Borders waar de
kleur van afspat

Het voornaamste gereedschap van het echtpaar Pope bij het restaureren van de tuinen op Hadspen in Somerset was kleur. De borders zijn beplant met weelderige, eenkleurige golven en weerspiegelen de emotionele zeggingskracht van rood, blauw, roze, purper en perzik. Mede dankzij de verbluffend mooie close-ups van fotograaf Clive Nichols is ”Combineer op kleur” een boek geworden waarin de bloem tot kunst is verheven.

„Wie een border beplant, is aan het schilderen met kleuren”, heeft William Robinson in 1883 gezegd. In navolging van deze uitspraak schilderen de Popes jaarlijks de borders van Hadspen garden in Somerset tot meterslange schilderijen. De weinig inspirerende titel ”Combineer op kleur” steekt wat schril bij de professionele inhoud van het boek af. Het bevlogen echtpaar Pope doet vakkundig verslag van het avontuur van tuinieren waarbij kleuren de hoofdrol spelen. „Het is de kunstenaar-tuinier die begrijpt hoe aangrenzende kleuren elkaar beïnvloeden en veranderen en die deze kleurherinneringen voor zich ziet bij het bedenken van borderbeplantingen en het kleurverloop in de zeven maanden van een Engelse zomer”, zegt Penelope Hobhouse in een voorwoord.

Door per border maar één kleur te gebruiken, is het mogelijk de aandacht te richten op blad en bloemen, ritme en structuur van de beplanting en op wat de kleur gevoelsmatig te bieden heeft, vindt Nori Pope. Zijn mening over een combinatie van kleuren is glashelder: „Geel met magenta is een bekkenslag. Eenmaal is opwindend, tweemaal is draaglijk, maar bij de derde maal wil je alleen maar dat het ophoudt” en „een mengelmoes van contrasterende kleuren kan soms hetzelfde effect hebben als een aap die over de toetsen van de piano rent”.

Hoe professioneel en humoristisch soms ook, de tekst van dit tuinboek neigt hier en daar naar langdradigheid, waarbij Pope mijns inziens een onnodig ingewikkeld taalgebruik hanteert met begrippen als „het monochrome ritme van de horticulturele compositie” of „de ambiguïteit van het warme indigo.” Achtereenvolgens worden door hem uitvoerig de kleuren blauw, groen, geel, oranje, rood, purper, roze, perzik en wit in het zonnetje gezet. De eigenschappen, de emotionele effecten ervan, de toepassing van planten die in de bewuste kleur bloeien (in de purperen border kan rustig rode snijbiet), de seizoenswisseling in de eenkleurige border en een prachtige portrettengalerij van een enkele bloem per foto komen aan de orde.

Landgoed
Achter in het boek is een uitgebreide plantengids opgenomen. Omdat het boek veel close-ups bevat en de overige foto's niet verder reiken dan de grenzen van een border, miste ik na het lezen van het boek een impressie van het landgoed Hadspen. Volgens de inleiding is Hadspen namelijk een klassiek 18e-eeuws landgoed met een stijlvol Georgiaans landhuis, omringd door weiden en loofbossen. Daar had de lezer wel wat meer van mogen zien. ”Combineer op kleur” is een tuinboek voor gevorderden met een inspirerende en originele benadering.