In China is een
opwekking gaande

God doet momenteel iets bijzonders in China. Het is het land dat Hij heeft uitgekozen om aan de wereld de kracht van Zijn genade te tonen. We zien hier de grootste opwekking uit de kerkgeschiedenis. Dat is de rode lijn van het boek dat ik las ter voorbereiding op een reis naar het immense land: ”China's Christian Millions. The Costly Revival”, geschreven door Tony Lambert.

De schrijver is terzake kundig. Voorheen was hij Brits diplomaat in Peking, thans is hij directeur van de onderzoeksafdeling van OMF, ooit opgericht door Hudson Taylor. Hij beheerst het Chinees uitstekend, zodat hij in staat is om originele documenten te lezen. Hij reisde tientallen jaren rond in China, waarbij hij kennismaakte met zowel de christelijke gemeenten ondergronds als de gemeenten bovengronds. Op een evenwichtige, wetenschappelijk gedocumenteerde en bezielende wijze weet hij onze ogen te openen voor Gods werk onder het grootste volk ter aarde.

Heilige ironie
In kort bestek wil ik de hoofdlijnen van dit boek doorgeven.

Lambert legt in de eerste plaats de vinger bij Gods soevereiniteit. Hoewel Mao het tegendeel bedoelde, heeft het communistische systeem de weg bereid voor het Evangelie. De aanvallen op het traditionele bijgeloof, de uniforme wetgeving en de eenheid van de taal hebben gunstige randvoorwaarden voor de verspreiding van Gods Woord geschapen. Wonderlijk genoeg is tijdens de Culturele Revolutie het christelijk geloof niet uitgeroeid en onderdrukt, maar vermenigvuldigd. In de druk heeft Gods Geest Zijn kracht getoond. Er is echter nog een aspect dat minstens zo wonderlijk is. Het communistische systeem heeft de diepe overtuiging gegeven van de ineenstorting van het marxistisch idealisme, het bankroet van ideologie, de corruptie van het politieke proces en de bedorvenheid van het menselijk hart. Denkt het Westen in het algemeen humanistisch (de mens is goed), in China is het tegendeel het geval. Er is een geestelijke honger naar waarheid, liefde en zuiverheid. Zo is er ontvankelijkheid voor het Woord van God. Ook de uitstraling van het oprechte christenleven betekent veel.

Zo kan het gebeuren dat in een gebied dat twintig jaar geleden nog volstrekt atheïstisch was, nu bijna 20 procent van de bevolking aangeeft christen te zijn. Opmerkelijk is het werk van Gods Geest onder intellectuelen. Zelfs communistische partijleiders komen tot geloof en bekering. Wat een heilige ironie. Bedoelde men in de Culturele Revolutie onder meer om het christelijk geloof te verdrijven, God gebruikt haar als een ploeg om de akker van de Chinese ziel voor te bereiden op de rijke ontvangst van het evangeliezaad.

Radicale gehoorzaamheid
In de tweede plaats attendeert Lambert op het werk van de Heilige Geest. Het christelijk geloof in China kenmerkt zich niet door oppervlakkigheid en emotionaliteit, maar door berouw over de zonden tegenover de heilige God en persoonlijke kennis van de Heere Jezus. Terwijl onze cultuur en ons christendom zich kenmerken door ikgerichtheid, valt in China de radicale gehoorzaamheid aan het Woord van God op. Terwijl westerlingen nogal eens organisatorisch zijn ingesteld, kenmerkt de Chinese christen zich door een intens gebedsleven en de bereidheid om te lijden voor de zaak van Christus. Dit wil niet zeggen dat er geen liberale invloeden zijn, maar deze zijn zeker niet karakteristiek voor het bijbelgetrouwe geheel. De grootste dreiging ligt elders, namelijk in de sekten die om zich heen grijpen. Vooral omdat er weinig theologisch kader is, kan een sterke persoonlijkheid met verkeerde opvattingen vaak veel kwaad stichten. In de provincie Henan is er slechts één predikant per 50.000 christenen. In de provincie Anhui is deze verhouding nog eens gehalveerd. Dit illustreert de geweldige behoefte aan voorgangers.

Versimpeling
In de derde plaats laat de auteur iets zien van het kerkelijke leven. In sommige streken accepteert de overheid de kerk en kunnen er zonder veel bureaucratische rompslomp zelfs kerken worden gebouwd. In andere streken worden de lokale overheden echter nog steeds beheerst door verzet tegen alle religie, zodat er zeker van kerkbouw geen sprake kan zijn en men zelfs kerkelijke leiders vervolgt. Alleen om het feit dat men zich niet laat registreren worden tot op de dag van vandaag christenen gemarteld!

