Boekrecensie

Titel: De Zoogdieren van Overijssel
Redactie: A. D. Bode e.a.

Uitgeverij: Waanders Uitgeverij
Zwolle, 1999
ISBN 90 400 9312 1
Pagina's: 176
Prijs: ƒ 49,95

Recensie door W. H. Smith - 23 juni 1999

De zeehond, ook in Overijssel

De waterkwaliteit in Overijssel is zodanig verbeterd dat dit geen belemmering meer is voor de terugkeer van de otter. Gedeputeerde H. J. M. Kemperman voor Milieu, Landbouw, Natuur en Landschap schrijft dit in ”De Zoogdieren van Overijssel”.

Vele vrijwilligers en beroepsmensen van de Zoogdierenwerkgroep Overijssel (ZWO) waren vaak 's nachts en soms bij ontij op pad om duizenden gegevens te verzamelen over het voorkomen, de verspreiding en de ecologie van alle in de provincie levende wilde zoogdieren. Het resultaat van deze waarnemingen is nu gebundeld in een luxe paperback. De provinciale verspreidingsatlas sluit naadloos aan bij de landelijke Atlas van de Nederlandse zoogdieren, die in 1992 verscheen. Deze uitgave schetst de situatie tot 1988, terwijl de ZWO juist behoefte had aan een actueel en volledig overzicht tot en met 1998. Zo is de verspreiding van de vleermuissoorten beter in kaart gebracht, omdat het onderzoek met behulp van een batdetector in de tweede helft van de jaren tachtig pas goed op gang kwam.

Aanbevelingen
De soortbeschrijvingen vormen de hoofdmoot van het boek. De zoogdieren (afgebeeld met tekeningen en prachtige foto's) worden per soort behandeld: insecteneters, vleermuizen, roofdieren, evenhoevigen, knaagdieren, haasachtigen en zelfs zeehonden. Dwaalgasten zwemmen van tijd tot tijd de IJssel op en worden dan ver landinwaarts waargenomen. De meest recente waarneming dateert van 11 juni 1996 bij Kampen.

Een andere opvallende snuiter is de wasbeer. Tussen 1993 en 1998 zijn vier exemplaren op grote afstand van elkaar waargenomen, bij Kloosterhaar, Weldam, in de Weerribben en langs het Zwarte Water. Uit het Reest-Vechtgebied kwamen geen waarnemingen meer. Mogelijk heeft dit te maken met de onopvallende leefwijze van de wasbeer. De werkgroep sluit echter niet uit dat de daar gevestigde populatie uitgestorven is.

De ZWO blijft niet steken in een opsommen van waarnemingen, maar doet ook aanbevelingen ten aanzien van beheer en beleid. De verzamelde gegevens zijn bijvoorbeeld bruikbaar om vast te stellen waar kleine, kwetsbare populaties van (zeldzame) soorten zich bevinden. Zo breekt men een lans voor de veldspitsmuis, de boommarter en diverse vleermuizen.

Gedeputeerde Kemperman is ondertussen tevreden over de terugkeer van de das. De negatieve ontwikkeling als gevolg van stroperij, verkeer en verdrinking is volgens hem gestopt. De werkgroep staat echter niet te juichen bij het aantal verdrinkingsslachtoffers in de provincie: 21 procent van het totaalaantal verdrinkingen in Nederland. De fauna-onvriendelijke oevers van het Overijssels Kanaal en de Twentekanalen eisen nog steeds een te hoge tol.