa sinds 1969, historische interesse en vernieuwing” onder andere mee door Zweden en Nederland. Hij is niet somber over de toekomst van het orgel. „De herleving van het historische orgel kostte een eeuw. Het zou ons wel eens nóg een eeuw kunnen kosten om het als essentieel deel van het culturele leven van een breder internationaal publiek te vestigen.”

Peter van Dijk beschrijft de koersverandering in de Nederlandse orgelbouw van neobarok tot historiserend. Hij laat in deze geschiedschrijving voornamelijk de hoofdrolspelers op het strijdtoneel aan het woord. Van Dijk weet met een goed leesbaar verhaal een duidelijk beeld van deze periode te schetsen.

In de korte bijdrage van Bernhardt Edskes staat Christian Vater centraal. Hij bepleit eerherstel voor deze achttiende-eeuwse orgelbouwer. Na bestudering van archieven komt Edskes tot de conclusie dat de hardnekkige overlevering, waarin wordt gesteld dat de kwaliteit van het Vater-orgel in de Oude Kerk van Amsterdam niet geweldig is geweest, niet klopt.

Orgelmaker Henk van Eeken blikt terug op de restauratie en reconstructie van het Radeker/Garrels-orgel in de Magnuskerk in Anloo. Hij vindt het fascinerend om te zien hoe het inzicht in de samenhang van het historische orgel is gegroeid. Het concept van een zo nauwkeurig mogelijke procesherhaling vormt nu, volgens Van Eeken, een nieuwe stap op de weg naar een klank die zo goed is als oud.