Boekrecensie

Titel: Islam is een sinaasappel
Auteur: Maurits Berger

Uitgeverij: Contact
Amsterdam, 1999
ISBN 90 254 9702 0
Pagina's: 206
Prijs: ƒ 34,90

Recensie door H. J. Takken - 23 juni 1999

Berger beschrijft praktijk van de islam

Rondreis door Syrië

„Ik kwam nogal naïef binnenwandelen. Eens kijken wat hier gebeurt. Door de vrijdagpreken, lessen en colleges bij te wonen hoopte ik de Sjari'a meer te kunnen doorvoelen, in plaats van het maar uit de boekjes op te lepelen. Met die houding was ik het Huis van de Islam ingestapt…” Met deze woorden typeert Maurits Berger zijn verblijf in Syrië.

Na rechten en Arabisch gestudeerd te hebben, wilde hij een jaar naar dit land om de islam aan den lijve te ervaren en vooral studie te maken van het islamitische recht. De titel van Bergers boek ”Islam is een sinaasappel” is gebaseerd op een gezegde uit het soefisme, de mystieke stroming in de islam. „De islam is als een sinaasappel: de Sjari'a (wet) is de schil en het soefisme het vruchtvlees” (blz. 65). Het boek biedt echter veel meer dan alleen informatie over de islam. Het alledaagse leven van de Syriërs komt in beeld.

Tamelijk onbevangen begint Berger zijn avontuur. Hij maakt fouten en werkt zich af en toe danig in de nesten. Maar zijn respect voor mensen en hun geloof, en ongetwijfeld ook zijn kennis van het Arabisch, helpen hem uit de problemen. Dit maakt het voor de lezer zo interessant hem te volgen.

Met knappe pen en een grote opmerkingsgave beschrijft hij de dingen die hem overkomen: het zitten aan de voeten van verschillende islamitische sjeiks, zijn contact met moslims en christenen in velerlei soorten, zijn bezoek aan graven van heiligen en een ontmoeting tussen moslims en christenen in een klooster. Berger schrijft met veel humor en met oog voor details van de islam en de oosterse cultuur. De lezer maakt kennis met omgangsvormen, kledingvoorschriften, manieren van reizen, het religieuze en politieke denken en visies van christenen en moslims op elkaar.

Botsingen
Interessant is dat Berger zo botst op automatismen in het religieuze denken en er moeite mee heeft daar goed op te reageren. Omdat hij islamitisch recht studeert en moskeeën bezoekt (en zelfs in een moskee „buigt met de buigenden”), wordt hem herhaaldelijk gevraagd of hij moslim is. Zijn antwoord is negatief. Hij is dan voor de vraagstellers „dus christen.” Maar van de inhoud van het christelijke geloof weet Berger bitter weinig. In alle eerlijkheid geeft hij dat toe.

Tot echte geloofsgesprekken komt het door het rechtlijnige denken van zijn gesprekspartners zelden. Wel komt hij terecht in felle discussies en 'bekeringssessies'. Berger is geschokt door het antidenken over elkaar bij moslims en christenen.

Wie de praktijk van de islam in een islamitisch land wil ontdekken, leze het boek. De informatie is accuraat en correct. En ze zit in een prachtige 'verpakking'.