Onder andere door deze houding van de overheid is het niet eenvoudig iets te zeggen over de Drie-Zelf-Kerk in China. Iemand zei: „Alles wat je zegt over China is waar.” Er zijn voorgangers in deze door de staat erkende kerk die pionnen zijn van de communistische overheid en er niet voor terugdeinzen om christenen te verraden. Het is niet voor niets dat er ondergrondse huisgemeenten zijn ontstaan.

Het is echter een versimpeling van de werkelijkheid om dit als een algemeenheid te stellen. Ondanks alle inspanningen van de overheid in het verleden om de liberale theologie in de kerk in te voeren, is er veelal sprake van bijbelgetrouwe verkondiging. Toen de preken politiek getint waren, waren de kerken leeg, maar nu men urenlang het Woord laat spreken, stromen de kerken vol. Er zijn streken waar men in de erkende kerk vrijheid heeft om het Woord van God te verkondigen en waar ook kinderen onder de achttien jaar aan de diensten mogen deelnemen.

Het is eveneens een versimpeling van de werkelijkheid om niet-geregistreerde huisgemeenten te betitelen als extreme groeperingen die de overheid provoceren. Iedere christen weet dat het zijn plicht is om een goed burger te zijn, maar in huisgemeenten is men per definitie niet bereid om staatscontrole in Christus' kerk te accepteren. Alleen Christus is het Hoofd van Zijn gemeente. Daarom kan men de staat niet vragen om toestemming om het Woord te verkondigen. Huisgemeenten zijn er dus niet alleen vanwege de omstandigheden, maar ook vanwege het beginsel als zodanig. Dit betekent dat ook in plaatsen waar in de door de staat erkende kerk vrijheid van prediking is, ondergrondse gemeenten blijven. Sommige voorgangers arbeiden zelfs in beide gemeenten. Bovendien komen ook in niet-geregistreerde gemeenten stromingen, dwalingen en sekten voor. Huisgemeenten zijn soms kleine groepen van minder dan twintig personen, maar in de dorpen kunnen er ook honderden samenkomen.

Praktisch gericht
Dan is er nog iets dat het voor mensen uit het Westen moeilijk maakt het kerkelijke leven in China te begrijpen. Men kent daar niet de kerkmuren en de sterke scheiding van denominaties of theologische opvattingen. Kerken zijn vooral plaatselijk en onafhankelijk. Het christelijk geloof is er erg praktisch gericht.

Ten slotte blijkt dat de overheid in toenemende mate erkent dat er een niet-geregistreerde kerk is. In een officieel document noemt men de Drie-Zelf-Kerk zelfs een ”legitieme loot” van de kerk in China. Dat impliceert zelfs een officiële erkenning van de niet-erkende kerk.

Naast de algemene tekening van het christendom in China, schildert de schrijver –in de vierde plaats– ook concrete streken en provincies. Aparte aandacht geeft hij aan de vele minderheden in China. China kent in totaal 56 verschillende volkeren met een eigen taal en eigen tradities. Deze minderheden zijn vaak de armen, die veelal in de bergen wonen. Op een fijnzinnige wijze krijgen we zo een overzicht van en een inzicht in het werk van God onder de Lisu-, Miao-, Yi- en Jingpobevolking. Vooral onder deze mensen komen krachtige opwekkingen voor.

Gebedsgenezingen
Ten vijfde laat Tony Lambert ons zien dat we iets kunnen leren van de wonderen die in China gebeuren. Terwijl men afstand neemt van opgezweepte kunstmatige genezingsbijeenkomsten, geschieden er werkelijk de meest indrukwekkende genezingen op het gebed. Er is onder de christenen in China een gevoeligheid voor het onderscheid tussen psychische ziekten en de werking van de duivel. Nu het occulte in het Westen toeneemt, zouden wij op dit terrein veel kunnen leren van onze broeders in China.

Kortom, de Heere heeft decennialang het geestelijk leven verdiept. In de weg van lijden werd het geloof gelouterd. De waarheden van het Evangelie waren meer waard dan het eigen leven. Het is niet tevergeefs geweest. Nu is het de tijd van de oogst. Zijn werken zijn zeer groot!