Kohlbrugge in zijn brieven

De Kohlbrugge-reeks is uitgebreid met een nieuw deel: de briefwisseling tussen dr. H. F. Kohlbrugge en diens vriend en volgeling Steven de Clercq (1805-1866). Bij alle vragen die leven bij De Clercq, geeft de Elberfeldse predikant zijn vriend niets in eigen hand, maar laat alles in God vinden.

Het is een bekend gezegde dat men iemand het best uit zijn brieven leert kennen. Zo ook in dit geval. Wie naast het lezen van de preken van Kohlbrugge diens brieven doorneemt, komt onder de indruk van zijn onwrikbare theologische opvatting, juist in de praktijk van elke dag. Tal van citaten zou men kunnen geven om te laten zien hoe Kohlbrugge steeds op het scherp van de snede bezig is. Bij hen die als vroom, bekeerd of gelovig bekend willen staan, zal Kohlbrugge weerstand oproepen. Die weerstand ontstaat omdat alle eigen gronden worden afgenomen, om als zondaar alleen Hem over te houden. Dat gaat tegen vlees en bloed in. Totale overgave aan God, door het geloof en zonder de werken, staat voorop. Kohlbrugge wordt niet moe steeds op Christus als enig fundament te wijzen. Waar het ”sola gratia” echt in het hart leeft, verstaat men Kohlbrugge.

Complete uitgave
Drs. ir. W. C. Meeuse heeft vele brieven doorgeworsteld en ons daaruit een keur van bijzondere citaten gegeven. Sterk komt de lust naar boven alle brieven helemaal te lezen. De uitgaven in de Kohlbrugge-reeks zijn beperkt van omvang, daarom was het voor Meeuse ondoenlijk de complete brieven weer te geven. Meeuse schrijft in de ”Inleiding” dat de brieven op papier van slechte kwaliteit zijn geschreven. Ze zullen de tand des tijds niet zo lang meer doorstaan. Daarom pleit hij voor conservering, om zo de brieven voor het nageslacht te bewaren. Wij sluiten ons daarbij aan en hopen dat alle onuitgegeven brieven en manuscripten in boekvorm zullen verschijnen of digitaal zullen worden opgeslagen. Want hoewel er veel van Kohlbrugge verkrijgbaar is, voegt elke nieuwe uitgave weer wat toe.

De uitgave is voorzien van een korte inleiding over vier leden van de familie De Clercq. Daarna volgt de correspondentie met Steven de Clercq. Het geheel wordt gecompleteerd door voetnoten die veel wetenswaardigheden bevatten. Als bijlagen zijn opgenomen de stamboom van familie De Clercq, een lijst van tekstverklaringen in de brieven en enkele brievenoverzichten. Het is te hopen dat het nog ooit eens tot een complete uitgave komt.