In de strijd tegen de duivel

„Ik zou graag willen dat men de mensen er weer toe zou brengen goed te leren bidden, en niet zo ruw en koud te leven; want daardoor worden zij dagelijks minder geschikt om te bidden. De duivel wil dat wel graag en helpt daarbij met alle kracht, want hij voelt heel goed hoeveel schade het hem doet als er goed en ijverig gebeden wordt.”

Bovenstaande woorden vormen een citaat van Luther, een van de vele waarin hij aanspoort tot gebed en voorbede. Het komt voor in het prachtige boek ”Bidden om te leven”, waarin de Apeldoornse emeritus hoogleraar dr. W. van 't Spijker drie thema's behandelt die alle betrekking hebben op het leven van het geloof: gebed, meditatie en aanvechting. Hij doet dat vanuit de reformatorische vroomheid en laat daarom dikwijls Luther en Calvijn aan het woord. Het boek is ontstaan uit een serie artikelen die prof. Van 't Spijker eerder schreef in De Wekker.

Het eerste deel van het boek is gewijd aan het gebed. Meestal is dat niet een locus in een dogmatisch handboek, maar des te meer wordt erover geschreven in de catechetische literatuur. Bidden is alleen mogelijk doordat God Zich aan ons heeft geopenbaard in Zijn Woord. Ons gebed is een antwoord op het spreken van God. Op Zijn beloften mag een zondaar biddend pleiten.

Zelf kennen we onze diepste nood niet, daarom heeft Christus ons een voorbeeld gegeven in het Onze Vader. Het gebed is een machtig middel in de strijd tegen de duivel, maar ook een oefening in de ware vroomheid.

Meditatie
De meditatie is het tweede onderwerp dat in dit boek aan de orde wordt gesteld. Mediteren is niet de stilte zoeken, tot zichzelf inkeren en via allerlei technieken proberen contact te krijgen met de godheid. Dan is men alleen met zichzelf bezig. Mediteren is het Woord overdenken, liefst hardop teksten opzeggen, om op die manier meer en meer de Schriften te verstaan. Omgaan met het Woord, vooral omdat ons in dat Woord de lijdende Christus voor ogen wordt geschilderd.

Naast deze gedachten van Luther geeft Van 't Spijker ook ruime aandacht aan Calvijn. Ook voor hem is meditatie niet een zich afzonderen van de wereld –dat is kloostervroomheid– maar luisteren naar wat God zegt, en vooral het toekomende leven overdenken.

Ten slotte wordt gehandeld over de aanvechting, zowel voor Luther als voor Calvijn een wezenlijk onderdeel van het geloofsleven. Ondanks accentverschillen tussen de reformatoren is voor beiden de aanvechting nodig voor het vertrouwen op Gods beloften en om te komen tot geloofszekerheid. Boeiend is in dit verband Calvijns visie op de worsteling van Jakob en op de beproeving van Abrahams geloof.

Paus
Met grote instemming heb ik dit boek gelezen en graag zou ik er veel uit citeren. Het lijkt me echter beter dat u het zelf leest en verwerkt. Het bevat een schat aan onderwijs en leiding voor het geestelijk leven, vanuit de heldere bronnen van de Reformatie.

Eén opmerking tot slot. De enige Nederlandse paus was niet Adriaan IX, zoals staat op pagina 131, maar Adriaan VI. Mocht een tweede druk nodig zijn –wat ik van harte hoop– dan moet dat wel even gecorrigeerd worden.