Molls ”Chantal” is een
draaiboek met spiegel

Wanneer je hoort dat je man, vrouw of kind ongeneeslijk ziek is en de zieke heel kort daarna sterft, gaat je leven leven totaal op zijn kop. Dit overkwam Hans Moll, redacteur van NRC Handelsblad. Zijn vriendin Chantal klaagde over hoofdpijn, waarop een hersentumor vastgesteld werd. Twee weken later blies ze de laatste adem uit. In ”Chantal” brengt de auteur verslag uit van een reeks ingrijpende gebeurtenissen.

Hans Moll heeft geprobeerd om in dit boek, waarvan fragmenten eerder gepubliceerd zijn in het Magazine van NRC Handelsblad, „zo sober mogelijk weer te geven wat er die paar weken in januari gebeurd is”. Alles wordt als het ware 'op afstand' geregistreerd. Vanaf het „Gaat u zitten, zei de neuroloog” over het sterven heen tot ongeveer een jaar na het overlijden.

Allereerst zijn er de, helaas bekend klinkende, negatieve ervaringen in het medische circuit. Nadat Chantal afgescheept is met een loze geruststelling volgt een spoedopname vanwege een „positieve Babinski-reflex op rechts”. Er is een assistent die tegen de afspraak in (Hans zelf zou haar de uitslag meedelen) Chantal tijdens een ronde op de hoogte stelt van haar ziekte en toekomstverwachting. En als Chantal zegt: „Ik ga dood”, antwoordt een arts: „Ach mevrouw, iedereen gaat dood. U moet niet bij de pakken neerzitten. U moet de positieve dingen in uw leven benadrukken”.

Zulke reacties zijn behoorlijk ontstellend, evenals sommige als steun bedoelde berichten die de schrijver ontvangt na het overlijden van Chantal: „Wat is het toch oneerlijk op deze wereld, waarom moet dit jou nu overkomen, zo jong, zo vitaal, ik begrijp het gewoon niet en het maakt me zo boos!”

De beschrijvingen zijn soms heel detaillistisch. Je komt te weten hoeveel milligram Trimethoprin Dumex Chantal gebruikt, waar Hans de groene incontinentieluiers haalt en dat de begrafenis ƒ 9.995,64 kost. De lezer wordt op de hoogte gesteld van het hele proces; vanaf de slechtnieuwsboodschap, het opstellen van een bedankje tot de kooplust bijvoorbeeld om het verdriet te verwerken. Eigenlijk lijkt ”Chantal” wel een soort draaiboek waarbij je jezelf een spiegel voorhoudt: hoe zou ik in zo'n situatie zijn en handelen?

Banaal
Hans Moll beschrijft de dood van zijn vriendin en zijn eigen ervaringen om alles te verwerken. Een ander doel heeft hij niet. Mooischrijverij is er dus niet bij; registratie en reflectie op de eigen reacties voeren de boventoon. Hierbij staat hijzelf centraal; hij schrijft vanuit een ik-erspectief. Zijn eigen verdriet voert de boventoon, de reactie van Chantal is slechts minimaal beschreven.

Soms bevalt de registrerende toon me; soms wordt hij banaal, bijvoorbeeld in de opmerking „Nooit geweten dat doodgaan zo'n prijzige actie was”. Volgens eigen zeggen ziet de schrijver geen heil in het geloof: „Ik vond het moeilijk een troostrijke gedachte te vinden in de geschiedenis van een god die zijn zoon de marteldood liet sterven”. En dat mis ik vooral bij dit onderwerp. Daarom biedt ”Chantal” uiteindelijk te weinig herkenning en aanknopingspunten voor mij.