De drie stukken bij
gemeenteopbouw

Bij velen in de kerk staat gemeenteopbouw hoog genoteerd. Het hoort helemaal bij het kerk zijn vandaag, zo schijnt het. Van meer dan één kant wordt er aandacht voor gevraagd én aan besteed. Althans in de verwoording ervan, in de bezinning erop niet minder.

De vraag kan gesteld worden wat er in de praktijk van het leven van de gemeente van terechtkomt. De een begint er enthousiast aan, maar stuit op ongedachte onmogelijkheden. De ander wil er niet aan denken, bang weer iets nieuws in te voeren in de kerk dat de gemeente nog meer in verwarring brengt.

Drs. M. van Campen, docent catechetiek aan de Christelijke Hogeschool te Ede, kan uit eigen ervaring in grote gemeenten in het westen van het land (Vlaardingen, Woerden en Waddinxveen) spreken. Drie factoren hebben hem ertoe gebracht bewuster met vragen van gemeenteopbouw om te gaan: de nood der tijden, tekst en context en de reformatorische traditie. Hij is van mening dat je niet alles wat ergens in de wereld gebeurt zomaar kunt overplaatsen naar ons land en tempert zo wel het enthousiasme waarmee sommigen vanuit Amerika terugkeren, om meteen toe te passen wat hun daar intens aansprak. We moeten niet te snel zomaar alles importeren, maar bezien of het bijbels is, of het gereformeerd is.

Willow Creek
Zo laat hij het ”Zeven-stappen-plan” van Willow Creek met de aanpak van Bill Hybels zien, vervolgens de (aangepaste) gaventest van Christian A. Schwarz uit Duitsland met zijn ”acht duigen” rond de ton van gemeenteopbouw. Het hoofdstuk ”De gemeente als herberg” is meer betrokken op de Nederlandse situatie. Daarvan wordt de methode van de VU-docent J. Hendriks belicht.

Ten slotte schenkt hij aandacht aan de gereformeerde benadering van prof. M. te Velde uit Kampen. Even komen ook nog in het vizier A. Peters, die binnenkort een uitgave zal verzorgen in de reeks ”Bouwen aan de gemeente”, waarvan het boek van drs. Van Campen het tweede deel is. ”Dienstvaardig” van de christelijke gereformeerde H. H. van Well en vooral ”Vijf broden en twee vissen” van dr. A. Noordegraaf ontvangen ook de aandacht.

Naar het oordeel van ds. Van Campen zijn nodig de vijf B's: bezinning, beleid, beschrijving, bemensing en begeleiding. Als hij dat uitgelegd heeft, volgen hoofdstukken waarin vanuit het gereformeerde belijden lijnen worden aangegeven voor zowel de eredienst als de onderlinge omgang met elkaar, waarbij het leerelement extra wordt beklemtoond. Zo laat de schrijver zien dat het gereformeerde uitgangspunt veel betekent voor de opbouw van de gemeente. Terecht beroept hij zich op de reformatoren, met name op Bucer, over wie hij eerder publiceerde.

Kracht van Reformatie
Wie echt wil nadenken en toegerust wil worden over wat onder gemeenteopbouw dient te worden verstaan, kan in dit boek, dat bevattelijk is geschreven, heel goed terecht. De titel zegt terecht: ”rondom het Woord”. Dat is de kracht van de Reformatie en daarom ook van dit boek, dat van de uitgever een fraaie omslag meekreeg. Dit boek leent zich ook voor bespreking op kringen. Daartoe is per hoofdstuk een aantal vragen/opdrachten toegevoegd, om de bezinning des te meer te dienen.

Voor de opbouw van de gemeente is het vooral nodig de drieënige God te kennen. Werkelijk opbouwend is het wanneer de gemeente in haar geheel gaat verstaan wat we noemen de drie stukken. Het gaat dan niet alleen om meer geloof en meer dankbaarheid, maar ook om een toename van de kennis van onze ellende en daarom de groei in de verootmoediging. Dit aspect missen we te veel in veel boeken en gedachten over gemeenteopbouw, waardoor bepaalde facetten van wat de gemeente bouwt op z'n minst onderbelicht blijven. Daarom is het van belang dat héél het Woord aan het woord komt.