Ongewenst kind schrijft problemen van zich af

Zwijgen is fout

Ted van Eijk is als ongewenst kind ter wereld gekomen. De gevolgen daarvan zijn ernstig. In het boek ”Spreken is zilver, zwijgen is fout” schrijft ze het verhaal van zich af.

In tegenstelling tot wat Hans Lukas Zuurman als redacteur in het voorwoord schrijft vind ik het een in- en intriest levensverhaal. Daarnaast heb ik groot respect voor de moed waarmee Ted in het leven staat.

De titel ”Spreken is zilver, zwijgen is fout” slaat naar mijn idee allereerst op het boek zelf: ik denk dat het volgens Ted absoluut fout zou zijn te verzwijgen wat haar is overkomen. Het moet bekend worden dat zij als ongewenst kind niet eenmaal, maar voortdurend door haar biologische moeder en andere verwanten is afgewezen en hoe dat 'voelt'. Bovenal moet duidelijk zijn dat zij vervolgens door allerlei instanties en voor haar verantwoordelijke personen in welzijn en gezondheidszorg voortdurend wordt afgewezen. Ze wil dat onrecht, waartegen ze haar hele leven heeft gestreden, aan de kaak stellen. Daarnaast is het voor haarzelf nodig het zwijgen te doorbreken. Ze moet eindelijk haar identiteit en haar plaats in deze samenleving vinden. Het boek is eveneens bedoeld om alle leed en onrecht letterlijk van zich af te schrijven en om het hoofdstuk van het ongewenst zijn af te ronden.

Afwijzing
Vervolgens lijkt me dat de titel ten zeerste slaat op haar inmiddels overleden biologische moeder. Zij heeft, ondanks dat ze elkaar regelmatig spraken, voortdurend verzwegen wie de vader van Ted is en onder welke omstandigheden ze zwanger werd. Haar zwijgen was zo fout! Haar zwijgen hield een voortdurende afwijzing, vernedering en zelfs veroordeling van het bestaan van Ted in.

Ook andere verwanten en kerkelijke gemeenschappen hebben gezwegen, hebben haar afgewezen, vernederd en veroordeeld.

En ten slotte hebben de talloze tehuizen die Ted opvingen en de instellingen voor (geestelijke) gezondheidszorg waarmee ze later als volwassene te maken heeft gekregen, gezwegen. Ze hebben Ted niet serieus genomen, haar hulpvraag niet echt beantwoord.

Als Rotterdamse ben ik zeer getroffen door de beschrijving van de gang van zaken in het meisjesinternaat in Hillegersberg. Dat het daar niet altijd even goed ging, had ik als kind wel eens gehoord, maar ik wist niet dat het daar zo liefdeloos was!

Ook vind ik het zeer tragisch te lezen dat de maatschappelijk werkster die Ted zo lang tot steun was geweest, haar bemoedigde en bevestigde (en die wel met haar sprak!) zo plotseling overleed. Dat heeft Ted ook als een afwijzing ervaren, temeer daar de familie van de overledene niet van het bestaan van Ted op de hoogte was, haar adres nergens heeft aangetroffen en Ted dus niet over het overlijden en de begrafenis heeft kunnen informeren.

Het boek houdt ons een spiegel voor, hoe fout we ook als christenen kunnen zijn, hoe we door ons veroordelen anderen kunnen vernietigen en hoe we mensen kunnen 'doodzwijgen'. Het levensverhaal van Ted houdt ook hulpverlenings- en zorginstellingen een spiegel voor.

Indrukwekkend
Al met al is het een indrukwekkend boek. Vaak zijn de gedetailleerde beschrijvingen van allerlei gebeurtenissen en verwikkelingen, hoe belangrijk die ook voor Ted zelf zijn, voor de lezer niet meer te volgen. Qua stijl leest het boek gemakkelijk. Na lezing blijft er de wens over dat er voor Ted nu een levensperiode aanbreekt waarin zij zichzelf aanvaardt en zich door anderen gewenst weet!